از افسانههای شفا تا فرضیه قتل؛ کلیسای آلپ چه رازی در خود پنهان کرده بود
همشهری آنلاین – یکتا فراهانی: پیکر کشیشی در قرن هجدهم که بدون شکافتن بدن مومیایی شده بود، رازهای پزشکی و فرهنگی تازهای را فاش میکند. راز اصلی در ترکیبی از تراشههای چوب و پارچههای سوزندوزی شده است که از راهی غیرمعمول به درون بدن وارد شدهاند. آیا این مومیایی بهعمد خشک شده بود؟ یا سرنخی از جنایتی خاموش در دل تاریخ در آن نهفته است؟
در واقع دانشمندان با استفاده از اسکن پیشرفته و آزمایشهای شیمیایی، به شیوهای ناشناخته از مومیاییسازی در قلب آلپ پی بردند.
معمایی در سردابه کلیسای آلپ
در اعماق سردابه کلیسای سنتتوماس آم بلاسِناشتاین در روستایی آرام در شمال رود دانوب اتریش، جسدی مومیاییشده سالهاست که منبعی از افسانه، راز و کنجکاوی بوده است. بنا بر روایتهای محلی، این پیکر متعلق به یک کشیش قرن هجدهمی است که گویا بر اثر بیماری عفونی جان سپرده و چند سال پس از دفن، به این کلیسا منتقل شده بود.
ظاهر سالم و باورنکردنی این جسد، زائران بسیاری را به آنجا کشانده؛ افرادی که آن را دارای خواص شفابخش میدانستند. اما اکنون، نتایج یک تحقیق علمی نشان میدهد شاید داستان این کشیش نهتنها ماورایی، بلکه آغشته به رازهای پزشکی، و شاید هم جنایی باشد.
افشای راز با سیتیاسکن و آزمایشهای پیشرفته
با نشتی آب در سردابه و نیاز به بازسازی، فرصتی کمنظیر برای پژوهشگران فراهم شد تا مومیایی را برای چند ماه به دانشگاه منتقل کرده و تحت بررسیهای تخصصی قرار دهند.
آندریاس نرلیش، استاد پزشکی در دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ که رهبری این پژوهش را برعهده داشت، گفت: ما با سیتیاسکن، تاریخنگاری رادیوکربن و آنالیز شیمیایی استخوانها و بافتها توانستیم نهتنها هویت کشیش را تأیید کنیم، بلکه روش عجیب نگهداری بدن او را هم کشف کنیم.
روش مومیاییسازی بدون شکافتن بدن
بزرگترین شگفتی این پژوهش در بررسی سیتیاسکن آشکار شد: درون حفرههای شکمی و لگنی کشیش، موادی مانند تراشههای چوب صنوبر و کاج، پارچههای کتانی، کنفی و گاه با سوزندوزی ظریف قرار داشت. این در حالی بود که هیچگونه برشی در دیوارههای بدن دیده نمیشد.
نرلیش توضیح داد: این تناقض ابتدا گیجکننده بود، اما فرضیه ما این است که این مواد از طریق مقعد وارد بدن شدهاند. تراشههای چوب و پارچه، آب بدن را جذب کرده و ترکیباتی مانند کلرید روی، با اثر خشککننده و ضدباکتریایی خود، موجب حفظ بدن شدهاند.
بیشتر بخوانید :
- معمای مومیایی ۲۳۰۰ ساله که کسی جرات باز کردنش را ندارد | عکس
- «علم» مدرن همان قدرت است
روش مومیاییسازی فراموششده؟
برخلاف روشهای مشهور مصری که نیاز به باز کردن بدن دارند، این روش نوین و بدون شکافتن، پیشتر در ادبیات علمی ثبت نشده بود. اما نرلیش معتقد است که احتمالاً در قرن هجدهم برای حفظ جسد جهت جابهجایی یا نمایش عمومی، چنین روشی کاربرد داشته، هرچند در منابع پزشکی آن زمان دیده نمیشود.
مومیاییها؛ گنجینهای از دادههای فرهنگی و پزشکی
جینو کاسپاری، باستانشناس و نویسنده کتاب «دنیای مومیاییها»، معتقد است مومیاییها در ترکیب با روشهای نوین پژوهشی، ابزاری بینظیر برای شناخت تاریخ، پزشکی و فرهنگاند. بهگفته او، ما میتوانیم از این اجساد نهفقط درباره بیماریها و درمانها، بلکه درباره نگرش انسانها به مرگ، بدن و زندگی نیز چیزهای زیادی بیاموزیم.
پایان یک افسانه یا آغاز یک کشف؟
مومیایی کشیش آلپی که قرنها با افسانهها احاطه شده بود، اکنون با علم مدرن، بخشی از رازهای خود را فاش کرده است. از باورهای شفاگر تا گمانهزنیهای قتل با سم، اکنون روشن شده که تکنیکی پیچیده، بیصدا و بیبرش، در قرنها پیش برای ماندگاری یک بدن بهکاررفته است.
اما این تنها آغاز راه است. پژوهشگران امیدوارند یافتههای بیشتر از چنین مواردی، تصویر دقیقتری از تنوع و گستردگی شیوههای مومیاییسازی در دوران گذشته به ما ارائه دهد. آیا کشیش تنها یکی از بسیاری بوده که با این روش عجیب به خاک سپرده شدهاند؟ یا رازی شخصیتر در این داستان نهفته است؟