درمان خارش پوست سر؛ چگونه از شر خارش سر راحت شویم؟

به گزارش همشهری آنلاین، در اغلب موارد، رعایت بهداشت مو از خارش جلوگیری می‌کند، اما بیماری‌های پوستی نیاز به درمان پزشکی دارند. در این بررسی از وبسایت «همشهری آنلاین» در مورد علت و درمان خارش پوست سر صحبت می‌کنیم.

علل شایع خارش پوست سر چیست؟

اگر فرض کنیم بهداشت موی خود را به خوبی رعایت می‌کنید، مهمترین علت خارش پوست سر به درماتیت سبورئیک مربوط می‌شود. درماتیت سبورئیک یک بیماری شایع پوستی است که منجر به پوسته پوسته شدن و قرمزی پوست می‌شود که اغلب نواحی چرب بدن مانند پوست سر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری می‌تواند باعث ایجاد شوره سر شود و با تولید بیش از حد چربی پوست و رشد بیش از حد مخمری به نام مالاسزیا مرتبط است.

نوسانات هورمونی مانند آنهایی که در دوران بلوغ، بارداری یا یائسگی رخ می‌دهند، می‌تواتند منجر به تغییراتی در پوست بدن و پوست سر شوند. این نوسانات بر تولید چربی در پوست تأثیر می‌گذارند و ممکن است منجر به شرایطی مانند آکنه یا تحریک پوست سر شوند. از طرفی، عفونت‌های قارچی روی پوست سر که توسط قارچ‌هایی مانند کرم حلقوی ایجاد می‌شوند، در ایجاد لکه‌های قرمز، خارش‌دار و پوسته پوسته موثر هستند. این عفونت‌ها مسری محسوب می‌شوند و می‌توانند از طریق تماس مستقیم با فرد مبتلا پخش شوند.

یکی دیگر از علل خارش سرد، واکنش‌های آلرژیک هستند. این واکنش‌ها مربوط به محصولات مو است و می‌تواند باعث تحریک پوست سر، قرمزی و خارش شود. این موضوع ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که پوست سر شما به مواد شیمیایی خاص یا مواد موجود در شامپوها، نرم کننده‌ها یا رنگ موها واکنش نشان می‌دهد. شناسایی آلرژن می‌تواند به جلوگیری از این واکنش‌ها در آینده کمک کند. برای درمان خارش پوست سر مهم است که ابتدا مشکل زمینه‌ای رفع شود.

بیشتر بخوانید: ۵ راهکار خانگی برای درمان پوسته پوسته شدن پوست سر

درمان خانگی خارش پوست سر

درمان‌های خانگی راهکارهایی موثر و اغلب ارزان قیمت برای رفع خارش پوست سر هستند. چندین درمان خانگی برای حل این مشکل وجود دارند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:

سرکه سیب

سرکه سیب یک درمان خانگی محبوب برای انواع مشکلات از جمله پسوریازیس است. سرکه سیب یک ماده غذایی ایمن محسوب می‌شود، اما بهتر است حد اعتدال را رعایت کنید. مراحل استفاده از سرکه سیب عبارتند از:

1. سرکه سیب را روی قسمت کوچکی از پوست خود تست کنید. اگر می‌سوزد یا درد می‌کند، سرکه را در آب رقیق کنید. نصف آب و نصف سرکه را امتحان کنید.
2. هفته‌ای چند بار می‌توانید آن را با یک بطری اسپری روی پوست سر خود اسپری کنید.
3. بگذارید روی پوست سرتان بماند. سپس بعد از خشک شدن آن را بشویید.

توجه: اگر بریدگی باز یا زخم روی سر خود دارید، سرکه سیب را به عنوان یک راه درمان خارش پوست سر خود امتحان نکنید.

روغن نعناع فلفلی

روغن نعناع یک طعم دهنده غذاست. با این حال، ممکن است خارش آزاردهنده پوست سر را نیز آرام کند. این روغن چندین ویژگی خاص مانند خنک سازی پوست سر، گردش خون در سر و کمک به از بین رفتن شپش را ارائه می‌دهد. مراحل استفاده از روغن نعناع فلفلی عبارتند از:

1. دو قطره روغن نعناع را در یک فنجان آب خنک بریزید.
2. مخلوط را به آرامی به مدت چند دقیقه روی پوست سر خود ماساژ دهید.
3. سپس طبق همیشه موهای خود را با شامپو بشویید.

روغن درخت چای

شامپوهای حاوی روغن درخت چای ممکن است برای پوست سر مفید باشند. بسیاری افراد از آن به عنوان راه برای درمان خارش پوست سر برای پسوریازیس و شوره سر استفاده می‌کنند. روغن درخت چای نیز ممکن است با شپش مبارزه کند. با این حال، هیچ مطالعه ای برای اثبات مفید بودن آن برای پسوریازیس وجود ندارد؛ اما روغن درخت چای یک ضد عفونی کننده، آنتی بیوتیک و ضد قارچ طبیعی است. مراحل استفاده از روغن درخت چای عبارتند از:

1. حدود ۸ تا ۱۰ قطره روغن درخت چای را به موها و پوستر سر خود بمانید.
2. بگذارید حداقل نیم ساعت روی سرتان بماند و سپس با شامپو بشویید.

روغن علف لیمو

این اسانس یک قابض طبیعی است، به این معنی که می‌تواند خونریزی ناشی از بریدگی‌های جزئی را کاهش دهد و همچنین پوست را کمتر چرب کند. همچنین یک ضد عفونی کننده است. شما این روغن را در برخی از صابون‌ها، دئودورانت‌ها، شامپوها و لوسیون‌ها پیدا خواهید کرد. همچنین روغن علف لیمو ممکن است خارش ناشی از شوره سر را کاهش دهد. مراحل استفاده از روغن علف لیمو عبارتند از:

1. دو قطره روغن علف لیمو را به یک قاشق غذاخوری شامپوی معمولی اضافه کنید.
2. به آرامی موها و پوست سر خود را طبق معمول بشویید و آبکشی کنید.

روغن زیتون

1. روغن زیتون برخی از بهترین انواع راهکارها برای درمان خارش سر است. این روغن خارش و حساسیت پوست سر شما را تسکین می‌دهد، زیرا پوسته‌های ناشی از شوره سر و درماتیت سبورئیک را نرم و شل می‌کند. مراحل استفاده از روغن زیتون عبارتند از:
2. روغن را به اندازه کافی روی پوست سر و موهای خود ماساژ دهید.
3. بگذارید حدود یک ساعت بماند.
4. سپس موهای خود را با شامپوی معمولی بشویید.

روغن نارگیل

روغن نارگیل ارگانیک غنی از اسید لوریک است و به دلیل خواص ضد باکتریایی خود شناخته می‌شود. این روغن اثر تسکین دهنده دارد و خارش را قطع می‌کند. همچنین روغن نارگیل ارگانیک آبرسانی عمیقی را فراهم کرده و از خشکی و پوسته پوسته شدن سر جلوگیری می‌کند. یک یا دو بار در هفته استفاده کنید. مراحل استفاده از این روش درمان خارش پوست سر عبارتند از:

1. روغن نارگیل گرم را روی پوست سر ماساژ دهید.
2. بگذارید بیست دقیقه بماند و سپس آبکشی کنید.

روغن‌های معدنی

روغن‌های معدنی می‌توانند یک درمان خانگی موثر برای خارش پوست سر باشند و به شل شدن پوسته‌های پسوریازیس ناشی از شوره سر و اگزما کمک کنند. علاوه بر این، روغن‌های معدنی یک سد محافظ ایجاد می‌کنند و مانع از دست رفتن رطوبت پوست سر می‌شوند. مراحل استفاده از روغن‌های معدنی عبارتند از:

1. روغن را به مدت یک ساعت روی پوست سر خود ماساژ دهید.
2. سپس با یک شامپو ملایم و آب گرم بشویید.

جوش شیرین

جوش شیرین به عنوان یک ضد عفونی کننده قوی عمل می‌کند و چربی‌های اضافی روی پوست سر شما را از بین می‌برد. خواص لایه برداری جوش شیرین در از بین بردن تجمع و سلول‌های مرده پوست موثر است و باعث تمیزی و عدم خارش پوست سر می‌شود. مراحل استفاده از این روش درمان خارش پوست سر عبارتند از:

1. جوش شیرین را با آب مخلوط کنید.
2. خمیر را به پوست سر خود بمالید و بگذارید ۱۰ دقیقه بماند.
3. با شامپو بشویید و این درمان را یک یا دو بار در هفته تکرار کنید.

موز و آووکادو

ترکیب موز و آووکادو یک درمان تسکین دهنده و مرطوب کننده پوست سر است. این دو میوه سرشار از ویتامین‌ها و مواد مغذی هستند که پوست سر را تغذیه می‌کنند، خشکی را کاهش می‌دهند و محیطی سالم‌تر را ایجاد می‌کنند. مراحل استفاده از موز و آووکادو عبارتند از:

1. دو عدد موز و یک آووکادو را له کنید.
2. مواد را روی قسمت‌های خشک روی پوست سر خود بمالید.
3. بگذارید ۳۰ دقیقه بماند و با آب سرد بشویید. دو تا سه بار در هفته تکرار کنید.

بیشتر بخوانید: درمان قطعی شوره سر با این راهکارهای ساده | علت شوره سر چیست؟

آلوئه ورا

خواص تسکین دهنده آلوئه ورا می‌تواند خارش پوست سر را تسکین دهد. آلوئه ورا علاوه بر اثر آرام بخش، پوست سر را تغذیه کرده، آن را مرطوب کرده و از خشکی جلوگیری می‌کند. مراحل استفاده از آلوئه ورا عبارتند از:

1. ژل آلوئه ورا تازه را روی پوست سر خود بمالید.
2. بگذارید ۳۰ دقیقه بماند
3. با شامپو مناسب بشویید و آبکشی کنید.

درمان دارویی خارش پوست سر

درمان دارویی برای خارش پوست سر بستگی به علت اصلی دارد. شامپوهای دارویی بدون نسخه حاوی موادی مانند اسید سالیسیلیک، کتوکونازول یا سولفید سلنیوم می‌توانند مشکلاتی مانند شوره سر و عفونت های قارچی خفیف را درمان کنند. برای موارد شدیدتر، پزشکان ممکن است کورتیکواستروئیدهای موضعی، کرم‌های ضد قارچ یا داروهای خوراکی را برای رفع عفونت، التهاب یا شرایط خود ایمنی تجویز کنند. با این حال، در ادامه به چند مورد از درمان خارش پوست سر با دارو اشاره می‌کنیم:

شامپو زینک پیریتیون

تحقیقات نشان می‌دهند که شامپو روی پیریتیون برای درمان خشکی پوست سر موثر است. زینک پیریتیون به تنظیم تولید چربی کمک کرده و از خشکی بیش از حد یا چرب شدن پوست سر جلوگیری می‌کند. دفعات استفاده از آن به شدت بیماری شما بستگی دارد، بنابراین برای راهنمایی با پزشک متخصص پوست و مو خود مشورت کنید.

سالیسیلیک اسید

شامپوهای حاوی اسید سالیسیلیک برای درمان خارش پوست سر ناشی از پسوریازیس و درماتیت سبورئیک عالی هستند. اسید سالیسیلیک پوست سر را لایه برداری می‌کند، سلول‌های مرده پوست را از بین می‌برد و محیط سالم‌تری را برای پوست سر ایجاد می‌کند. با توجه به شدت خشکی پوست سرتان، چه روزانه یا دو بار یا سه بار در هفته از آن استفاده کنید.

شامپو کتوکونازول

شامپوی ضد قارچ، کتوکونازول، در درمان عفونت‌های مخمری روی پوست سر موثر است. فرکانس استفاده از آن ممکن است متفاوت باشد، بنابراین برای دوز مناسب با پزشک خود مشورت کنید. کتوکونازول همچنین دارای خواص ضد التهابی است و قرمزی و التهاب مرتبط با عفونت‌های قارچی را کاهش می‌دهد.

سولفید سلنیوم

این داروی ضد عفونی به کاهش رشد سریع مخمر در پوست سر کمک می‌کند. سولفید سلنیوم همچنین دارای خواص لایه برداری ملایمی است که به حذف سلول‌های مرده پوست کمک می‌کند. این به صورت شامپو یا لوسیون پوست سر موجود است و دوز توصیه شده ممکن است متفاوت باشد.

پیشگیری از خارش پوست سر

قبل از شروع به درمان خارش پوست سر، توصیه می‌کنیم راهکارهای پیشگیرانه زیر را در روتین زندگی خود قرار دهید:

• استرس را کاهش دهید: باور کنید یا نه، سلامت روان بر سلامت جسمی شما تأثیر می‌گذارد. استرس می‌تواند علائم خارش سر شما را بدتر کند.
• رژیم غذایی سالم داشته باشید: رژیم غذایی پر از روی، ویتامین‌های گروه B و برخی چربی‌ها ممکن است از خارش سر جلوگیری کند.
• موهای خود را تمیز نگه دارید: موهای خود را به آرامی شامپو بزنید تا پوست سر چرب نشود. سعی کنید استفاده از محصولات حالت دهنده مو را محدود کنید. واکنش به محصولات مو نیز می‌تواند باعث خارش پوست سر شود.
• آب فراوان بنوشید: خشکی مو و پوست سر می‌تواند باعث خارش شود. آبرسانی خوب اغلب پوست را مرطوب نگه ‌دارد و خارش را کم می‌کند.
• از شستن موها با آب سخت خودداری کنید: آب سخت حاوی مواد معدنی است که می‌تواند روی پوست سر جمع شود، منافذ را مسدود کند و باعث پوسته پوسته شدن و خارش پوست سر شود. موهای خود را با آب جوشیده شده تمیز کنید.

چه زمانی در درمان خارش پوست سر به پزشک مراجعه کنیم؟

خارش پوست سر یک بیماری شایع است که اغلب می‌توان آن را با درمان‌های بدون نسخه یا درمان‌های خانگی کنترل کرد، اما مواردی وجود دارند که نیاز به مراجعه به متخصص پوست و مو خواهند داشت. اگر خارش بیش از دو هفته با وجود استفاده از شامپوهای مخصوص یا داروهای دیگر ادامه یابد، ممکن است نشان دهنده یک مشکل اساسی باشد. بیماری‌های پوستی مانند شوره سر شدید، پسوریازیس، اگزما یا عفونت‌های قارچی مانند کرم حلقوی ممکن است برای رفع نیاز به درمان‌های تجویزی داشته باشند.

اگر خارش با علائم قابل مشاهده مانند قرمزی، تورم، زخم یا تکه‌های غیرعادی ریزش مو همراه باشد، همه این موارد سیگنال‌های واضحی برای مراجعه به پزشک هستند. این علائم ممکن است نشان دهنده یک عفونت یا یک بیماری خود ایمنی باشد که بدون مراقبت مناسب می تواند بدتر شود. درنهایت، اگر متوجه علائم سیستمیک مانند تب، خستگی یا تورم غدد لنفاوی در کنار تحریک پوست سر شدید، مهم است که به سرعت به دنبال مشاوره پزشکی باشید.

بیشتر بخوانید: اسکراب کف سر چیست؟ + روش تشخیص اسکراب مناسب

کلام آخر

درمان خارش پوست سر مستلزم شناسایی علت زمینه‌ای است که می‌تواند از شوره سر و خشکی تا مشکلاتی مانند اگزما، پسوریازیس یا عفونت‌های قارچی متغیر باشد. درمان‌های ساده شامل استفاده از یک شامپوی ملایم و بدون سولفات و رطوبت رسانی پوست سر با روغن‌های طبیعی مانند روغن نارگیل یا روغن درخت چای است.

شامپوهای ضد شوره حاوی موادی مانند پیریتیون روی یا اسید سالیسیلیک می‌توانند خارش ناشی از شوره سر را برطرف کنند، در حالی که شامپوهای دارویی ممکن است برای شرایط شدیدتر مفید هستند.

اجتناب از مواد شیمیایی خشن و اطمینان از یک رژیم غذایی سالم و متعادل نیز می‌تواند سلامت پوست سر را بهبود بخشد. اگر علائم باقی ماند یا بدتر شد، مشورت با متخصص پوست و مو برای تشخیص مناسب و درمان هدفمند ضروری است.