روز جهانی تنوع زیستی؛ حفاظت از طبیعت، کلید امنیت غذایی آینده

ارتباط فردا: تنوع زیستی، که شامل میلیون‌ها گونه گیاهی، جانوری، میکروبی و اکوسیستم‌های پیچیده‌ای است که آن‌ها را در بر می‌گیرد، ستون فقرات حیات روی کره زمین است. این تنوع نه‌تنها زیبایی و شگفتی طبیعت را به ما هدیه داده، بلکه پایه و اساس امنیت غذایی جهانی را تشکیل می‌دهد. امروز ۲۶ می ۲۰۲۵، روز جهانی تنوع زیستی فرصتی است تا بار دیگر به این حقیقت توجه کنیم که بدون حفظ گونه‌ها و زیستگاه‌هایشان، آینده غذایی انسان‌ها در معرض خطر جدی قرار خواهد گرفت.

چرا تنوع زیستی برای امنیت غذایی حیاتی است؟

غذا، اساسی‌ترین نیاز بشر، مستقیماً به تنوع زیستی وابسته است. بیش از ۷۵ درصد از محصولات کشاورزی جهان، از گندم و برنج گرفته تا میوه‌ها و سبزیجات، به گرده‌افشانی توسط حشرات، پرندگان و دیگر موجودات وابسته‌اند. زنبورهای عسل، پروانه‌ها و حتی خفاش‌ها نقش کلیدی در تولید محصولات کشاورزی دارند. به گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO)، کاهش جمعیت گرده‌افشان‌ها می‌تواند تا ۴۰ درصد بازده برخی محصولات کشاورزی را کاهش دهد و این به معنای سفره‌های خالی‌تر و قیمت‌های بالاتر برای مواد غذایی است.

علاوه بر گرده‌افشانی، تنوع زیستی خاک، که شامل میکروارگانیسم‌ها، قارچ‌ها و کرم‌های خاکی است، نقشی غیرقابل‌انکار در حاصلخیزی زمین‌های کشاورزی دارد. خاک‌های سالم، که نتیجه تعادل زیستی هستند، مواد مغذی لازم برای رشد گیاهان را فراهم می‌کنند. با این حال  استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی و تخریب جنگل‌هاو … این تنوع را به شدت تهدید کرده است.

طبق گزارش‌های اخیر، حدود یک سوم خاک‌های جهان به دلیل فرسایش و آلودگی کیفیت خود را از دست داده‌اند، واقعیتی که زنگ خطری برای تولید غذا در آینده است.

تنوع ژنتیکی در گونه‌های کشاورزی نیز یکی دیگر از جنبه‌های حیاتی است. وجود ارقام مختلف یک گیاه، مانند گندم یا ذرت، به کشاورزان امکان می‌دهد تا در برابر تغییرات اقلیمی، آفات و بیماری‌ها مقاومت کنند اما امروز، کاهش تنوع ژنتیکی محصولات کشاورزی به دلیل تمرکز بر گونه‌های پربازده و تجاری، این انعطاف‌پذیری را به خطر انداخته است.

روز جهانی تنوع زیستی: دعوتی برای تغییر

روز جهانی تنوع زیستی، که از سال ۲۰۰۰ توسط سازمان ملل متحد گرامی داشته می‌شود، فرصتی برای افزایش آگاهی و تشویق اقدامات جهانی و محلی برای حفاظت از طبیعت است.  اقدامات حفاظتی می‌توانند از مقیاس‌های کوچک تا بزرگ متفاوت باشند. در سطح محلی، حمایت از کشاورزی پایدار، کاهش استفاده از آفت‌کش‌ها و احیای زیستگاه‌های طبیعی می‌تواند تفاوت ایجاد کند. در سطح جهانی، توافق‌نامه‌هایی مانند کنوانسیون تنوع زیستی (CBD) و اهداف توسعه پایدار سازمان ملل، کشورها را به حفاظت از ۳۰ درصد از زمین‌ها و اقیانوس‌ها تا سال ۲۰۳۰ متعهد کرده است. این تلاش‌ها، اگر به درستی اجرا شوند، می‌توانند زنجیره‌های غذایی را برای نسل‌های آینده ایمن نگه دارند.

نقش ما در حفاظت از تنوع زیستی

روز جهانی تنوع زیستی ۲۰۲۵ یادآوری بخشی از شبکه پیچیده حیات است. اگر این شبکه از هم پراکنده شود، سفره‌هایمان خالی‌تر و آینده‌مان ناامن‌تر خواهد شد. حفاظت از تنوع زیستی نه‌تنها وظیفه‌ای اخلاقی، بلکه ضرورتی برای بقای خودمان است.  

انتهای پیام