حذف چمن‌ از پارک‌ها | کمبود آب چمن‌کاری فضای سبز شهری را کم کرده است

همشهری – محمد سرابی: انقراض چمن‌کاری شهری در نقاطی مانند غرب آمریکا از چند سال قبل شروع شد ولی در برخی نقاط دیگر جهان هم این رویه رایج شده است. وقتی آبیاری چمن‌ها کمتر می‌شود و دسته‌ای از آن‌ها زرد یا خشک می‌شوند یا وقتی بوته‌های دیگری به جای چمن در پارک‌ها کاشته می‌شوند اصطلاحا می‌گویند رنگ زرد و قهوه‌ای جایگزین رنگ سبز شده است.

کانادا

تغییر فرهنگ نگهداری از چمن

در برخی شهرهای بزرگ کانادا، کمبود آب باعث شده است که شهرداری برای حذف چمن از فضای سبز خصوصی جایزه تعیین کند. ونکوور به عنوان یک شهر پرباران شناخته می‌شود و وقتی شهرداری ونکوور اعلام کرده که طرح‌هایی برای حذف چمن دارد انتظار می‌رفت که ساکنان شهر ناخشنود شوند و با آن مخالفت کنند اما اهالی نسبتا موافق بودند.

در حیاط بعضی از خانه‌ها دیگر چمن‌ها یکدست قدیمی از بین رفته است و علف‌های هرز، بوته‌های بومی محلی و بعضی از باقیمانده چمن‌ها به چشم می‌خورند. اگر کسی از ماجرا خبر نداشته باشد تصور می‌کند این کار به دلیل سهل‌انگاری در نگهداری از چمن اتفاق افتاده اما این تغییرات عمدی است. تغییرات فرهنگی به سرعت در میان مردم پذیرفته شده است. نمای وسیع چمن سبز و تازه مقابل خانه‌ها تا مدتی قبل نشانه ثروت و موقعیت اجتماعی بالای مالک خانه بود اما الان به معنی بی‌توجهی به جامعه و خودخواهی تصور می‌شود.

قطع آبیاری

شهرداری ونکوور در ۲۵۰ پارک عمومی آبیاری چمن را در فصل گرم قطع و فواره‌های تزیینی را هم خاموش کرده است. تنها در نقاطی که خطر آتش‌سوزی زیاد باشد آبیاری همچنان انجام می‌شود. از نظر قانونی، شهرداری می‌تواند آبیاری چمن حیاط را با عنوان مصرف بی‌رویه و هدر دادن منابع آب جریمه کند.در ابتدا تصور می‌شد تغییر رنگ چمن‌ تاثیر زیادی در زیبایی شهر به جا بگذارند و حتی گردشگران را فراری دهد اما جشن‌های گردشگری و رفت و آمد مسافران همچنان ادامه دارد. بین ساکنان شهر این عقیده رایج شده است که چمن در تابستان خشک می‌شود و در بقیه سال دوباره به حالت سرسبز برمی‌گردد پس نباید جلوی این روند را گرفت.

استرالیا

بوته‌های جایگزین چمن

گرمای شدید هوا شهرداری‌های استرالیا را مجبور به سهمیه‌بندی منابع آبی فضای سبز کرده است و در این بین، چمن‌ها سهم کمتری دارند زیرا حفظ درختان ارزشمندتر است. شهرداری شهر «ندلندز» در غرب این کشور، آبیاری بارانی سطوج چمن‌کاری را در پارک‌ها تا ۵۰ درصد کاهش داده یا قطع کرده است. محدودیت منابع آب قبلا در چند ماه انتهای بهار و اول تابستان رخ می‌داد ولی حالا بیشتر شده است و ممکن است به تمام سال تسری پیدا کند.

شهرداری به دنبال کاشت گیاهان مناسب محیط خشک به جای چمن است در هنگام کاشت این گیاهان باید مواد آلی مانند کمپوست به خاک اضافه شود تا آب برای مدت بیشتری در اطراف ریشه باقی بماند. همچنین طرح‌هایی برای انتقال فاضلاب تصفیه‌شده مسکونی به فضای سبز شهری هم پیشنهاد شده است.

پرورش بذر گل‌های وحشی

گروهی از فعالان محیط زیست به دنبال یافتن گیاهانی هستند که قبل از انسان‌ها روی زمین شهرهای زندگی می‌کردند. آن‌ها بوته‌ گل‌های وحشی را پرورش می‌دهند و بذر آن را در محیط‌هایی مانند فضای سبز عمومی پراکنده می‌کنند تا علفزارهای بومی جایگزین چمن‌ شود. شهرداری شهرهای بزرگی مانند ملبورن هم با این نوع فعالیت‌ها مخالفت ندارد و آن را به عنوان جلوگیری از خطر انقراض زیست بوم محلی تعریف می‌کند. این گیاهان در تمام سال سبز نیستند و تابستان‌ها به رنگ زرد در می‌آیند اما در مقابل به آب اندکی نیاز دارند و لازم نیست که برگ و ساقه آن‌ها را دائما کوتاه کنند. شهرداری ملبورن به صورت جداگانه نیز بذر گل‌های وحشی را تولید و پخش می‌کند و همزمان با بهسازی سالانه و فصلی پارک‌ها، این بذرها را پراکنده می‌کند.

بیشتر بخوانید: درختان با آبیاری مکانیزه زنده می‌مانند