دیدار ترامپ با رهبران عرب در عربستان و پیامدهای منطقهای
همشهری آنلاین – گروه سیاسی: سفر دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا به عربستان سعودی، بخشی از سفر ۴ روزه او به خلیج فارس شامل عربستان، قطر و امارات است؛ سفری که با اعلام سرمایهگذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری عربستان در آمریکا همراه بوده است.
برنامه دیدار ترامپ با احمد الشرع رئیسجمهور سوریه و محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، به ابتکار عمل خود ترامپ بوده و نشاندهنده تلاش او برای ایفای نقش محوری در خاورمیانه تلقی شده است. این دیدارها ممکن است به آشتی عربی منجر شود، اما یورونیوز در امروز هشدار داد که استقرار بمبافکنهای بی۵۲ در منطقه میتواند نشانهای از فشار نظامی بر ایران باشد.
توافق ۶ مه ۲۰۲۵ آمریکا با حوثیها برای توقف حملات به کشتیها در دریای سرخ، که توسط رویترز گزارش شده، یکی از عوامل کاهش نفوذ ایران در یمن ارزیابی شده است. با این حال، ادامه حملات حوثیها به اسرائیل و بمباران صنعا در ۷ مه نشاندهنده تنشهای باقیمانده است.
تصمیم قبل سفر دونالد ترامپ برای جعل نام خلیج فارس، وقتی با واکنشهای شدید ایران مواجه شد، بایگانی شد ولی تلاش ترامپ برای گسترش توافق ابراهیم با عربستان، که واشنگتن پست اخیرا به آن پرداخته، ممکن است جبههای متحد علیه ایران تشکیل دهد.
اکونومیست روز دوشنبه پیشبینی کرد که ترامپ با تمرکز بر اقتصاد، ممکن است به توافقی با ایران برسد که نفوذ منطقهای آن را محدود کند. با این حال، گاردین روز یکشنبه هشدار داد که مخالفت اسرائیل با هرگونه نرمش میتواند تنشها را افزایش دهد. سیانان امروز گزارش داد که ترامپ تحت فشار قطر برای کاهش تحریمهای سوریه است، که میتواند ایران را در موضع ضعیفتری قرار دهد. این تحلیلها نشان میدهند که دیدار ترامپ ممکن است ایران را به سمت دیپلماسی اجباری یا تقابل نظامی سوق دهد.
علاوه بر این، دیدار ترامپ میتواند بر روابط ایران با متحدان منطقهایاش نیز اثر بگذارد. گزارش روز دوشنبه المانیتور نشان داد که عراق، بهعنوان یکی از شرکای ایران، تحت فشار آمریکا برای کاهش همکاریهای نظامی با تهران قرار دارد. این فشارها ممکن است ایران را از شبکه نیابتی خود دور کند و به انزوای بیشتر منجر شود. از سوی دیگر، حضور فعال قطر در این معادلات، که به گفته سیانان به دنبال میانجیگری در سوریه است، میتواند ایران را وادار به بازنگری در استراتژیهای خود کند.
همزمان، تهدیدات نظامی آمریکا همچنان ادامه دارد. یورونیوز در گزارشی ادعا کرد استقرار بمبافکنهای بی۵۲ در اقیانوس هند، همراه با مانورهای مشترک با اسرائیل، سیگنالی به ایران ارسال کرده که هرگونه عقبنشینی از مذاکرات ممکن است با اقدام نظامی پاسخ داده شود. این وضعیت، ایران را در موقعیتی قرار داده که باید بین پذیرش محدودیتهای بیشتر یا ریسک تشدید تنشها یکی را انتخاب کند. در نهایت، سیاست خارجی ایران در این برهه با چالشهای متعددی روبهروست که نتیجه آن به انعطافپذیری تهران و واکنشهای بینالمللی بستگی دارد.
رسانههای غربی در تحلیلهای خود مدعی شدند دیدار ترامپ با رهبران عرب در عربستان، با تمرکز بر اقتصاد و دیپلماسی، نفوذ ایران در منطقه را کاهش داده و فشارهای دیپلماتیک و نظامی بر آن را افزایش داده است. مذاکرات هستهای، تنش با کشورهای عرب، و نقش حوثیها از جمله عواملی هستند که سیاست خارجی ایران را تحت تأثیر قرار میدهند. تحولات آتی به واکنش ایران و نتیجه مذاکرات بستگی دارد، اما شواهد نشان میدهد که ایران با چالشهای فزایندهای روبهروست.