ادعای به تعویق افتادن برنامه هسته‌ای ایران غلط است
به گزارش همشهری‌آنلاین، وبگاه «پولتیکو» گزارش کرد که «جی‌دی ونس» معاون ترامپ گفت حملات به ایران برنامه هسته‌ای‌اش را «به‌طور قابل توجهی عقب انداخت». او اشتباه می‌کند.
این حملات احتمالاً تنها باعث تأخیر در برنامه هسته‌ای ایران شده‌اند و چه بسا انگیزه بیشتری هم به آن داده‌اند.
طبق این گزارش، صبح یک‌شنبه، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، جی‌دی ونس، اعلام کرد که حملات هوایی روز شنبه به ایران، «به شکل چشم‌گیری» برنامه هسته‌ای این کشور را عقب رانده است. چندی پیش از آن، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، مدعی شده بود که این عملیات «به‌طور کامل تاسیسات کلیدی هسته‌ای ایران را نابود کرده است».
پولتیکو با اشاره به اظهارات این مقام‌های آمریکایی ادامه داد، گرچه تصاویر ماهواره‌ای از ساختمان‌های تخریب‌شده و کوه‌های دچار فروریزش، ظاهراً این ادعاها را تأیید می‌کنند اما این اظهارات، بیش از حد خوش‌بینانه‌اند. در واقعیت، ایران به‌احتمال زیاد می‌تواند در زمانی کمتر از یک سال، برنامه خود را دوباره احیا کند.
این وبگاه آمریکایی ادامه داد، بعلاوه، پس از این حملات، خطر تصمیم‌گیری تهران برای عبور از صرفاً غنی‌سازی و ذخیره اورانیوم و حرکت به‌سوی ساخت واقعی یک بمب هسته‌ای، افزایش یافته است.
رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، ژنرال دن کین، اعلام کرد که هر سه هدف حمله‌شده، از جمله سایت زیرزمینی فردو، ظاهراً «آسیب بسیار شدید» دیده‌اند، اما در عین حال هشدار داد که ارزیابی نهایی «زمان‌بر» خواهد بود. با این وجود، ایران احتمالاً همچنان اورانیوم غنی‌شده، قطعات سانتریفیوژ و دانش فنی مورد نیاز را در اختیار دارد که این سه مورد به ایران امکان می‌دهد تا برنامه هسته‌ای‌اش را به‌سرعت از نو بسازد.
این گزارش سپس ادامه می‌دهد، در مرحله نخست، مشخص نیست که این حملات، چه مقدار از اورانیوم با درجه غنای تسلیحاتی یا نزدیک به آن را نابود کرده‌اند. به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تا ۱۷ مه، ایران حدود ۹۰۰ پوند اورانیوم با غنای ۶۰ درصد ذخیره کرده بود که در صورت غنی‌سازی بیشتر، برای ساخت چند بمب هسته‌ای کافی است.
بنا به گزارش پولتیکو، رافائل گروسی، مدیر کل آژانس، پیش از شروع درگیری‌ها گفته بود ایران ممکن است بخشی یا تمام این مواد را از محل تحت نظارت آژانس خارج کرده باشد. خود ونس نیز ساعاتی پیش از سخنرانی‌اش، به باقی‌ماندن این مواد در اختیار ایران اشاره کرده بود.
این رسانه آمریکایی ادامه داد که یران شانس خوبی برای مخفی نگه‌داشتن این اورانیوم غنی‌شده دارد. این مواد معمولاً در سیلندرهایی شبیه به کپسول غواصی نگهداری می‌شوند و بنابراین شناسایی و ردیابی آنها، حتی برای دستگاه‌های اطلاعاتی پیشرفته‌ای مثل آمریکا و رژیم صهیونیستی، کار ساده‌ای نیست.
از سوی دیگر، تجهیزات لازم برای غنی‌سازی بیشتر احتمالاً هنوز در اختیار ایران باقی‌مانده است.
پولتیکو با اشاره به این موارد نوشت، حتی اگر اسرائیل موفق شده باشد تمام سایت‌های تولید سانتریفیوژ را نابود کند که بعید است، ایران همچنان ذخایر بزرگی از قطعات این تجهیزات را در اختیار دارد. همان‌طور که اورانیوم غنی‌شده به‌راحتی جابه‌جا می‌شود، این قطعات هم کوچک و هم قابل حمل و سخت قابل ردیابی هستند.
این گزارش سپس ادامه داد که بعلاوه، با توجه به اینکه ایران پیش از حملات، تأسیسات کلیدی خود را تخلیه کرده بود، به‌احتمال زیاد بیشتر دانشمندان و تکنسین‌های باتجربه‌اش همچنان در سلامت هستند. اگر ایران کار را با اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد و تنها ۱۰۰ تا ۲۰۰ سانتریفیوژ فعال آغاز کند، ممکن است ظرف چند هفته اورانیوم با درجه تسلیحاتی لازم برای ساخت بمب را تولید کند.
تأسیسات لازم برای این کار، به‌مراتب کوچک‌تر از سایت فردو (که برای چند هزار سانتریفیوژ طراحی شده) یا نطنز (ده‌ها هزار سانتریفیوژ) خواهد بود. چنین سایتی می‌تواند در دل یک واحد صنعتی کوچک یا حتی زیر کوهی بلندتر از فردو ساخته شود. البته احتمالاً ایران بلافاصله ساخت آن را شروع نخواهد کرد، چون اولویت اصلی در حال حاضر حفظ امنیت مواد، تجهیزات و پرسنل است. اما به‌محض صدور دستور، تکنسین‌های ایرانی می‌توانند با توجه به سرعت نصب سانتریفیوژهای جدید در سال‌های اخیر، چنین سایتی را در کمتر از یک سال و چه بسا حتی زودتر راه‌اندازی کنند.
این گزارش تحلیلی سپس مدعی شد که حمله آمریکا به تاسیسات هسته‌ای انگیزه ایران را برای ساخت بمب بیشتر می‌کند.
در این گزارش آمده است، از همه بدتر، ممکن است حملات اخیر آمریکا و اسرائیل، انگیزه ایران را برای ساخت بمب تقویت کرده باشند. در دو دهه گذشته، به‌نظر می‌رسید ایران بیشتر به دنبال ظرفیت ساخت بمب در صورت نیاز بوده تا خود سلاح هسته‌ای. با این حال، جامعه اطلاعاتی پیش از حمله آمریکا هشدار داده بود که هدف قرار دادن فردو ممکن است تهران را به تصمیم‌گیری سیاسی برای ساخت بمب وادارد.
بر اساس این گزارش، اگر ایران این تصمیم را بگیرد، باید اورانیوم غنی‌شده خود را «تسلیحاتی» کند یعنی آن را به بمبی واقعی و قابل پرتاب تبدیل کند. درباره مدت زمان این فرایند، اختلاف‌نظرهایی میان آمریکا و اسرائیل و حتی درون دولت آمریکا وجود دارد. خوشبینانه‌ترین برآورد اطلاعاتی این است که این روند حدود یک سال طول می‌کشد. با توجه به اینکه ایران می‌تواند هم‌زمان روی تولید اورانیوم و طراحی بمب کار کند، فرایند تسلیحاتی‌سازی احتمالاً خیلی مانع پیشرفت ایران نخواهد شد.
پولتیکو در بخش پایانی گزارش خود نوشت، ادامه داد که این برآورد که حتی پس از حملات هوایی، ایران می‌تواند ظرف یک سال از لحظه تصمیم‌گیری، به بمب هسته‌ای برسد، صرفاً یک تخمین است.
تاسیسات هسته‌ای ایران در حالی مورد تجاوز آمریکا و اسرائیل قرار گرفت که بسیاری بر این باورند که در حالیکه رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حالیکه به بهانه بازرسی از تاسیسات هسته‌ای ایران به ایران سفر می‌کند، اطلاعات ریزی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران را در اختیار صهیونیست‌ها و غربی‌ها قرار داده و زمینه را برای این تجاوز فراهم آورده است.
در همین راستا، وزیر خارجه پیشین ایران منوچهر متکی به تازگی در مصاحبه‌ای تصریح کرد که ایران اسنادی را در اختیار دارد که نشان می‌دهد گروسی جاسوس صهیونیست‌ها است و تمامی اطلاعات ریز از تاسیسات هسته‌ای ایران را در اختیار اسرائیل قرار داده است.
