خطرات پنهان هوای آلوده برای مادران باردار و نوزادان

صدیقه عبدالله پور دکترای تخصصی بهداشت باروری و استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری با تأکید بر تأثیرات منفی آلودگی هوا بر سلامت مادران باردار و جنین گفت: آلودگی هوا یکی از عوامل مهمی است که می‌تواند خطر زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و اختلالات رشدی در جنین را افزایش دهد. تحقیقات علمی نشان داده است که آلاینده‌هایی مانند مونوکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن، اوزون و دی‌اکسید گوگرد می‌توانند بر سلامت مادران باردار و نوزادان تأثیرات مخربی داشته باشند.

وی افزود: علاوه بر این آلاینده‌ها، دود سیگار، تنباکو و قلیان نیز می‌توانند رشد جنین را مختل کرده و خطر زایمان زودرس را افزایش دهند. زایمان زودرس می‌تواند باعث شود نوزاد به مراقبت‌های ویژه نیاز داشته باشد و مشکلاتی همچون نارسایی ریه و عفونت‌های بیمارستانی را تجربه کند.

افزایش ریسک اوتیسم در سه‌ماهه سوم بارداری

این متخصص با اشاره به یافته‌های جدید علمی گفت: مطالعات اخیر نشان می‌دهند که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا، به‌ویژه در سه‌ماهه سوم بارداری، احتمال بروز اوتیسم در کودکان را افزایش می‌دهد. همچنین، تحقیقات جدید در سال ۲۰۲۵ حاکی از آن است که آلاینده‌های حاوی کربن سیاه که ناشی از احتراق ناقص سوخت‌های کربنی هستند، می‌توانند خطر پره‌اکلامپسی (مسمومیت بارداری) را تا ۱۵ درصد افزایش دهند.

کربن سیاه و پره‌اکلامپسی؛ زنگ خطر برای مادران باردار

به گفته وی؛ پره‌اکلامپسی یکی از عوامل شایع مرگ و میر مادران در دوران بارداری محسوب می‌شود و به همین دلیل، کاهش میزان این عارضه از اولویت‌های نظام‌های سلامت در سراسر جهان است.

وی توصیه کرد: مادران باردار در روزهایی که میزان آلاینده‌ها بالاست، بدون ماسک از خانه خارج نشوند و در فضای باز ورزش نکنند. همچنین، استفاده از بخور سرد در محیط منزل برای تهویه مناسب هوا و افزایش مصرف لبنیات، به‌ویژه شیر، می‌تواند در کاهش اثرات آلاینده‌ها بر بدن مفید باشد. کلسیم موجود در شیر با عناصر سنگین پیوند برقرار کرده و از جذب آنها در خون مادر جلوگیری می‌کند، که این امر به کاهش تأثیر آلاینده‌ها بر جنین کمک خواهد کرد.

عبدالله پور در پایان تأکید کرد: هدف از بیان این توصیه‌ها ایجاد نگرانی برای مادران نیست، بلکه آگاهی‌بخشی در مسیر خودمراقبتی و ارتقای سواد سلامت آنان است تا بتوانند با رعایت نکات پیشگیرانه، از سلامت خود و فرزندشان محافظت کنند.