شهید رئیسی و حکمرانی صالح
ارتباط فردا: محسن رضایی دبیر شورایعالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و فرمانده سابق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در هشت سال دفاع مقدس، به مناسبت اولین سالروز شهادت رئیس جمهور فقید شهید آیت الله سید ابراهیم رئیسی در یادداشتی اختصاصی برای خبرگزاری مهر، به بررسی ابعاد شهادت رئیس جمهور فقید و همراهان وی، آثار شهادت وی از جمله در روابط بینالملل و همچنین عملکرد وی د ر پیشرفتهای اقتصادی کشور، خنثی سازی تحریمها، اصلاحات ساختاری بودجه و بانک و نیز تقویت رابطه مردم با نظام اسلامی، پرداخته است.
متن این یادداشت به شرح زیر است؛
اولین سالروز شهادت یار سفر کرده ملت ایران و یاور رهبر معظم انقلاب اسلامی برادر گرامیمان حضرت آیتالله رئیسی، و یاران با وفای ایشان فرا رسید و هنوز ما در بهت و تعجب به سر می بریم.
شهادت پرافتخار ایشان و سایر همراهان ایشان را به محضر مبارک حضرت ولیعصر و مقام معظم رهبری و ملت عزیز ایران و خانواده محترم و گرامی و مبارز ایشان تسلیت عرض میکنم.
جهاد و شهادت اکسیر انقلاب اسلامی
انقلاب اسلامی با جهاد و شهادت آغاز شده و ما هرچه داریم از روحیه جهادی و شهدا داریم. شهادت آخرین قله و پله رسیدن به خداست و لذا هرکسی توفیق آن را پیدا نمیکند مگر آنکه به آن اوج برسد.
به قول برادرم قاسم تا انسان قبلش شهید نشود به شهادت نمیرسد. شهادت ملاک بزرگی و اوج بندگان خداست؛ شهادت بالاترین مزدی بود که خدا به ابراهیم ما داد.
آیت الله رئیسی با گروهی از مردان خدا به دیدار یار شتافتند. راضیه مرضیه به عباد خاص خدا و بهشت خاص ایشان انشاالله وارد شدند. آیت الله آل هاشم که در برگزاری نمازهای جمعه و ارتباط با مردم الگویی روحانی از دهه اول انقلاب را احیا کردند و در خانه امام جمعه را بر روی همه اقشار و گروهها باز کردند.
حسین امیر عبداللهیان فردی انقلابی و پر تلاش که در باز کردن درهای بسته دیپلماسی کشور به آیت الله رئیسی کمک شایان کردند.
آقای رحمتی استاندار آذربایجان و مهدی موسوی سرتیم آقای رئیسی نیز انسانهای فداکار و پرتلاش بودند، گروه با سابقه پروازی ایشان خدمات زیادی در تاریخ خدمات خود دارند.
فلسفه شهادت آیت الله رئیسی
ما بهت و تعجب خود را از این حادثه از چه زاویهای تحلیل کنیم؟ یک فرد خدمتگزار، موفق، مورد نیاز مردم و نظام، چرا در ابتدای ریاست و مدیریت خود به شهادت میرسد، هرچند اگر پایان زندگی ایشان به شهادت ختم نمیشد باید تعجب میکردیم.
فلسفه شهادت آیت الله رئیسی چیست؟ بهنظر من بهترین و واقعیترین فهم و تحلیل شهادت آیت الله رئیسی ارتباط این شهادت با فلسفه انقلاب اسلامی است، بدون توجه به انقلاب اسلامی و اهداف و ارزشهای آن نمیتوان شهادت آیت الله رئیسی را فهم کرد.
شهادت ایشان چه اثری در تداوم ارزشها و اهداف انقلاب اسلامی داشته است؟
امام و شهادت
اگر نگاهی به وصیت نامه حضرت امام بکنیم میبینیم که دروازه برای رسیدن به این فهم برای ما باز میشود.
امام در وصیت نامه خود میفرماید: «اینجانب با آنچه در ملت عزیز از بیداری و هوشیاری و تعهد و فداکاری و روح مقاومت و صلابت در راه حق می بی نم و امید آن دارم که به فضل خداوند متعال این معانی انسانی به اعقاب ملت منتقل شود و نسل بعد از نسل بر آن افزوده گردد. با دلی آرام و قلبی مطمئن و روحی شاد و ضمیری امیدوار به فضل خدا از خدمت خواهران و برادران مرخص، و به سوی جایگاه ابدی سفر میکنم و به دعای خیر شما احتیاج مبرم دارم و از خدای رحمان و رحیم میخواهم که عذرم را در کوتاهی خدمت و قصور و تقصیر بپذیرد.»
قرآن مجید و شهادت
با نگاهی به قرآن مجید نیز میتوانیم برای فهم فلسفه شهادت یار سفر کرده خود دلایلی را پیدا کنیم، قرآن مجید وفای به عهدی که انسان با خدا بسته است را صداقت با خدای متعال میداند و بالاترین صداقت را شهادت در راه خدا میداند، لذا شهدا را در ردیف انبیا ذکر کرده است.
به آیات زیر توجه بفرمائید:
-مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضی نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدِیلاً (احزاب ۲۳)
برخی از مؤمنان، (بزرگ) مردانی هستند که بر سر پیمانی که با خدا بستند، صادقانه ایستادند. پس بعضی از آنان، (در راه وفای به عهد و پیمان خود)، جان به جانآفرین تقدیم کردند، و برخی از آنان، در انتظار (شهادت) هستند و به هیچ وجه (عهدشان را با خدا) تغییر ندادند؛
-لِیَجْزِیَ اللَّهُ الصَّادِقِینَ بِصِدْقِهِمْ وَ یُعَذِّبَ الْمُنافِقِینَ إِنْ شاءَ أَوْ یَتُوبَ عَلَیْهِمْ إِنَّ اللَّهَ کانَ غَفُوراً رَحِیماً (احزاب ۲۴)
تا سرانجام خداوند به راستگویان به سبب صداقتشان پاداش دهد، و اگر بخواهد، منافقان را عذاب کند، یا (اگر توبه کنند)، توبهشان را بپذیرد؛ زیرا خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است.
-وَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّها وَ وُضِعَ الْکِتابُ وَ جِیءَ بِالنَّبِیِّینَ وَ الشُّهَداءِ وَ قُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ (زمر ۶۹)
و زمین به نور پروردگارش روشن میشود، و آن نوشتهی (گرانقدر که اعمال همگان در آن ثبت شده است، در میان) نهاده شود، و پیامبران و گواهانِ (اعمال، به صحنهی محشر) آورده شوند، و بی آنکه (مردم) مورد ستم واقع شوند، میانشان بهعدالت داوری خواهد شد.
در حقیقت شهادت بالاترین مقامی بوده که خدای متعال به شهید رئیسی داده است. شهادت ایشان در این زمان چه آثاری برای از انقلاب داشت؟
رئیسی و راه و مرام رئیسی
شهید رئیسی در شرایط بسیار سخت داخلی و خارجی اداره کشور و مسئولیت قوه مجریه را بر عهده گرفتند. بسیاری به ایشان گفتند که شرایط سختی است ورود نکنید، ولی ایشان گفتند من آبرویی دارم و میخواهم تقدیم خدا بکنم.
دوران کوتاه ریاست جمهوری ایشان فهرست طولانی از اقدامات را در کارنامه خود ثبت کرده است. در حوزه سیاست خارجی و اقتصاد و اقتدار فعالیتهای بیاد ماندنی انجام شد و اگر ادامه پیدا میکرد، بسیاری مشکلات حل میشد ولی مهمتر از کارنامه کوتاه مدت ایشان راه و مرام شهید رئیسی بود که تنها با شهادت ایشان به ملت ایران و آینده تقدیم میشد. هرچند شهید رئیسی از ادامه خدمت باز ماند ولی راه و مرام ایشان زنده است.
تداوم راه و مرام ایشان میتواند تمامی مشکلات اقتصادی را حل کند. یکی از ویژگیهای بارز ایشان اجماع سازی بود ایشان از همه نامزدهای دیگر چه آنها که ماندند در رقابت انتخاباتی و چه آنهایی که کنار رفتند دعوت به همکاری کرد و سعی کرد دولت خود را خارج از ستاد انتخاباتی خود تشکیل دهد و این یک مسیر جدیدی در اداره قوه مجریه بود.
راه و مرام رئیسی
تداوم راه رئیسی عبور از تردید و راهی به سوی آینده است. تردید سیاسی و اقتصادی در اداره کشور که ناشی از شیفتگی به غرب از سوی یک گروه و بی عملی و شعارزدگی گروه دیگری از سیاسیون کشور طی سی سال اخیر، سرعت پیشرفت کشور را کند کرده بود.
راه و مرام رئیسی به تردید شکنی منجر شد و راهی را به سوی آینده باز کرد. او اگر شعار میداد عمل هم میکرد ولی شعار و عمل او با بسیاری از شعاریون متفاوت بود و لذا برخی از این افراد همکاری با او را نپذیرفتند و لذا رئیسی از هر دو گروه تحت فشار بود و بارها در جلسه دونفری سفره دل خود را باز میکرد. اما در عموم تحمل میکرد و چیزی به زبان نمیآورد. در زمان ایشان بسیاری از گرههای اقتصادی و بین المللی در حال گره گشایی بود و به تعبیر مقام معظم رهبری: «اگر ایشان میماند بیشتر مشکلات اقتصادی حل میشد.»
درست است که ایشان در میان ما نیست ولی مرام و راه ایشان تبدیل به یک شاخص و معیار برای تشخیص راه درست از راههای نادرست در اداره کشور شده است.
راه و مرام رئیسی تبدیل به یک مشعل برای عبور از تردیدها و ناامیدیها شده است. در این یادداشت به تردید شکنی ایشان در دو موضوع مهم اداره کشور اشاره و آثار شهادت ایشان را در تداوم این تردید شکنی بیان میکنم.
۱ – تقویت نظام جمهوری اسلامی در سطح روابط بین المللی
دو تفکر در اداره کشور در ارتباط با روابط بین المللی وجود داشت، یکی اینکه ما یک واقعیت متفاوت از کشورهای دیگر هستیم، و دیگر اینکه ما هیچ تفاوتی با کشورهای دیگر نداریم.
تفکر اول معتقد است که هم از بعد ژئوپولتیک و هم از بعد استعدادهای ملی و طبیعی و هم از بعد آرمانها ملت و کشور ایران با کشورهای دیگر متفاوت است.
ایران سرزمین گنج و شمشیر و پل پیروزی است. گنج در داخل، شمشیر در منطقه و پل پیروزی در روابط بین الملل است، لذا قدرتهای بینالملل تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی اجازه نمیدادند که این منابع عظیم ملی از دست آنها خارج شود و الان هم تلاش میکنند تا با محاصره اقتصادی و سد کردن پیشرفتهای ایران، این شمشیر و گنج و پل پیروزی در اختیار آنها قرار گیرد و از دست مردم ایران خارج شود.
راه حل چیست؟
تنها راه حل قوی شدن است که شعار و برنامه دولت شهید رئیسی بود. ما با پیشرفت و قدرت از خود و منافع خود دفاع میکنیم، لذا نباید وارد نوکری برای قدرتها شویم و باید از همه ظرفیتهای بین المللی که با ما همراهی کنند استفاده کنیم.
یک تفکر دیگر این راه را قبول نداشته و ایران را کشوری متفاوت با دیگران نمیبیند و معتقدند مشکل آمریکا و اروپا با ایران مربوط به رفتار جمهوری اسلامی است. معتقدند آنها میخواهند با ما کار کنند اما جمهوری اسلامی نمیخواهد؛ با وجود آنکه بارها خلاف این تفکر ثابت شده ولی اصرار عجیبی در کشور ما متأسفانه از سوی برخی از سیاسیون ایران جریان داشته است.
مشکل این بود که برخی از کسانی که راه اول را شعار میدادند فاقد راهکار عملی بودند و لذا به شعاریون مشهور شدند.
و گروه دوم در تمامی دوران حتی در زمان پهلوی دست خالی بر میگشتند. امام و مقام معظم رهبری در سیاست و در دفاع و امنیت ملی از این تردید عبور کرده بودند، اما دولتها در اقتصاد و روابط بین المللی در این تردید باقی مانده بودند. راه و مرام رئیسی تردید شکنی در اقتصاد و روابط بین المللی بود.
روابط بین المللی دوران رئیسی
در زمینه دیپلماسی نه تنها ایران تحریم شده بود بلکه حتی با همسایهها نیز شاهد استفاده از حداکثر ظرفیت و ارتباط مطلوب نبودیم، اما در دوران ایشان از عضویت در پیمان شانگهای و بریکس تا فعال شدن اتحادیه اوراسیا در سطح بین المللی و توسعه روابط با همسایگان از عربستان گرفته تا ترکیه و عراق و عمان و آسیای مرکزی و انعقاد قراردادهای اقتصادی و سیاسی و حتی نظامی و آخرین سفر ایشان نیز بهبود روابط بین جمهوری آذربایجان با ایران بوده است. در ارتباط با آفریقا بویژه آفریقای جنوبی و آمریکای جنوبی نیز روابط سیاسی و اقتصادی گسترش یافت.
آیا این تردید شکنی مؤثر بود؟
پیامدهای بینالمللی نشان داد که راه و مرام رئیسی در روابط بین المللی راهی موفق بسوی آینده است. به تأثیرات شهادت ایشان در روابط بینالملل نگاهی میاندازیم.
ادای احترام درسطح بین المللی
رؤسای جمهور و رهبران جهان از چین و روسیه و فرانسه و ترکیه و پاکستان و پادشاه عربستان و رئیس جمهور چین تا کشورهای عربی و آفریقایی و آمریکای لاتین و جنوبی پیام تسلیت دادند و درسفارتخانههای جمهوری اسلامی شرکت کرده و بسیاری پیام کتبی دادهاند که یک نمونه آن پیام رئیس جمهور روسیه است.
متن پیام رئیسجمهور روسیه:
سید ابراهیم رئیسی سیاستمدار شاخصی بود که تمام عمرش را وقف خدمت به میهن کرد. او به راستی از احترام بالایی نزد هموطنان خود و اقتدار قابل توجهی در خارج از کشور برخوردار بود. وی به عنوان یک دوست واقعی برای روسیه سهم ارزشمندی در توسعه روابط بر پایه حسن همجواری میان کشورهایمان ایفا نمود و برای رساندن این روابط به سطح راهبردی تلاشهای بسیاری کرد. من بارها فرصت دیدار با جناب آقای سید ابراهیم رئیسی را داشتم و بهترین خاطرات از این مرد بزرگ برای همیشه در ذهنم باقی خواهد ماند.
با احترام
ولادیمیر پوتین، مسکو، کاخ کرملین، ۲۰ می ۲۰۲۴ – ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳
پیام تسلیت پاپ فرانسیس:
پاپ فرانسیس رهبر کاتولیکهای جهان خطاب به رهبر انقلاب نوشت: «درگذشت رئیسجمهور رئیسی، امیر عبداللهیان وزیر خارجه و تمام کسانی که در سقوط بالگرد دیروز جان خود را از دست دادند را تسلیت میگویم.
سازمانهای بین المللی نیز دراین رویداد بین المللی شرکت و ادای احترام کردند. منجمله رئیس کنفدراسیون فوتبال آسیا ای اف سی، مدیر کل آژانس بینالمللی آقای گروسی.
به عنوان نمونه واکنش رئیس فیفا به شهادت رئیسجمهور را ببینید:
اینفانتینو، رئیس فدراسیون بین المللی فوتبال ضمن انتشار تصویری از دیدار خود با سید ابراهیم رئیسی نوشت: از خبر درگذشت ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران بسیار متأثر شدم. ما سال گذشته در نیویورک با هم ملاقات کردیم و راجع به پیشرفت فوتبال در ایران گفت و گو داشتیم. در این برهه زمانی سخت به مردم ایران صمیمانه تسلیت میگویم.
ادای احترام گسترده و عموم
-یک دقیقه سکوت در جلسه آژانس بینالمللی انرژی اتمی
-مراجعه مردم روسیه و بعضی کشورهای دیگر به سفارتخانههای ایران و ادای احترام
-تیتر یک رسانههای بینالمللی، از جمله تمام شبکههای پاکستان برنامههای خود را قطع کردند و به موضوع شهادت آیت الله رئیسی پرداختند.
-عزای عمومی در کشورها به مناسبت درگذشت رئیسجمهور ایران و هیأت همراه
-عزای عمومی در یک چهارم جمعیت جهان
-جمعیتی که برای آنان عزای عمومی اعلام شده است در هشت کشور قریب دو میلیارد نفر است. این جمعیت معادل یک چهارم، کل ساکنان جهان است.
-🇮🇷دولت ایران ۵ روز
-🇸🇾دولت سوریه ۳ روز
-🇱🇧دولت لبنان ۳ روز
-🇮🇶دولت عراق ۱ روز
-🇮🇳دولت هند ۱ روز
-🇹🇷دولت ترکیه ۱ روز
-🇵🇰دولت پاکستان ۱ روز
-🇹🇯دولت تاجیکستان ۲ روز
تأثیرات شهادت رئیسی در سراسر جهان نشان داد که مرام و راه رئیسی در گشایش روابط بین المللی موفق بوده است.
پیشرفتهای اقتصادی
شکوفایی ایران در یک دو راهی تردید قرار گرفته بود، یک راه و فکر این بود که اقتصاد از داخل گره گشایی شود نگاه به خارج از باب تسهیلگری شود. راه و فکر دیگر این بود که گره اقتصادی از خارج باز میشود و داخل تقویت کننده آن است. این دو شیوه بین دو تفکر پاسکاری میشد. گروه اول فاقد طرح و برنامه بودند ولی بیشتر مخالفت میکردند. گروه دوم در یک رؤیا به سر میبردند و عمق دشمنی خارج را با ایران متوجه نمیشدند و نوعی شیفتگی داشتند بهطوری که جهان را تنها در ارتباط با آمریکا و اروپا میدیدند و از ظرفیت سایر کشورهای جهان بهره نمیبردند.
رئیسی در حل مشکلات اقتصادی و باز کردن گرههای آن نیز تردید شکنی کرد؛ یعنی همان تفکر درونزای برونگرا را در عمل در پیش گرفت. از شعار دادن صرف خارج شد و راه و مرام تردید شکنی را در پیش گرفت.
آقای رئیسی با استفاده از اختیارات شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا و اختیارات قانون اساسی به حل مشکلات اقتصادی پرداخت. از آنجایی که اهداف شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا سرعت بخشیدن و هماهنگی بین سران قوا در چارچوب وظایف قانونی خود و برای کمک به دولت بوده است، شهید رئیسی چند محور اصلاحات اقتصادی را در پیش گرفت:
۱- اصلاحات اقتصادی شامل بودجه و نظام بانکی
۲- نقشه راه اقتصادی و تولید وسرمایه گذاری
۳- اقشار آسیب پذیر
۴- کمک به دولت در خنثی سازی تحریمها
در دوران ریاست جمهوری ایشان قریب شصت جلسه طی دو سال و نیم یعنی هر ماه دو جلسه تشکیل میشد و بسیاری از گرههای اقتصادی مورد بحث قرار گرفت و راهحلهایی برای برنامهریزی آنها صورت گرفت.
از نتایج اقدامات اقتصادی آقای رئیسی میتوان به برخی از ابعاد آن بهطور خلاصه اشاره کرد.
خنثی سازی تحریمها
در زمینه اقتصادی در اثر تحریمها و مسائل دیگر مسیر نزولی اقتصادی ایران شروع شده بود. نرخ رشد اقتصادی به یک درصد نزول کرده بود. نرخ سرمایه گذاری منفی شده بود. نرخ استهلاک و فرسودگی زیرساختهای اصلی کشور جهش کرده بود. نقدینگی کشور افق آینده تورمی را به بالای ۱۰۰ درصد رسانده بود. من در نامهای که در سال ۱۳۹۸ در سیل خوزستان برای رهبر انقلاب نوشتم عرض کردم که نقدینگی کشور طی سالهای آینده سیل عظیمی از تورم را در کشور بهوجود میآورد.
دستاوردهای خنثی سازی تحریمها توسط ستاد مقابله با تحریم
-افزایش تولید نفت خام از ۲۴۴۰ هزار بشکه در روز در سال ۱۴۰۰ به ۳۵۷۰ هزار بشکه در روز در سال ۱۴۰۳ رسید.
-تولید نفت در سالهای ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ کمتر از ۲۳۰۰ هزار بشکه در روز بوده است.
-افزایش صادرات نفت و میعانات گازی از ۷۰۰ هزار بشکه در روز در نیمه اول سال ۱۴۰۰ به ۱۶۸۰ هزار بشکه در روز در شش ماه اول سال ۱۴۰۳ رسید.
-افزایش درآمدهای صادرات نفت از حدود ۳۰ میلیارد دلار در سه ساله ۱۳۹۷ تا ابتدای دولت سیزدهم در سال ۱۴۰۰ به بیش از ۱۰۵ میلیارد دلار در دوره دولت سیزدهم رسید.
اصلاحات ساختاری بودجه و بانک
سند اصلاحات ساختار بودجه در دبیرخانه شورایعالی هماهنگی اقتصادی سران تهیه و در شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا تصویب شد و بخش قابل توجهی از آن در لایحه برنامه پنج ساله هفتم دولت و قانون مصوب مجلس شورای اسلامی لحاظ شد. سند اصلاحات نظام بانکی نیز در دبیرخانه شورایعالی هماهنگی اقتصادی سران تهیه و بهدلیل فرصت کم، با هماهنگی سازمان برنامه و بودجه در لایحه برنامه هفتم گنجانده شد. در عمل هم اکنون پیشنهادات بانک مرکزی درباره بانک سپه و آینده و سایر بانکهای ناتراز در دستور تعیین تکلیف هستند.
-سرعت بخشی به اجرای فعالیتهای اقتصادی
-تأمین کسریهای بودجهای که فرصت ارائه متمم بودجه به مجلس در ماههای پایانی سال نبود
-پشتوانههای قضائی در مدیریتهای ارزی
-پشتوانه قضائی در مولد سازی داراییها.
-دادن اختیارات به مجریان برای مقابله با ریسک و خطرات تصمیمگیری
-تعیین تکلیف اختلافات اقتصادی مانند نیشکر هفت تپه و بانک سپه و کارخانجات ورشکسته
-تعیین تکلیف دپو کالاها در بنادر کشور
-ساماندهی بازار خودرو
-حمایت از اجرای قانون پایانههای فروشگاهی مؤدیان مالیاتی
-حمایت از دولت در نظارت بر قیمتها بویژه قیمت کالاهای اساسی و یارانهای
-تعیین تکلیف مطالبات ارزی از کشورها از جمله کشور عراق
-کامل کردن سه هزار پروژه نیمه تم ام و فعال کردن بیش از دوهزار واحد و کارخانه راکد و نیمه تعطیل
با توجه به شروع پیشرفتهای اقتصادی کشور و بازگشایی گرههای اقتصادی میتوان آینده مرام و راه رئیسی را در غلبه بر مشکلات اقتصادی پیش بینی کرد. بنابراین درونزایی بجای درونگرایی در داخل و تکیه به منابع و ظرفیتهای اقتصادی در داخل کشور و همچنین برونگرایی بهجای برونزایی از سوی قدرتهای خارجی میتواند از فرصت سوزی جلوگیری کند.
تقویت رابطه مردم با نظام اسلامی
ظهر روز شهادت در شرایطی که سفر به نقطه صفر مرزی برای مراسم افتتاح سد قیزقلعهسی بر روی رودخانه مرزی ارس و دیدار با علیاف تمام شده بود، تعدادی زیادی از مردم محلی از رئیسجمهور درخواست گفتوگو کردند و شهید رئیسی پس از اطلاع، مانند همیشه با روی گشاده بهجای سوار بالگرد شدن و ترک محل، میان مردم رفتند و به صحبتهای آنها رسیدگی کردند و سپس سوار بر بالگرد شدند.
همین تأخیر ممکن است در انبوه شدن مه و شدت باران بی تأثیر نبوده باشد. به محض آنکه مردم ایران خبر ناپدید شدن بالگرد رئیس جمهور شأن را شنیدند به سوی مساجد و امکان مذهبی شتافتند و یا در خانه به راز و نیاز و توسل برای سلامتی رئیس جمهورشان پرداختند. ماجرای ارتباط مردم با سرنوشت پایانی رئیسی به اینجا ختم نشد.
حضور پر شکوه مردم در تشییع جنازه شهدای خدمت
مردم ایران در تهران، مشهد و تبریز حضور میلیونی در تشییع شهدای خدمت پیدا کردند و بهشدت متأثر و غمگین و گریان بودند. این ارتباط قبلاً نیز بارها در سفر شهید رئیسی به استانها مصداق پیدا کرده بود. رئیسی با حضور در میان مردم صداقت و اخلاص خود را به اثبات رسانده بود. مردم نیز در تشییع جنازه ایشان نشان دادند که به همراهی مسئولان نظام با ملت اعتقاد داشتند. اینگونه شهادت رئیسی و یاران وفادار ایشان رابطه مردم را با نظام تقویت کرد. شخص، شخصیت و شهادت شهید رئیسی سه مقوله مستقل ولی مرتبط با یکدیگر است. پرداختن به هرکدام برای جامعه ایران و سایر ملتهای علاقمند به انقلاب اسلامی، مفید و درس آموز است.
شهادت رئیسی مهر تأیید بر مرام و راه ایشان در عبور ملتهای مستقل از زورگویی قدرتهای بینالمللی و آبادانی و پیشرفت کشورهای خود است. حکمرانی شهید رئیسی یک حکمرانی صالح و جهادی بوده است که تردیدها را می شکند و راه آینده را باز میکند.