موافقان و مخالفان فستیوال کوچه چه می گویند؟ | ماجرای یک دورهمی در کوچه های تاریخی
به گزارش همشهری آنلاین از همان گام‌های اول شهرت زیادی پیدا کرد تا جایی که بسیاری از گردشگران حضورشان در بوشهر را بر مبنای برگزاری این رویداد برنامه‌ریزی می‌کردند. این جشنواره که در هر دوره از برگزاری میزبان گروه‌های موسیقی محلی از نقاط مختلف کشور است، در روزهای اخیر با حاشیه‌های متفاوتی مواجه شد به طوری که یکشنبه شب ۳۱ فرودین خبر لغو این رویداد منتشر شد که مورد تایید معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم قرار گرفت و چند ساعت بعد در روز دوشنبه، ۱ اردیبهشت خبر صدور مجوز برگزاری آن منتشر شد.
حاشیه‌ها از کجا شروع شد؟ نظر مخالفان
رواج ناهنجاری‌هایی که در شان بوشهری‌ها نیست. این خلاصه نظر مخالفان است که طی روزهای گذشته موجب شد کار تا لغو چهارمین دوره برگزاری فستیوال کوچه که قرار است ۵ تا ۱۰ اردیبهشت برگزار شود هم کشیده شد و دامنه حاشیه‌ها از سطح استان هم فراتر رفت.
نگاهی کلی به نظر مخالفان نشان می‌دهد آنان معتقدند برگزاری فستیوال کوچه، رویدادی ضد فرهنگی است. حجت‌الاسلام حسن مصلح امام جمعه دشتستان به عنوان نخستین مخالف برگزاری فستیوال بوشهر در خطبه نماز جمعه در ۲۹ فروردین گفت: «متأسفانه در سرزمین غیرت و مقاومت، جایی که شهید رئیس علی دلواری و شهید نادر مهدوی برای دفاع از شرافت این خاک جان دادند، امروز شاهد اجرای فستیوالی هستیم که نه تنها نشانی از فرهنگ اصیل بوشهر ندارد، بلکه تبدیل به صحنه‌ای از ولنگاری، ابتذال فرهنگی و بی‌حیایی شده است. فستیوال کوچه با شعار کاذب خیام خوانی و ترویج فرهنگ سنتی و اصیل بوشهر، بهانه‌ای شده برای ترویج اختلاط، رقص، کشف حجاب و شکستن خطوط قرمز شرع و عرف کاری که اینان مروج آنند، انسان را یاد عملکرد بنیاد فرح پهلوی می‌اندازد. آیا شهدای ما برای ترویج چنین ولنگاری‌هایی جان دادند، یا حفظ ارزش‌های ایرانی و اسلامی؟ آیا غیرت مردم بوشهر اجازه می‌دهد به نام فرهنگ و به نام آنان، ابتذال، فساد و فحشاء و عبور از حدود الهی ترویج شود؟ مسئولان فرهنگی، سیاسی و امنیتی استان باید جلوی این برنامه‌ها را بگیرند و اجازه ندهند صحنه‌های ابتذال سال گذشته تکرار شود.»
پس از آن نظرات مخالف دیگری هم شنیده شد. شهناز پولادی، عضو شورای اسلامی شهر بوشهر با اشاره به اینکه متاسفانه آسیب‌شناسی این فستیوال تا کنون به درستی مورد توجه قرار نگرفته است، گفت: «فستیوال کوچه به عنوان یک رویداد فرهنگی باید به‌گونه‌ای اجرا شود که مردم متدین و مذهبی بوشهر را در مقابل ارزش‌های ملی جامعه قرار ندهد و از دو قطبی کردن جامعه پرهیز شود و لازمه این جریان، تدبیر و دوراندیشی متولیان فستیوال کوچه را می‌طلبد.»
پولادی معتقد است که در این فستیوال باید هویت و فرهنگ بوشهر به درستی نمایش داده شود و از ایجاد شکاف‌های اجتماعی جلوگیری شود.
نصرالله شفیعی، فعال فرهنگی بوشهر نیز گفت: «در سال‌های گذشته در این فستیوال شاهد ناهنجاری‌ها، ساختارشکنی‌ها و رفتارهایی بودیم که به هیچ وجه در شان مردم شهر بوشهر نبود.» شفیعی معتقد است اگر به دنبال اجرای موسیقی محلی هستید می‌توانید در سالن‌های رسمی طبق ضوابط اجرا کنید؛ چرا آن را به فضایی دیگر می‌برید که حتی به علت قدیمی بودن آن از نظر استحکام نیز ممکن است برای مردم خطر آفرین باشد.
شفیعی هم مانند دیگر مخالفان اشاره کرد که با شاید مخالف نیست و آنچه مردم را از این برنامه‌ها عصبانی کرده، سوءاستفاده از این برنامه‌هاست که به دنبال ابتذال، هنجارشکنی و لودگی هستند. او تجدید نظر در اجرای این برنامه را خواستار شده‌است.
صدور مجوز؛ نظر موافقان
بعد از اظهارنظر مخالفان و انتشار خبر لغو فستیوال اما خبرهایی رسید که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دست‌اندرکاران این رویداد در تلاش هستند این گره کور را بگشایند و جشنواره پرطرفدار «کوچه» را به بوشهر برگردانند. سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شخصا پیگیر برگزاری «فستیوال کوچه» بود و با وزیر کشور وارد مذاکره شد تا اینکه خبر رسید مجوز برگزاری رویداد صادر شده است.
سرپرست اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بوشهر هم با تایید این موضوع و اعلام صدور مجوز جشنواره کوچه در روز دوشنبه (۱ اردیبهشت) به همشهری می‌گوید: برگزاری فستیوال کوچه اهمیت زیادی در آشنایی مردم با موسیقی محلی بوشهر دارد.
محمدحسین زندویان اظهار می‌کند: با توجه به فرهنگ بوشهر و موسیقی بوشهر و اینکه موسیقی جزو یکی از بافت‌های فرهنگی بوشهر محسوب می‌شود، این برنامه اهمیت بسزایی دارد. این‌طور بگویم که این برنامه فقط درباره موسیقی نیست و در ابعاد فرهنگی بوشهر حائز اهمیت است.
سرپرست اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بوشهر ادامه می‌دهد: موسیقی اقوام شهرهای مختلف استان در این جشنواره اجرا می‌شود. در واقع فقط یک نوع موسیقی محلی نیست. نوای اقوام عرب، کرد، فارس و بلوچ در این جشنواره شنیده می‌شود. بهتر است بگوییم نوای همه اقوامی که دستی در موسیقی دارند شنیده می‌شود و موسیقی محلی برخاسته از فرهنگ ایرانی اسلامی ماست.
کارشناس و پژوهشگر موسیقی بوشهر هم فستیوال کوچه را کوچه‌ای برای روایت فرهنگ‌ها می‌داند و به همشهری می‌گوید: در این چند دوره که از برگزاری کوچه فستیوال می‌گذرد تجارب و خاطرات خوب و شیرینی بر جا مانده. به طور مثال آنچه که در این رویداد به چشم می‌آمد و خیلی حس زیبایی داشت این بود که هنرمندان و گروه‌های موسیقی فارغ از مقررات و ضوابط معمول و رایج جشنواره‌ها بعد از اجراهای خود در گفت‌وگوهای مردمی حضور فعال داشتند و به صورت دورهمی در کوچه‌های چهار محل قدیم به بحث‌های کارشناسی با مردم و علاقه‌مندان می‌پرداختند؛ بحث‌هایی که اغلب تا پاسی از شب هم ادامه داشت.
محسن حیدریه برگزاری این دست رویدادهای هنری را مثبت ارزیابی می‌کند و می‌افزاید: هنرمندان موسیقی از چهارگوشه کشور در یک جغرافیایی غیر از مرکز در بوشهر دور هم جمع می‌شوند و این گردهمایی به تقویت ریشه‌های مشترک فرهنگی – هنری در بین اقوام و جایگاه موسیقی و پیوند مردم با آهنگ‌های محلی نواحی کمک می‌کند.
او اشاره‌ای هم به اهمیت موسیقی محلی می‌کند و می‌گوید: جشنواره کوچه به حفظ این موسیقی کمک زیادی می‌کند.
کوچه چیست؟
فستیوال موسیقی کوچه یک جشنواره موسیقی بومی-محلی است که هر سال در بوشهر برگزار می‌شود و میزبان گروه‌های موسیقی محلی از سراسر ایران است. اولین دوره این جشنواره در سال ۱۳۹۶ و همزمان با روز بوشهر (۱۸ اسفند) از تاریخ ۱۹ تا ۲۵ اسفند از سوی احسان عبدی پور و محسن شریفیان در بوشهر برگزار شد، با شیوع ویروس کرونا این جشنواره تا سال ۱۴۰۱ به وقفه افتاد.
احسان عبدی‌پور، شاعر و مستندساز بوشهری درباره تولد این فستیوال گفته بود: «ایده اولیه این کار سال ۱۳۹۶ شکل گرفت. گروهی از هنرمندان محلی هرمزگان در کافه خانم لاله اسکندری در تهران برنامه اجرا کردند و بعد از آن بود که تصمیم گرفتیم با فراخوان و گردهمایی هنرمندان این رشته از چهارگوشه کشور بپردازیم و به ریشه‌های مشترک فرهنگی ـ هنری در بین اقوام و به تقویت جایگاه موسیقی و پیوند مردم با آهنگ‌های محلی نواحی کمک کنیم. در نهایت و پس از پیگیری‌های زیاد موفق شدیم اولین کوچه فستیوال موسیقی را همزمان با گرامیداشت روز بوشهر در اسفندماه برگزار کنیم.»
