آرش معیریان: «بامبولک» فیلمی کودکانه که موضوعی بزرگسال دارد
آرش معیریان کارگردان فیلم سینمایی «بامبولک» که به تازگی اکران خود را آغاز کرده است، در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به اینکه چطور پس از سال‌ها دوباره به سراغ ساخت فیلم کودک و نوجوان رفته است، گفت: فیلم «بامبولک» تقریباً چهارمین کار من در حوزه سینمای کودک است. از آنجایی که به کودک درون خودم احترام می‌گذارم و معتقدم که باید به کودک درون دیگر هم‌نوعان نیز احترام گذاشت، همیشه تلاش کرده‌ام تا با ورود و ادامه فعالیت در عرصه سینمای کودک، به نوعی دین خود را به عنوان یک فیلمساز ادا کنم.
«بامبولک» درباره فرزندآوری است
وی افزود: فیلم کودک جزو آن دسته از آثار سینمایی است که به راحتی و به واسطه ارتباط با دنیای صادق و صمیمی کودکان، می‌تواند در دل هر انسانی نفوذ کند و تأثیرگذار باشد. اگرچه ژانرهای دیگر سینما به سادگی در هر سلیقه و تفکری نفوذ نمی‌کنند، اما سینمای کودک به دلیل خاستگاه مشترک همه انسان‌ها و یادگار دوران کودکی و کودک درون افراد، به راحتی می‌تواند تأثیرگذار و ماندگار باشد.
معیریان درباره دلیل ساخت «بامبولک» تصریح کرد: زمانی که فیلمنامه و طرح ساخت «بامبولک» از طرف تهیه‌کننده اثر، آقای بهروز مفید به من پیشنهاد شد، احساس کردم که این طرح و موضوع، جزو دغدغه‌های امروز ایران است. فرزندآوری و افزایش جمعیت نکته مهمی است که در حوزه سینما از آن غافل بوده‌ایم. قصه «بامبولک» بسیار برایم جالب بود و در آن به خوبی برای کودکان طرح موضوع شده است. همچنین روابط سالم و صادقی در آن روایت شده است. ازطرفی این اثر فرصتی بود تا از تکنولوژی روز سینما، مانند انیمیشن، تکنولوژی‌های کامپیوتری و فضاسازی‌های سه‌بعدی استفاده کنیم.
کارگردان «خالتور» درباره داستان فیلم «بامبولک» توضیح داد: داستان فیلم درباره آرزوها و خواسته‌های صاف و صادقانه یک دختر به نام نعنا است که آرزوی داشتن یک خواهر یا برادر را در سر می‌پروراند. او در خانواده‌ای زندگی می‌کند که به شدت احساس تنهایی می‌کند و تمام دغدغه‌اش این است که بتواند یک خواهر یا برادر داشته باشد. در این شرایط، نعنا وارد یک مهدکودک می‌شود که از قابلیت‌های خاصی برای آموزش و پرورش کودکان برخوردار است. این قابلیت‌ها با حضور نعنا شکل خاصی به خود می‌گیرند و در نهایت منجر به ورود موجودی به نام بامبولک به دنیای او می‌شوند. بامبولک موجودی است که دیگران نمی‌توانند او را ببینند و تنها کودکان قادر به درک و مشاهده‌اش هستند.
وی درباره چالش‌های استفاده از انیمیشن در این فیلم گفت: فیلمسازی با استفاده از تکنولوژی‌هایی مانند هوش مصنوعی، کامپیوتر، ویدیوموشن و فضاسازی سه‌بعدی کار دشواری است. ما در این فیلم موجودی را سر صحنه فیلمبرداری خلق کردیم که از نظر فیزیکی وجود ندارد. از طرفی، عروسکی داریم که توسط عروسک‌گردان هدایت می‌شود. مسلماً این نوع فیلم‌ها دکوپاژ خاص خود را می‌طلبند. بازیگران کودک و بزرگسال در سکانس‌هایی با یک عروسک مواجه هستند و در برخی صحنه‌ها باید با فضای خالی بازی کنند، زیرا بعداً توسط کامپیوتر این موجود به شکل سه‌بعدی و در اندازه‌ای طبیعی به تصویر اضافه می‌شود.
به دنیای کودک و نوجوان سطحی نگاه می‌شود
کارگردان «زن‌ها فرشته‌اند» درباره نگاه سطحی به سینمای کودک و نوجوان در ایران بیان کرد: در چند سال اخیر، به دنیای کودک و نوجوان سطحی نگاه شده است و فیلم‌هایی که تولید شده‌اند، گاهی نتوانسته‌اند نظر مخاطبان هدف خود را جلب کنند. به عنوان کسی که در این حوزه فعال هستم و دغدغه‌های آن را دارم، سعی کرده‌ام با تحقیق و ارتباط نزدیک با کودکان و نوجوانان، دنیای آنها را بهتر درک کنم.
وی افزود: برای جلوگیری از این اتفاق فیلمنامه «بامبولک» پنج بار بازنویسی شد، در حالی که حتی نسخه اول آن نیز قابل قبول بود. دلیل این کار این بود که می‌خواستیم از ابتدا اثری بی‌عیب و نقص خلق کنیم. بدون حضور مشاور و بدون شناسایی دنیای کودک و روان‌شناسی کودک، ساختن فیلم کودک اشتباه محض است. زیرا هرچه از دوران کودکی فاصله می‌گیریم و سنمان افزایش می‌یابد، دغدغه‌ها و ذهنیات کودکانه‌مان نیز فراموش می‌شود.
معیریان تاکید کرد: کودکی که در عصر حاضر زندگی می‌کند، به شدت از ما به عنوان بزرگسال فاصله دارد و این مسئله نیازمند آن است که نویسنده، کارگردان، تهیه‌کننده و بازیگران بتوانند این دنیا را به درستی کشف و تصویر کنند.
این کارگردان درباره انتخاب بازیگران کودک این فیلم عنوان کرد: ما نزدیک به ۴۶۰ کودک را دیدیم و تست گرفتیم تا بتوانیم بازیگران مناسب را انتخاب کنیم. در این فیلم، کودکانی داشتیم که حتی سواد خواندن و نوشتن هم نداشتند، اما باید دیالوگ‌های زیادی بیان می‌کردند، شعر می‌خواندند و حتی پلی‌بک می‌کردند. از طرفی، این کودکان باید با یک موجود خیالی که وجود ندارد، بازی می‌کردند.
وی با اشاره به نقش بازیگران کودک در تولید این پروژه تصریح کرد: ارتباط نزدیک با حدود ۴۰۰ کودک و کشف دنیا و دغدغه‌های درونی آنها، ما را ناخواسته وارد دنیای این بچه‌ها کرد و به ذهنیت آنها نزدیک‌تر شدیم. گاهی متناسب با سوالات و دغدغه‌های کودکان، دکوپاژ صحنه‌ها را تغییر می‌دادیم. حتی در برخی صحنه‌ها، وقتی بازیگر کودک سوالی مطرح می‌کرد یا چالشی را پیش پای ما می‌گذاشت، مجبور بودیم پاسخ قانع‌کننده‌ای به او بدهیم و این مسئله منجر به تغییر دکوپاژ می‌شد.
مخاطب هدف «بامبولک» کیست؟
معیریان در پایان درباره مخاطب هدف این فیلم گفت: فیلم «بامبولک» به شدت لطیف و پاک است و با کودکان ارتباط بسیار خوبی برقرار می‌کند. اگرچه این فیلم درباره کودکان و برای کودکان ساخته شده است، اما دنیای تشریح‌شده در آن به قدری قابل باور و صمیمی است که همه طیف‌های سنی را جذب می‌کند. در جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان اصفهان شاهد بودیم که حتی افراد میانسال و کهنسال به تنهایی برای تماشای فیلم آمده بودند و در پایان فیلم، با چشمانی گریان و احساسی لطیف، سالن را ترک می‌کردند.
امیرحسین رستمی، شهره سلطانی، مهرداد ضیایی، نیلوفر شهیدی و دانیال نوروش از جمله بازیگران فیلم «بامبولک» هستند. در این فیلم حسین شهبازی و ماهتیسا پسندیده به عنوان بازیگران اصلی خردسال ایفای نقش می‌کنند.
«بامبولک» با سرمایه‌گذاری بنیاد سینمایی فارابی توسط بهروز مفید ساخته شده است. سایر عوامل اصلی این پروژه عبارتند از تدوین: سیامک مهماندوست، صداگذاری: امید قربانی، نویسنده فیلمنامه: امیر محمد عبدی، موسیقی: مرتضی شفیع، عروسک گردان و سازنده عروسک: محمد اعلمی، ترانه سرا: ساغر مختاری، جلوه‌های ویژه بصری: محمد نجفی امامی، سرپرست گروه کارگردانی: رضا لشکری، مدیر تولید: حسین باقریان، مدیر فیلمبرداری: افشین گودرزی، طراح صحنه و لباس: حسین مجد، مدیر صدابرداری: محمد رضا مرتضایی، طراح گریم: لیلا پرهیزکاری، عکاس: فرزاد اسدیان، مدیر کمپین تبلیغاتی: وحید محرابیان، روابط عمومی: زهره محرابیان.
