گردش در قدیمی‌ترین زورخانه‌های تهران

همشهری – سعیده مرادی: زورخانه‌هایی مانند بانک ملی و شعبان جعفری که ۲ زورخانه قدیمی پایتخت هستند و بازدید از آنها خالی از لطف نیست.

نام مقصد: زورخانه بانک ملی

نشانی: خیابان فردوسی، زورخانه بانک ملی

معرفی:زورخانه بانک ملی توسط معماران و هنرمندان مطرح زمان خود ساخته و در سال ۱۳۲۷ به‌طور رسمی راه‌اندازی شد.

معماری چشمگیر زورخانه

زورخانه بانک ملی به سبک معماری اصیل ایرانی ساخته شده است که در عین سادگی شکوه و عظمت خاصی دارد. گفته می‌شود این بنا در اصل دارای سقفی گنبدی شکل بوده که در حال حاضر اثری از آن موجود نیست. سردر ورودی بنا کتیبه سنگی چشم‌نوازی نصب شده که معمار خوش‌نام آن روزگار یعنی «ابوالحسن صدیقی» از شاگردان کمال‌الملک با هنرمندی تمام نمایی از ۳خان شاهنامه یعنی اسیر کردن زن جادوگر توسط رستم، کشتن اژدها و به بند کشیدن دیو سفید را در آن به تصویر کشانده است. با ورود به ساختمان با سقفی بلند مواجه می‌شوید. اغلب دیوارها نیز با نقاشی‌های اثر دست «فتح‌الله عبادی» و با مضامینی از داستان‌های شاهنامه تزیین شده‌اند.

زورخانه‌ای برای مشاهیر ورزشی

بنای این زورخانه تا چند سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی تعطیل بود تا شرایط بازگشایی آن ب ه‌عنوان موزه البته با کاربری ورزشی فراهم شود. معماری ساده و سنتی زورخانه به زیبایی با نقاشی و کاشیکاری آراسته شده است. در حال حاضر این زورخانه توسط کارکنان بانک ملی ایران و سایر علاقه‌مندان مورد استفاده قرار می‌گیرد. طبقه دوم زورخانه به یک باشگاه ورزشی خصوصی تبدیل شده است. در راهرویی که به زورخانه منتهی می‌شود تصاویر مشاهیر، سفرا و رؤسای جمهوری را که از این مکان بازدید کردند می‌توان دید. زورخانه بانک ملی در مدت زمان اندکی که دوباره فعال شده توانست در میان مردم و ورزشکاران به شهرت و رونق فراوان برسد. از گذشته تا به حال مقامات عالی‌رتبه سیاسی و نظامی و گردشگران خارجی برای بازدید از شرایط ورزش باستانی ایران از این زورخانه بازدید می‌کنند.

نام مقصد: زورخانه شعبان جعفری

نشانی: خیابان امام خمینی(ره)، میدان حسن آباد، زورخانه شعبان جعفری

معرفی:زورخانه شعبان جعفری از زورخانه‌های تاریخی ایران در شمال پارک شهر است. نام این زورخانه بعد از وقوع انقلاب اسلامی به زورخانه شهید فهمیده تغییر کرد.

پاتوق گردشگران خارجی

زورخانه‌ شعبان جعفری پیش از پیروزی انقلاب اسلامی شکل توریستی به خود گرفته بود. پادشاهان، روسای جمهور و گردشگران خارجی برای تماشای حرکات باستانی به زورخانه دعوت می‌شدند. در آن سالها زورخانه در میان مهمانان و گردشگران خارجی، به مقصدی برای آشنایی با فرهنگ ورزش باستانی ایران تبدیل شده بود. تماشای ورزش پهلوانی، آیین‌های باستانی و مراسم ویژه‌ای مانند گلریزان، برای گردشگران جذابیت زیادی داشت. هنوز هم برای گروه‌هایی از گردشگران خارجی، امکان بازدید از این زورخانه تاریخی وجود دارد.

بازتاب معماری ایرانی

زورخانه شعبان جعفری با معماری ایرانی بنا شده و در ساخت آن عناصر فرهنگ پهلوانی ایران به کار رفته است. مساحت بنای زورخانه بیشتر از ۵۰۰ متر مربع است و ظرفیت ۱۰۰ نفر تماشاچی را دارد. در حال حاضر مکان زورخانه به فدراسیون بین‌المللی ورزش‌های زورخانه‌ای و کشتی پهلوانی اختصاص یافته است. گود زورخانه شعبان جعفری نمایی خاص دارد و مساحت گود برای ظرفیتی خاص در نظر گرفته شده است. سکوهای تماشاچی‌ در این زورخانه با دقت جانمایی شده است. نقش‌برجسته‌های ورودی بنا، نقاشی‌های دیواری سالن و گچ‌بری‌های روی آن‌ها، کاشی‌کاری فیروزه‌ای رنگ و سقف تزئین‌شده سالن، از دیدنی‌ترین جلوه‌های معماری ایرانی در زورخانه شعبان جعفری است. تاریخ، میراث فرهنگی و معماری ایرانی در زورخانه شعبان جعفری با هم تلفیق شده‌اند تا تماشای ورزش باستانی در زورخانه را لذت‌بخش کنند.