زیستگاه در خطر؛ گونه‌های نادر خراسان جنوبی زیر تیغ خشکسالی و تهدید انسانی
علی خانی، در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به گونه‌های نادر و در معرض تهدید استان، اظهار کرد: یوز آسیایی، پلنگ ایرانی، گربه پالاس، گربه شنی، هوبره آسیایی، هما، کرکس سیاه، کرکس مصری، عقاب دریایی دم‌سفید، عقاب طلایی، عقاب شاهی، قرقی، لاچین، بالابان، بحری، شاهین، لیل، دلیجه کوچک، بزمجه بیابانی، افعی شاخدار ایرانی و کفچه‌مار از جمله گونه‌های شاخص استان هستند.
وی وضعیت جمعیتی برخی از این گونه‌ها را بسیار نگران‌کننده دانست و تصریح کرد: جمعیت یوز آسیایی در شرایط بحرانی قرار دارد و برخی گونه‌ها مانند پلنگ، هوبره و پرندگان شکاری با کاهش محسوس جمعیت روبه‌رو هستند.
خانی با اشاره به عوامل تهدیدکننده این گونه‌ها، ادامه داد: تغییر اقلیم، خشکسالی، بحران منابع آب، تخریب پوشش گیاهی، شکار بی‌رویه، تصادفات جاده‌ای و تعارض انسان با حیات وحش از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌رو هستند.
وی نقش مناطق حفاظت‌شده استان را در حفظ گونه‌های نادر بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: این مناطق با ایجاد امنیت زیستی، تأمین آب و غذا، جلوگیری از تخریب و توسعه صنعتی مخرب، نقش کلیدی در پایداری گونه‌های خاص ایفا می‌کنند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان از ایجاد سایت تکثیر و پرورش آهو و جبیر به‌عنوان یکی از برنامه‌های احیایی یاد کرد و افزود: حمایت از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی نیز در دستور کار اداره کل قرار دارد.
وی با تأکید بر پیامدهای تغییر اقلیم، خاطرنشان کرد: تغییرات اقلیمی با کاهش منابع آب و گیاهان، ایجاد بیماری، افت زادآوری و مهاجرت گونه‌ها، منجر به جزیره‌ای شدن جمعیت‌ها و تهدید جدی بقای آن‌ها می‌شود.
خانی از ارتباط این اداره با نهادهای ملی و بین‌المللی خبر داد و اظهار کرد: تاکنون از ظرفیت این نهادها برای اجرای پروژه‌های حفاظتی، از جمله پروژه پایش یوز آسیایی، بهره گرفته‌ایم.
وی به قاچاق حیات وحش نیز پرداخت و بیان کرد: شکار غیرمجاز گیاه‌خواران و قاچاق پرندگان خاص مانند هوبره آسیایی از چالش‌های جدی ماست که ریشه در سودجویی دلالان دارد.
وی همچنین بر نقش آموزش و مشارکت مردمی در حفاظت از گونه‌های نادر تأکید کرد و افزود: آموزش محیط زیستی، به‌ویژه از سنین کودکی، می‌تواند پایه‌ای برای حفاظت پایدار باشد.
وی با اشاره به اقدامات پژوهشی انجام‌شده در استان، گفت: مطالعاتی در زمینه تنوع زیستی پرندگان، پستانداران، افعی شاخدار و یوز آسیایی انجام شده و داده‌های ارزشمندی تولید شده است.
خانی در پاسخ به سؤالی درباره آلودگی‌های زیست‌محیطی گفت: نظارت بر صنایع و الزام به رعایت استانداردهای زیست‌محیطی، از اقدامات اداره کل برای مقابله با آلودگی‌هاست.
وی افزود: توسعه کشاورزی و جاده‌سازی بدون ملاحظات زیست‌محیطی، منجر به تخریب زیستگاه‌های طبیعی می‌شود و لازم است با نگاه پایدار به توسعه نگریست.
خانی در پاسخ به پرسشی درباره گونه‌های گیاهی نادر استان، گفت: حفاظت از گونه‌های گیاهی نادر در حوزه مسئولیت منابع طبیعی است و در هماهنگی با آنان دنبال می‌شود.
مدیرکل محیط زیست استان درباره منابع مالی حفاظت، توضیح داد: برای پایش یوز ایرانی در پناهگاه حیات وحش، اعتبارات لازم در سال جاری تخصیص یافته است.
وی ادامه داد: با وجود مشکلات اقلیمی، تنوع زیستی استان ارزشمند است و امید داریم با اقدامات حفاظتی بتوانیم این گنجینه طبیعی را حفظ کنیم.
وی خشکسالی را عامل تهدیدی جدی دانست و تأکید کرد: کاهش بارندگی موجب کمبود منابع آبی و تخریب پوشش گیاهی شده و کل حیات وحش را درگیر کرده است.
به گفته وی، کاهش منابع آبی موجب مهاجرت، بیماری و اختلال در چرخه زادآوری به‌ویژه در گونه‌های گوشتخوار شده است.
خانی تأکید کرد: اداره کل با تأمین منابع آب و غذای حیات وحش تلاش کرده است از کاهش تنوع زیستی در مناطق حفاظت‌شده جلوگیری کند.
وی راهکارهای اصلی حفظ گونه‌ها در خشکسالی را تأمین منابع آب، غذا و امنیت برشمرد و خواستار همکاری بین‌بخشی شد.
وی نقش نهادهای اجرایی مانند استانداری، منابع طبیعی، آب منطقه‌ای و دامپزشکی را در مدیریت بحران مؤثر دانست.
خانی درباره گونه‌های مار استان توضیح داد: افعی شاخدار، کفچه‌مار و افعی پلنگی از مارهای سمی و نسبتاً خطرناک خراسان جنوبی‌اند.
وی افزود: مارهای قیطانی، شتری، تیرمار، کورمار و مار کرمی شکل نیز در استان حضور دارند و بیشتر در مناطق گرم فعال‌اند.
خانی درباره افزایش ورود مارها به مناطق مسکونی در فصل گرما گفت: گرمای شدید، کمبود منابع طبیعی، و فعالیت‌های انسانی باعث می‌شود مارها برای جست‌وجوی آب، غذا یا پناهگاه به نزدیکی سکونت‌گاه‌ها بیایند.
وی همچنین از خطرات ناشی از حضور مارها مانند گزش، بیماری، ترس عمومی و تهدید برای حیوانات خانگی سخن گفت و راهکارهایی همچون شناسایی گونه‌ها، انسداد ورودی‌ها و مدیریت محیط را پیشنهاد کرد.
وی در پایان به نقش نهادهای بهداشتی و شهرداری‌ها در کنترل حیوانات مزاحم مانند سگ‌های بلاصاحب، عقرب، مارمولک و موش اشاره کرد و گفت: همکاری نهادها و آموزش مردمی مهم‌ترین رکن برای مدیریت تعامل انسان و طبیعت است.
انتهای پیام
