استفاده از فناوری‌های نوین؛ راه‌حل جهاد دانشگاهی برای بحران آب
سیدضیاء نصرتی، مدیرکل دفتر تخصصی کشاورزی و منابع طبیعی جهاد دانشگاهی، در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به چالش‌های جدی در زمینه مدیریت منابع آب کشور گفت: ایران در یک منطقه خشک و نیمه‌خشک قرار دارد که میانگین بارش سالیانه آن تنها یک‌سوم میانگین جهانی است. این موضوع باعث شده تا میزان تبخیر و تعرق در کشور ما سه برابر میانگین جهانی باشد.
کاهش شدید سرانه آب در ایران
نصرتی به کاهش شدید سرانه آب در کشور اشاره کرد و افزود: در سال ۱۳۳۵، سرانه آب هر ایرانی بیش از ۶۵۰۰ متر مکعب بود؛ اما امروز این رقم به حدود ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ متر مکعب در سال رسیده است.
وی هشدار داد که اگر این مقدار سرانه آب به کمتر از هزار متر مکعب برسد، کشور وارد بحران آب خواهد شد.
علل کاهش منابع آبی
مدیرکل دفتر تخصصی کشاورزی جهاد دانشگاهی دو عامل اصلی کاهش منابع آبی کشور را افزایش جمعیت و کاهش بارندگی‌ها دانست و گفت: به دلیل افزایش جمعیت و کاهش میزان بارندگی، منابع آب کشور تحت فشار شدیدی قرار گرفته است.
تولید غذای بیشتر با آب کمتر
نصرتی در خصوص چالش‌های کشاورزی کشور گفت: با افزایش جمعیت و کاهش منابع آب، ما باید غذای بیشتری تولید کنیم؛ اما نمی‌توان سطح زیرکشت را بیشتر کرد. تنها راه حل این بحران، افزایش بهره‌وری مصرف آب در کشاورزی است. بیش از ۹۰ درصد منابع آبی کشور در این بخش مصرف می‌شود.
نفوذ فناوری در کشاورزی برای افزایش بهره‌وری آب
وی بر لزوم استفاده از فناوری در بخش کشاورزی برای افزایش بهره‌وری مصرف آب تأکید کرد و گفت: جهاد دانشگاهی با انجام پژوهش‌های کاربردی در زمینه‌های مختلف کشاورزی تلاش می‌کند که با استفاده از فناوری‌های نوین، بهره‌وری آب را افزایش دهد.
نصرتی در این زمینه به تولید جنین‌های پربازده گاو و گاومیش و نیز بذر سبزی و سیفی با بازدهی بالاتر در شرایط مصرف کمتر آب اشاره کرد.
کاهش تلفات در تولید آبزیان و افزایش بهره‌وری
وی همچنین از تولید واکسن‌هایی برای کاهش تلفات در صنعت آبزی‌پروری خبر داد و افزود: این اقدامات به کاهش تلفات و افزایش بهره‌وری مصرف آب در بخش کشاورزی کمک خواهد کرد.
ناترازی تجاری در بخش کشاورزی
مدیرکل دفتر تخصصی کشاورزی جهاد دانشگاهی در بخش دیگری از سخنان خود به ناترازی تجاری در بخش کشاورزی اشاره کرد و گفت: تراز تجاری در بخش کشاورزی کشور منفی است و ما در واردات محصولاتی مانند خوراک دام و طیور و روغن نباتی به شدت وابسته هستیم.
وی تأکید کرد که در تلاش هستند تا این ناترازی تجاری را کاهش دهند.
چالش‌های صادرات محصولات کشاورزی
نصرتی به چالش‌های صادرات محصولات کشاورزی نیز اشاره کرد و گفت: برخی از انتقادات به صادرات هندوانه و سبزی و سیفی مربوط به کاهش تراز تجاری منفی کشور است که این محصولات جزو محصولات آب‌بَر محسوب می‌شوند و در تلاشند تا صادرات این محصولات را مدیریت کنند.
ضرورت تلاش‌های بیشتر برای خودکفایی در کشاورزی
وی از مسئولین و متخصصین کشاورزی خواست که تلاش بیشتری در جهت کاهش وابستگی کشور به واردات محصولات کشاورزی و تقویت خودکفایی در این بخش انجام دهند.
توسعه صادرات محصولات دانش‌بنیان برای کاهش تراز تجاری بخش کشاورزی
سیدضیاء نصرتی، مدیرکل دفتر تخصصی کشاورزی و منابع طبیعی جهاد دانشگاهی، در ادامه سخنان خود به راه‌های جایگزین برای کاهش تراز تجاری بخش کشاورزی کشور اشاره کرد و گفت: به جای صادرات محصولات خام و آب‌بَر، می‌توانیم بر صادرات محصولات دانش‌بنیان، صادرات دانش فنی و فناوری در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی تمرکز کنیم.
صادرات محصولات دانش‌بنیان برای کاهش فشار بر منابع آبی
نصرتی در این زمینه به برخی از اقدامات جهاد دانشگاهی اشاره کرد و گفت: ما در جهاد دانشگاهی صادرات جنین‌های تعیین جنسیت شده گاوهای پربازده را به کشورهای آفریقایی داریم. این صادرات ارز به کشور وارد می‌کند و در عین حال هیچ فشار اضافی بر منابع آبی کشور وارد نمی‌شود. این نوع صادرات نه تنها به کاهش تراز تجاری کمک می‌کند، بلکه باعث حفظ منابع آب و محیط زیست نیز می‌شود.
صادرات واکسن آبزیان و دیگر محصولات دانش‌بنیان
مدیرکل دفتر تخصصی کشاورزی جهاد دانشگاهی به صادرات واکسن‌های آبزیان به روسیه نیز اشاره کرد و گفت: واکسنی که صادر می‌شود، محصولی دانش‌بنیان است که از نظر مصرف آب، فشار چندانی به منابع آبی وارد نمی‌کند و در عین حال دارای ارزش افزوده بالایی است. این صادرات ارزآور است و به جبران ناترازی تجاری بخش کشاورزی کشور کمک می‌کند.
افزایش سهم صادرات محصولات دانش‌بنیان در آینده
نصرتی با اشاره به اهمیت گسترش این رویکرد در سطح ملی تأکید کرد: اگر این رویکرد در جهاد دانشگاهی و دیگر مراکز و موسسات کشاورزی و منابع طبیعی کشور گسترش یابد، ما قادر خواهیم بود از صادرات محصولات آب‌بَر بی‌نیاز شویم و به جای آن، محصولات دانش‌بنیان، محصولات فرآوری شده، دانش فنی و فناوری‌های کشاورزی را به سایر کشورها صادر کنیم.
وی در پایان تأکید کرد که جهاد دانشگاهی به سهم خود و با توجه به توانمندی‌های موجود در این زمینه، تلاش خواهد کرد تا در راستای صادرات محصولات دانش‌بنیان و فناوری‌های کشاورزی به کشورهای متقاضی گام بردارد.
انتهای پیام
