برای هم‌دردی با مؤمنان و مهربانی نسبت به آنها چه کاری می توانیم بکنیم؟

خبرگزاری مهر -گروه دین و اندیشه: نهضت «زندگی با آیه‌ها» که از سال گذشته آغاز شده با استقبال شایانی روبه‌رو گردیده است. باید در وادی زندگی، با نوای قرآن همدم شویم و در هر کنج و کنار، جلوه‌های انس با کلام وحی را پدیدار سازیم. از گنجینه امثال قرآنی، برای بنای فرهنگی استوار بهره گیریم و آیات پرکاربرد را در حافظه سپرده، در سخن و عمل به کار بندیم، تا در این عرصه، نقشی ایفا کنیم. به سان پیامبر رحمت (ص) که خُلقش قرآن بود، ما نیز در پی کسب این منش والا باشیم. در راستای اعتلای نهضت ملی «زندگی با آیه‌ها»، هر گامی که برداریم، چراغی فرا راه جامعه روشن کرده‌ایم؛ نهضتی که در پی فهم و تبیین آیات الهی است. با همراهی و تشویق یکدیگر، این حرکت را تقویت کنیم، تا این کوشش‌ها، ثمری نیکو به بار آورد.

آیه ۱۲۸ سوره توبه

لَقَدْ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَءُوفٌ رَحِیمٌ

به‌یقین، پیامبری به‌سویتان آمده است، از جنس خودتان! دیدن درد و رنجتان برایش سخت است، برای هدایت‌شدنتان حرص و جوش می‌زند و در حق مؤمنان، دلسوز مهربان است.

رسولی خود از سوی یکتا خدا / فرستاده آمد ز جنس شما

یکی از بین خودتان

درباره‌اش نوشته‌اند: هیچوقت برای خودش از کسی انتقام نگرفت، آزاردهندگان را می‌بخشید، اگر یکی از یارانش را سه روز پیاپی نمی‌دید از حال او جویا می‌شد. اگر در سفر بود برایش دعا می‌کرد، اگر در شهر بود به دیدارش می‌رفت و اگر بیمار بود از او عیادت می‌کرد. اهل ایرادگرفتن و ملامت‌کردن بیخودی نبود، نمی‌گذاشت کسی به پایش بلند شود اما خودش مهمان‌هایش را تا آستانه در بدرقه می‌کرد، اگر با کسی دست می‌داد، دست خودش را زودتر نمی‌کشید، اگر با جمعی حرف می‌زد نگاهش را بین آدم‌ها تقسیم می‌کرد. آدمِ دقت به جزئیات بود. آدمِ توجه به ریزه‌کاری‌ها. به خاطر همین‌ها هم بود که توی دل مردم جا باز کرده بود. حالا بیا یکبار دیگر بنشینیم و خودمان را مرور کنیم. که ما در خرده‌رفتارهایمان چه ربطی به پیامبر اکرم؟ ص؟ داریم؟

این است راه پیامبر

ما برای چه به دنیا آمده‌ایم؟ برای بزرگ شدن! مهمترین ویژگی آدم‌های بزرگ این است که دل‌هایشان بزرگ است. آن‌قدر بزرگ که قلبشان برای همه عالم می‌تپد. محبت و دلسوزی‌شان، مرزهای خودخواهی را درهم می‌شکند و از رنج همه مردم جهان اذیت می‌شوند. از مادری که وقتی فرزندش بیمار است، خواب و خوراک ندارد. تب فرزند، تب اوست و گریه‌ی فرزند، دل او را می‌لرزاند و با اینکه خودش از فرط خستگی توان ایستادن ندارد، برای آرامش کودک، تمام توانش را به کار می‌گیرد. تا آن امامی که در دل شب، کیسه‌ای بر دوش می‌گذارد و به خانه‌های فقرا غذا می‌رساند، بی‌آنکه کسی بداند او خلیفه‌ی مسلمین است. برای او، گرسنگی یتیمان، گرسنگی بچه‌های خودش است.

اما پیامبر، و تو چه می‌دانی کیست پیامبر. پیامبری که نه‌تنها غم‌ها و سختی‌های مردم را می‌دید، بلکه آن‌ها را با تمام وجود حس می‌کرد. این روحیه‌ی پیامبر در آیه‌ی «لَقَدْ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَءُوفٌ رَحِیمٌ» [۱] تجلی یافته است. «برای او رنج‌های شما دردآور است، سخت است؛ شما که رنج می‌کشید، پیغمبر از رنج شما رنج می‌برد. بلاشک این مخصوص به مسلمان معاصر پیغمبر نیست، خطاب به عموم مؤمنین در طول تاریخ است؛ یعنی امروز اگر شما در فلسطین رنج می‌کشید، در لبنان، سوریه و یا میانمار، در نقاط گوناگون دیگر مسلمانها رنج می‌کشند، بدانند این رنج، روح مطهّر پیغمبر را به رنج و زحمت درمی‌آورد؛ این خیلی مهم است. پیغمبر ما این جوری است. … نقطه‌ی مقابل، وضع دشمنان است: «یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنوا لا تَتَّخِذوا بِطانَةً مِن دونِکُم لا یَألونَکُم خَبالًا وَدّوا ما عَنِتُّم »[۲] آنجا [برای] پیغمبر اکرم «عَزیزٌ عَلَیهِ ما عَنِتُّم»، اینجا [برای دشمنان] «وَدّوا ما عَنِتُّم»؛ رنج شما آنها را خوشحال می‌کند .»[۳]

برای پیروی از پیامبر کافی است چشم‌هایمان را به اطراف باز کنیم. شاید همسایه‌ای داریم که شب‌ها با غم اجاره‌خانه‌ای که نمی‌تواند بپردازد، بی‌خواب است. یا کودکی که به‌دلیل نداشتن کفش مناسب، از رفتن به مدرسه خجالت می‌کشد. یا مادری که باید بین خرید داروی فرزندش و تهیه‌ی غذای روزانه یکی را انتخاب کند. اگر امت اسلام، مصائب مردم مظلوم فلسطین را مصائب خود می‌دید، چه‌بسا این رژیم غاصب سال‌ها پیش نابود شده بود. دلسوزی، رأفت و محبت، نه‌تنها جامعه‌ای مستحکم و پر از همدلی می‌سازد، بلکه دل‌ها را فتح کرده و ریشه‌ی ظلم را خشک می‌کند. این است راه پیامبر.

خداوند در این آیه از ما خواسته است که:

پیامبر اکرم را که دلسوزترین انسان‌ها برای ماست بشناسیم و سیره‌ی او را در زندگی‌مان جاری کنیم.

برای عمل به این آیه در زندگی می‌توانیم:

_ درد دوست و فامیل و همسایه و … را درد خود بدانیم و با صبوری گوش شنوایشان باشیم و برای حل مشکلاشان حتماً قدمی برداریم.

_ در سختی‌های زندگی‌مان، احساس تنهایی نکنیم و به یاد این مهربانی زیاد رسول خدا نسبت به خودمان باشیم.

_ حداقل هفته‌ای یکبار برای هم‌دردی با مؤمنان و مهربانی نسبت به آنها، کاری انجام بدهیم، مانند بازدید از بیمار، کمک به نیازمند یا حمایت از یک دوست در شرایط دشوار.

پی نوشت:

[۱]. سوره توبه، آیه ۱۲۸

[۲]. سوره آل عمران، آیه ۱۱۸: ای اهل ایمان! از غیر خودتان برای خود محرم راز نگیرید؛ آنان از هیچ توطئه و فسادی دربارۀ شما کوتاهی نمی‌کنند؛ شدت گرفتاری و رنج و زیان شما را دوست دارند.

[۳]. مقام معظم رهبری، بیانات در دیدار مسئولان نظام و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی، ۲۲/۰۷/۱۴۰۳