قفسه‌های خالی از روغن و شروط عجیب؛کالابرگ در گلستان روی دور ناکارآمدی
خبرگزاری مهر، گروه استانها: کمبود روغن خوراکی در مقاطع خاص، موضوع تازه‌ای در بازار ایران و استان گلستان نیست. از سال‌های قبل، با بروز مشکلات زنجیره تأمین، تحریم‌های اقتصادی، افزایش نرخ ارز و وابستگی کشور به واردات روغن خام، بازار این کالای اساسی همواره با چالش‌هایی مواجه بوده است. اگرچه در بازه‌هایی وضعیت بهبود یافته و نظارت‌ها تشدید شده، اما در موقعیت‌هایی مثل ایام نوروز، ماه رمضان یا اجرای طرح‌های حمایتی، بار دیگر صدای نارضایتی مردم از فروشگاه‌ها بلند می‌شود. امسال نیز همزمانی اجرای مرحله دوم طرح کالابرگ و افزایش تقاضای فصلی، بار دیگر وضعیت روغن خوراکی در گلستان را در صدر دغدغه‌های معیشتی شهروندان قرار داده است.
با گذشت بیش از دو هفته از اجرای مرحله دوم طرح کالابرگ الکترونیکی در گلستان و تأکید مسئولان بر نبود کمبود در بازار روغن خوراکی، شهروندانی هستند که همچنان از خلوتی قفسه‌ها و شرط‌های عجیب برخی فروشگاه‌ها برای خرید یک بطری روغن گلایه دارند. این در حالی است که مسئولان استانی می‌گویند کمبودها مقطعی، خریدهای اجباری تخلف، و شرایط بازار رو به بهبود است.
گلایه شهروندان از نبود روغن و شرط خرید اجباری
یکی از شهروندان گرگانی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، می‌گوید: برای خرید روغن با کالابرگ به سه فروشگاه زنجیره‌ای مراجعه کردم، اما یا روغن نداشتند یا اگر داشتند گفتند باید مثلاً دو بسته ماکارونی یا بیسکوئیت هم بخری تا اجازه خرید یک بطری روغن را بدهند! این کجا حمایت از شهروند است؟
شهروند دیگری از بندرترکمن نیز روایت مشابهی دارد و به خبرنگار مهر گفت: من مشمول کالابرگ هستم، اما وقتی برای خرید روغن به فروشگاه رفتم، گفتند فقط با خرید ۱۵۰ هزار تومان اقلام دیگر، می‌توانم یک بطری روغن بگیرم. به نظرم این بی‌احترامی به مردم و خلاف هدف طرح است.
این مسائل در حالی مطرح می‌شود که مسئولان استان بارها تأکید کرده‌اند کمبود سیستماتیک وجود ندارد و هرگونه خرید اجباری تخلف محسوب می‌شود.
محدودیتی در تأمین روغن نداریم
معاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی گلستان، با رد شائبه کمبود روغن به خبرنگار مهر، می‌گوید: روغن مصرفی کشور عمدتاً وارداتی است و پس از تصفیه در کارخانه‌ها به بازار عرضه می‌شود. در گلستان هم دو واحد فعال داریم که هرچند کوچک‌اند، اما به‌طور مستمر فعالیت دارند.
حسین پهلوانان تأکید می‌کند: خوشبختانه تاکنون کمبودی که قابل توجه باشد، نداشته‌ایم. اگر در برخی فروشگاه‌ها قفسه‌ها خالی شود، به‌دلیل افزایش تقاضا و تأخیر مقطعی در شارژ مجدد است، نه کمبود کالا.
وی همچنین با اشاره به طرح کالابرگ می‌گوید: خانوارهای گلستانی نگران نباشند، ما موضوع را میدانی بررسی کرده‌ایم و هیچ مشکلی در سطح عرضه استان وجود ندارد. شرکت‌های پخش با برندهای مختلف در حال فعالیت‌اند.
اما مهم‌ترین نکته سخنان پهلوانان درباره خریدهای اجباری است: خرید اجباری کاملاً ممنوع است و اگر گزارشی در این زمینه باشد، با آن برخورد می‌شود. فروشگاه‌ها حق ندارند شرطی برای خرید روغن بگذارند.
وضعیت بازار رو به بهبود است
معاون بازرسی و حمایت از حقوق مصرف‌کننده سازمان صمت گلستان نیز در تحلیل وضعیت بازار نوروز و رمضان، افزایش تقاضا و ضعف برخی شرکت‌های پخش را عامل اختلالات اخیر می‌داند.
جعفر کرامتی به خبرنگار مهر می‌گوید: در ایام نوروز و رمضان با افزایش تعداد مسافران و تقاضای ناگهانی، نوساناتی در بازار روغن مشاهده شد که طبیعی و قابل مدیریت بود. در حال حاضر روند عرضه به حالت عادی بازگشته و تزریق روغن به بازار ادامه دارد.
کرامتی همچنین به اجرای کالابرگ اشاره کرده و می‌افزاید: بخشی از ازدحام در فروشگاه‌ها، مربوط به مراجعه مردم برای دریافت اقلام مشمول کالابرگ بود. اکنون با بهبود توزیع، انتظار داریم طی هفته‌های آینده شرایط کاملاً نرمال شود.
بیش از یک میلیون گلستانی مشمول کالابرگ هستند
بر اساس اعلام ایوب هلاکو، سرپرست اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گلستان، در حال حاضر بیش از یک میلیون نفر از جمعیت استان در قالب ۵۶ هزار خانوار مشمول طرح کالابرگ شده‌اند. این طرح از سوی دولت برای حمایت معیشتی از اقشار مختلف طراحی شده و تا کنون بدون چالش خاصی اجرا شده است.
وی توضیح می‌دهد که هر فرد در دهک‌های یک تا سه، ماهانه ۵۰۰ هزار تومان و در دهک‌های چهار تا هفت، ۳۵۰ هزار تومان اعتبار برای خرید ۱۱ قلم کالای اساسی دریافت می‌کند. در این میان روغن یکی از اقلام پر تقاضا و اساسی این طرح محسوب می‌شود.
فاصله روایت مردم و اطمینان مسئولان
در حالی که مسئولان استانی، وضعیت عرضه و توزیع روغن در گلستان را «عادی» و «رو به بهبود» توصیف می‌کنند، تجربه برخی شهروندان از بازار، تصویر متفاوتی ترسیم می‌کند؛ تصویر فروشگاه‌هایی با قفسه‌های خالی یا شرط و شروط عجیب برای فروش روغن.
این تناقض، نشان می‌دهد که گرچه در سطح کلان شاید مشکلی در تأمین روغن وجود نداشته باشد، اما اجرای درست و دقیق طرح کالابرگ، نظارت بر عملکرد فروشگاه‌ها، برخورد با تخلفات و افزایش آگاهی عمومی از حقوق مصرف‌کننده، حلقه‌هایی هستند که اگر کامل نشوند، هدف اصلی طرح یعنی حمایت واقعی از مردم محقق نخواهد شد.
مردم انتظار دارند وقتی دولت یارانه‌ای به صورت اعتباری به آنها اختصاص می‌دهد، بتوانند بدون دردسر و شرط اضافی، نیازهای اولیه خود را تأمین کنند. اجرای بی‌نقص این هدف، مستلزم همراهی بیشتر واحدهای صنفی و تداوم نظارت‌های مؤثر است تا فاصله روایت‌ها با واقعیت، هر روز کمتر شود.
