هنر ۲ هزارساله تالاب نشینان
همشهری آنلاین – رسول عوده زاده : رد پای صنایع دستی این خطه نیز به تالاب با سخاوت شادگان می‌رسد و زیباترین حصیربافی از نی و نخل تولید می‌شود. معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هم به تازگی خبر داده که حصیربافی شادگان ظرفیت ملی شدن دارد. هنرمندان حصیرباف روستاهای شادگان از این طرح استقبال کرده‌اند و معتقدند با ملی شدن شادگان به عنوان شهر حصیربافی، برند حصیر شادگان جهانی خواهد شد.
شهر ملی حصیر
شادگان پیش از آنکه به میدان نفتی، کشاورزی، نخلستان، دامداری و قهوه عربی‌اش مشهور باشد با تالاب شادگان شناخته می‌شود. تالابی که با پرورش نی، عرصه‌ای برای هنرمندی شادگانی‌ها فراهم کرده‌است تا با ساقه‌های نی زیرانداز و سبد ببافند و حصیرهای نی‌بافی شده را با تیرهای چوبی برای سقف خانه‌ها استفاده کنند یا اینکه مضیف یا همان خانه‌های کنار تالاب را با نی و چوب بسازند. بهره‌مندی اهالی از گشاده‌دستی تالاب قدمتی تاریخی دارد و گره خوردن معاش شادگانی‌ها با حصیربافی فقط بخشی از این سخاوتمندی است. حالا هنرمندان حصیرباف شادگان چشم‌انتظارند تا زودتر ملی شدن شادگان به عنوان شهر حصیربافی را ببینند.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به تازگی مهمان موزه افتتاح نشده صنایع دستی در شادگان شده‌است. مریم جلالی به همشهری می‌گوید: «حصیربافی شادگان ظرفیت ملی شدن دارد. باید تشکل‌های مردم‌نهاد و انجمن‌ها را فعال کنیم؛ مردمی‌سازی یعنی همین.» موزه در میانه تالاب شادگان قرار دارد. جلالی ادامه می‌دهد: «این موزه که کاندیدای شهر ملی حصیر است به زودی و همزمان با بررسی پرونده شهر ملی حصیر افتتاح می‌شود.»
برند حصیر شادگان
به گفته مریم جلالی، ثبت ملی یک مسئولیت است، نه امتیاز. او ادامه می‌دهد: «باید ظرفیت‌ها و مسئولیت‌های نهادهای مختلف را یادآوری کنیم. زیرا اقدامات بعد از ثبت ملی مهم‌تر از خود ثبت است.» این موضوع را با سهیلا جلیل‌زاده، کارآفرین اهل شادگان که ۱۳سال است با آموزش حصیربافی در روستاها اشتغالزایی کرده تا آوازه شادگان را به گوشه و کنار کشور برسد، در میان می‌گذاریم. جلیل‌زاده معتقد است ملی شدن شهر شادگان برای هنر حصیر بافی، به تجاری‌سازی این هنر کمک زیادی می‌کند و ادامه می‌دهد: «در این صورت است که شادگان دیده می‌شود و مرغویت آثار صنایع دستی برای خریدار اثبات شده است.» جلیل‌زاده قابلیت حصیربافی برای صادرات را در گرو داشتن برند می‌داند و می‌گوید: «اگر برند داشته‌باشیم فقط محصول باکیفیت و مرغوب به صادرات راه پیدا می‌کند.»
۲هزار سال قدمت
حصیربافی شادگان که هم با نی و هم با برگ نخل انجام می‌شود، با حصیربافی شهرهای دیگر استان خوزستان متفاوت است. جلیل‌زاده می‌گوید: «حصیربافی شادگان قدمت ۲هزار ساله دارد و با حصیربافی دزفول یا بهبهان در ریزه‌کاری‌ها متفاوت است. حصیربافی شادگان که از نی و درخت نخل است، بافتی مشبک دارد نه منسجم و با سوزنی دسته‌چوبی بافته می‌شود. برگ نخل هم با دست هنرمند هدایت می‌شود. میوه، سبزی و نان داخل این نوع سبد حصیری تازه می‌ماند و کپک نمی‌زند.»
حصیربافان خوزستان
- بافندگان: ۲۵۰۰ نفر
- کارگاه: ۹۶ مورد
- تولید سالانه: ۳۰۰۰ قطعه
- سودآوری: ۲۰۰ میلیارد ریال
