بلاهایی که سر لاغر های اوزمپیکی می‌آید | با قطع دارو ۶۰ درصد وزن قبلی برمی‌گردد
همشهری‌آنلاین – پروانه بندپی: یکی از راه‌های لاغری سریع که در سال‌های اخیر در دنیا رایج شده، استفاده از آمپول‌های لاغری مثل اوزِمپیک و وگووی و … است. این داروها در اصل برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ طراحی شده‌اند، اما چون در کاهش وزن هم موثرند، چند سالی است که برای این کار هم مورد استفاده قرار می‌گیرند و تاییدیه FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) را هم دارند.
اما موضوع این است که این آمپول‌ها فقط باعث کاهش وزن نمی‌شوند و اگر در دوز نامناسب تزریق شوند یا با تغذیه مناسب و ورزش منظم همراه نباشند، باعث تغییرات ناخوشایندی در فرم بدن می‌شوند. تغییراتی مثل صورت گودافتاده و توخالی، پیدا شدن نشانه‌های پیری در چهره، شل شدن و افتادگی پوست پاها و بازوها و باسن و حتی تغییر فرم دهان و لب‌ها.
این تغییرات تا حدی آشکار و نازیبا است که اصطلاحاتی مثل پاهای اوزمپیکی، صورت اوزمپیکی، باسن اوزمپیکی و دهان اوزمپیکی در شبکه‌های اجتماعی رایج و حتی دستمایه طنز و خنده کاربران شده است. کاربران به افرادی که با تزریق اوزمپیک یا داروهای مشابه لاغر شده‌اند، به شوخی خطاب می‌کنند؛ “اسکینی‌های اوزمپیکی”.
سلبریتی‌ها هم مشتری اوزمپیک‌اند
داروهایی مثل اوزمپیک (Ozempic)، وگووی (Wegovy)، زپ‌باند (Zepbound) و مونجارو (Mounjaro) که همگی برای دیابت نوع ۲ طراحی شده‌اند اما برای کاهش وزن هم استفاده می‌شوند، از دسته داروهای شبه‌هورمون GLP-۱ هستند. این داروها با کاهش اشتها، کند کردن تخلیه معده و ایجاد حس سیری باعث کاهش وزن می‌شوند. با این حال چون چربی و عضله هردو با هم از بین می‌روند، منجر به شل شدن پوست بازوها و پاها و باسن، گودافتادگی صورت، بالشتی و پفکی شدن ظاهر صورت و تغییر فرم بدن می‌شوند.
استفاده از این داروها مختص ایرانی‌ها نیست. در بسیاری از کشورها تا حدی طرفدار و مشتری دارد که بیماران دیابتی را گاهی با کمبود آنها مواجه می‌کند. حتی سلبریتی‌ها مثل بازیگران هالیوود و سایر افراد معروف مثل مدل‌ها هم به استفاده از این داروها رو آورده‌اند. تغییر ناگهانی چهره و صورت و پاهای برخی از آنها به زعم رسانه‌ها نشان‌دهنده استفاده از این نوع آمپول‌ها است.
به گفته پزشکان، وقتی چربی نواحی مختلف بدن به سرعت از بین می‌رود، قابلیت کش‌سانی طبیعی پوست نمی‌تواند با این روند هماهنگ شود و درنتیجه مثلا پوست پاها شل و افتاده می‌شود و افراد ممکن است احساس کنند که دارند روی استخوان راه می‌روند! این درد می‌تواند باعث شود فرد به شکل غیرطبیعی راه برود و خطر تشدید یا بروز بیماری‌های دیگر را افزایش دهد. پای اوزمپیکی زمانی رخ می‌دهد که فرد به سرعت وزن زیادی از دست می‌دهد و چربی زیر پوست پاها که نقش ضربه‌گیر را دارند، تحلیل می‌رد. درنتیجه پوست پاها شل می‌شود، رگ‌ها و تاندون‌ها برجسته می‌شوند و حتی راه رفتن دردناک یا ناراحت‌کننده می‌شود. همین اتفاق ممکن است برای دست‌ها و بازوها هم رخ دهد و دست‌ها پیر یا استخوانی به نظر بیایند. در پدیده دهان اوزمپیکی هم گوشه‌های لب به سمت چانه امتداد پیدا می‌کند و ظاهر پر سن و سالی به فرد می‌دهد.
دکتر کامران نیکوسخن، متخصص غدد و متابولیسم و مدیرعامل انجمن دیابت ایران در گفتگو با همشهری‌آنلاین تاکید می‌کند که داروهایی مثل اوزمپیک حتما باید با تجویز پزشک استفاده شوند. چون دوز مصرفیِ این داروها برای هر فرد چاق متفاوت است. ضمنا در کنار تزریق این آمپول‌ها، فرد حتما باید ورزش و تغذیه صحیح داشته باشد. وگرنه به دلیل کاهش سریع وزن، عضله از دست می‌دهد و درواقع کمی سارکوپِنینا (Sarcopenia/ از دست رفتن توده عضلانی) در او ایجاد می‌شود.
این متخصص غدد می‌گوید: اگر استفاده از این داروها با تجویز پزشک باشد و توصیه‌های پزشک هم رعایت شوند، احتمال شل‌شدگی پوست بدن و صورت و … هم کم می‌شود.
برای ۳ – ۴ کیلو اضافه‌وزن سمت این آمپول نروید
نیکوسخن می‌گوید: خیلی‌ها دوست دارند در مدت کوتاهی وزن زیادی کم کنند و خب نتیجه‌اش می‌شود همین. البته هر دارویی یک سری عارضه دارد و داروهایی مثل اوزمپیک هم عوارضی دارند. پس بهتر است مراقب باشیم که چاق نشویم. وقتی دوست داریم سریع لاغر شویم، نتیجه‌اش می‌شود از دست رفتن عضلات و پیری. بهترین کار این است که شیوه زندگی سالمی داشته باشیم تا چاق نشویم.
مدیر عامل انجمن دیابت ایران ادامه می‌دهد: درست است که داروهایی مثل اوزمپیک و مونجارو مورد تایید FDA هستند، اما لزومی ندارد که همه از آن استفاده کنند. برای کاهش ۳ – ۴ کیلو وزن که نباید از این آمپول‌ها استفاده کرد. افرادِ با شرایط خاص باید از این آمپول‌ها استفاده کنند و برای این افراد هم باید شرایط بیمار سنجیده شود.
مدت اثربخشی این آمپول‌ها
موضوع دیگری که در استفاده از داروهای GLP-۱ باید مورد توجه قرار گیرد، مدت اثربخشی آنها است. موضوعی که پزشکان مدام درباره درباره آن هشدار می‌دهند.
دکتر علیرضا استقامتی، فوق تخصص غدد و متابولیسم پیش از این در این زمینه به همشهری‌آنلاین گفته بود: اثربخشی اکثر داروهایی که برای درمان چاقی استفاده می‌شوند، تنها تا زمانی باقی می‌ماند که مصرف می‌شوند. طبق مطالعاتی که در دنیا انجام شده، ۶ ماه بعد از قطع مصرف این داروها، تقریبا ۶۰ درصد وزن قبلیِ فرد برمی‌گردد.
استقامتی به موضوع مهم دیگری هم اشاره کرد و گفت: البته از این داروها نمی‌توان انتظار پاسخ‌دهی کوتاه‌مدت داشت. اگر به چاقی به عنوان یک بیماری مزمن نگاه کنیم، این بیماری هم مثل سایر بیماری‌ها است. همان طور که فرد مبتلا به فشار خون بالا یا دیابت نمی‌تواند داروهایش را قطع کند، داروهای درمان چاقی هم نباید قطع شود و درمان باید طولانی‌مدت ادامه پیدا کند. درضمن درمان چاقی تنها با دارو امکان‌پذیر نیست. این داروها در کنار تغذیه مناسب، رژیم غذایی سالم و ورزش جواب می‌دهد.
