این آیین بهاری فقط برای نوزادان اجرا می شود + فیلم
به گزارش همشهری آنلاین لطافت و زیبایی این رسم کهن هم در این است که برای کودکان زیر یک سال برگزار میشود.
رسم بهاری برای نوزادان
رسم گل غلتان با آغاز شکوفا شدن گلهای محمدی از ابتدای اردیبهشت در امیریه شروع میشود و تا ۲۰ روز ادامه دارد. پژوهشگر فرهنگ عامه و میراث ناملموس و مدیر مطالعات و ثبت میراث ملی و جهانی سمنان به همشهری میگوید: «گل غلتان برای نوزادان و کودکان زیر یک سال برگزار میشود و همانطور که از نام این رسم پیداست، نوزاد را در میان گلبرگهای لطیف و معطر گل محمدی میغلتانند.»
هانی رستگاران میافزاید: «محلیها از گذشته باور دارند که پوشاندن بدن نوزاد با گلبرگهای گل محمدی سبب دوری او از ناپاکیها و تطهیر نوزاد میشود. همچنین گل غلتان را سبب نشاط و طراوت نوزادان میدانند.»
تطهیر با گل محمدی
به گفته هانی رستگاران، پژوهشگر فرهنگ عامه و میراث ناملموس و مدیر مطالعات و ثبت میراث ملی و جهانی سمنان، این رسم از دوره قاجار ماندگار شد و تقریبا ۱۰۰ سال قدمت دارد.
رسم گل غلتان به همت مادران زنده ماندهاست. آنان قبل از طلوع آفتاب به باغ گل محمدی میروند و با ذکر صلوات و مناجات گلهای محمدی را برای اجرای مراسم گل غلتان نوزاد میچینند. گلبرگهای معطر و صورتی رنگ روی پارچه سفید جمع میشود. در روز اجرا معمولا مادربزرگ یا یکی از بزرگهای فامیل کودک را به حمام میبرد. سپس او را در میان گلبرگهای روی پارچه میگذارد و افراد خانواده به آهستگی روی نوزاد گلبرگ میریزند.
چرا خاستگاه این رسم امیریه دامغان است؟
در حالی که قمصر کاشان را به عنوان شهر گل محمدی و گلاب میشناسیم، خاستگاه رسم گل غلتان در امیریه دامغان است. هانی رستگاران، پژوهشگر فرهنگ عامه و میراث ناملموس و مدیر مطالعات و ثبت میراث ملی و جهانی سمنان با اشاره به اینکه در شهرهای مختلف کشور، کشت گل محمدی رواج داشته است، میگوید: «امیریه دامغان در ناحیهای قرار دارد که جنوب آن کویر و شمال آن رشته کوه البرز است. امیریه از گذشته رودخانه و منابع آبی غنی داشته و یکی از شهرهای سرسبز و مناسب کاشت پرورش گل و به ویژه گل محمدی بودهاست. این رسم از آنجا ناشی میشود که در اردیبهشت همه کوچهها و خانههای امیریه از عطر گل محمدی پر میشود.» خاستگاه این مراسم به شهر امیریه بر میگردد، اما امروزه این مراسم در شهرهای دیگر سمنان مانند دامغان، میامی، شاهرود، کلاته خیج و دیزج هم اجرا میشود.
یک جشنواره معطر
آیین گل غلتان در یک دهه اخیر با برپایی جشنواره در امیریه قوت گرفت و آوازه این رسم از سمنان فراتر رفت تا جایی که حالا مادران زیادی برای رسم گل غلتان همراه کودک خود در این روزها راهی امیریه میشوند. امسال در شانزدهمین جشنواره گل غلتان که از ۱۶ تا ۱۸ اردیبهشت در امیریه برگزار میشود، ۲۰ برنامه متنوع فرهنگی، آموزشی و شاد به همراه ۳۰ غرفه صنایع دستی و نمایشگاه سوغات و پخت غذاهای سنتی و محلی میزبان گردشگران است.