ظرفیت‌های گردشگری مناطق عشایری بردسکن؛ گنجینه‌ای دست نخورده
عشایر شهرستان بردسکن با سبک زندگی نیمه‌کوچنده خود، ارتباط عمیقی با طبیعت و محیط‌زیست دارند؛ آن‌ها معمولاً در جستجوی مراتع مناسب برای دام‌های خود، از یک منطقه به منطقه دیگر کوچ می‌کنند. این شیوه زندگی، نه تنها به آن‌ها اجازه می‌دهد تا از منابع طبیعی به بهترین نحو استفاده کنند، بلکه باعث حفظ تعادل اکولوژیکی در محیط‌زیست نیز می‌شود به نوعی ارتباط نزدیک این گروه با طبیعت، آن‌ها را به نگهبانان واقعی محیط‌زیست تبدیل کرده است.
فرهنگ عشایری در این منطقه با آداب و رسوم خاص خود، شامل زبان، موسیقی، رقص و صنایع‌دستی غنی است؛ لباس‌های سنتی رنگارنگ و زیبا که نماد هویت و فرهنگ هر طایفه است، در مراسم مختلف به نمایش گذاشته می‌شود؛ همچنین، صنایع‌دستی مانند قالی‌بافی، گلیم‌بافی و … از جمله هنرهای دستی هستند که توسط این جامعه به وجود آمده و می‌توانند به عنوان سوغات‌های جذاب برای گردشگران معرفی شوند.
حسین علیزاده مدیر اداره میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع‌دستی بردسکن در همین خصوص در گفت و گو با ایسنا گفت: زندگی عشایری در بردسکن به دلیل فرهنگ غنی و آداب و رسوم خاص خود، نمایانگر هویت عمیق و تاریخی این منطقه است.
وی افزود: عشایر این شهرستان با شیوه زندگی خاص خود، نه تنها به حفظ هویت فرهنگی کمک می‌کنند، بلکه می‌توانند به عنوان یک جاذبه گردشگری نیز عمل کنند، اظهار کرد: بازدید از زندگی روزمره عشایر، آشنایی با شیوه‌های دامداری، کشاورزی و صنایع‌دستی آن‌ها می‌تواند تجربه‌ای منحصر به فرد برای گردشگران فراهم کند.
وی خاطرنشان کرد: عشایر به طور معمول در فصول مختلف سال به مناطق مختلف کوچ می‌کنند و این حرکت‌های فصلی، خود یک جاذبه گردشگری محسوب می‌شود؛ ضمن اینکه گردشگران می‌توانند در زمان‌های کوچ، از نزدیک با زندگی عشایر آشنا و از تجربه‌های متنوعی که در طول سفرهای خود دارند، بهره‌مند شوند.
مدیر اداره میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع‌دستی بردسکن در همین خصوص این تعاملات فرهنگی را عاملی برای رشد و توسعه گردشگری پایدار دانست که می‌تواند به حفظ فرهنگ محلی کمک کند.
وی همچنین برگزاری رویدادهای فرهنگی و جشنواره‌های محلی را از دیگر عوامل ترویج فرهنگ عشایری و جذب گردشگران دانست و اظهار کرد: این جشنواره‌ها می‌توانند شامل نمایش‌های موسیقی، رقص‌های محلی و مسابقات ورزشی سنتی باشند که به معرفی آداب و رسوم عشایر می‌پردازند.
مناظر طبیعی و سرسبز شهرستان بردسکن با کوه‌ها، دشت‌ها و منابع آبی زیبا، فرصتی مناسب برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی و اکوتوریسم فراهم می‌آورد؛ این منطقه با تنوع زیستی غنی و مناظر بکر، می‌تواند یک مقصد ایده‌آل برای پیاده‌روی، کمپینگ و عکاسی از مناظر طبیعی باشد.
علیزاده بیان کرد: طبیعت بکر و دست‌نخورده این مناطق، به ویژه در فصل‌های بهار و تابستان، با گل‌های وحشی و مناظر طبیعی شگفت‌انگیز، می‌تواند به مقصدی بی‌نظیر برای علاقه‌مندان به طبیعت تبدیل شود.
وی با بیان اینکه گردشگری عشایری می‌تواند یک منبع درآمد پایدار برای جوامع محلی باشد، افزود: با جذب گردشگران، عشایر می‌توانند از طریق فروش صنایع‌دستی، محصولات محلی و خدمات اقامتی درآمد کسب کنند؛ بدون شک این امر به بهبود شرایط اقتصادی و معیشتی این جوامع کمک می‌کند و می‌تواند به کاهش فقر و افزایش کیفیت زندگی آن‌ها منجر شود.
مدیر اداره میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع‌دستی بردسکن تولید محصولات لبنی و صنایع‌دستی را یکی از ارکان مهم فرهنگ و اقتصاد عشایری در بردسکن دانست و گفت: بافندگی و تولید لبنیات از جمله مهم‌ترین صنایع‌دستی این منطقه به شمار می‌روند.
وی با اشاره به اینکه این صنایع می‌توانند به عنوان جاذبه‌ای برای گردشگران مورد توجه قرار گیرند، بیان کرد: ایجاد بازارچه‌های محلی برای فروش محصولات دستی و غذایی می‌تواند به رونق اقتصادی عشایر و جامعه محلی کمک کند؛ این بازارچه‌ها علاوه بر جذب گردشگران، فرصتی برای معرفی و ترویج فرهنگ و هنر محلی به شمار می‌روند.
علیزاده با بیان اینکه توسعه گردشگری عشایری می‌تواند فرصت‌های شغلی جدیدی را برای جوانان و زنان در این مناطق ایجاد کند، اظهار کرد: از آنجا که گردشگری نیازمند خدمات مختلفی از جمله راهنمایی، مهمان‌نوازی و تولید محصولات محلی است، این امر می‌تواند به ایجاد شغل و افزایش درآمد خانواده‌ها کمک کند.
زیرساخت‌های گردشگری عشایر و چالش‌ها
با وجود ظرفیت‌های بالا، مناطق عشایری شهرستان بردسکن با چالش‌هایی در زمینه زیرساخت‌های گردشگری مواجه هستند که عدم وجود امکانات اقامتی مناسب، رستوران‌ها و خدمات بهداشتی از آن جمله است و می‌تواند مانع از جذب گردشگران شود.
خلیلی یک راهنمای گردشگری با تأکید بر اینکه نیاز است زیرساخت‌های لازم برای توسعه گردشگری در این مناطق ایجاد شود به ایسنا، گفت: طول راه‌های عشایری شهرستان بردسکن به حدود ۴۰۰ کیلومتر می‌رسد که در برای حضور بهتر گردشگران باید مرمت و تیغ‌زنی شود.
وی با بیان اینکه این راه‌ها نه تنها برای دسترسی راحت‌تر گردشگران به مناطق عشایری حیاتی هستند، بلکه می‌توانند به عنوان مسیرهای گردشگری نیز مورد استفاده قرار گیرند، افزود: ایجاد و بهبود زیرساخت‌ها، نظیر جاده‌های دسترسی و امکانات اقامتی، باعث جذب گردشگران و رونق اقتصادی این منطقه می‌شود.
این راهنمای گردشگری یکی از چالش‌های اصلی در زمینه زیرساخت‌های گردشگری را کمبود منابع مالی و سرمایه‌گذاری دانست و اظهار کرد: تشویق سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در این مناطق می‌تواند به بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی عشایر و جذب بهتر گردشگران کمک کند.
وی با بیان اینکه توسعه اکوتوریسم در مناطق عشایری بردسکن باعث حفظ محیط‌زیست و تنوع زیستی می‌شود، تصریح کرد: با توجه به اهمیت حفاظت از منابع طبیعی و توسعه پایدار، ایجاد مسیرهای طبیعت‌گردی و کمپینگ همراه با برنامه‌های آموزشی در زمینه حفاظت از محیط‌زیست می‌تواند به افزایش آگاهی عمومی و جذب گردشگران منجر شود.
وی ادامه داد: گرچه عشایر شهرستان بردسکن در گذشته حدود ۱۵ درصد از گوشت قرمز مورد نیاز مردم را تأمین می‌کردند، اما بر اساس آنچه اعلام شده متأسفانه این رقم در حال حاضر به کمتر از ۱۰ درصد رسیده است و عملاً این کاهش محصولات و تنوع و از سویی نبود زیرساخت‌های مناسب مانعی بر جذب بهتر گردشگران است.
راهکارهای توسعه گردشگری عشایر
برای بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های گردشگری مناطق عشایری بردسکن، نیازمند برنامه‌ریزی و همکاری بین دستگاه‌های دولتی، بخش خصوصی و جامعه محلی هستیم که می‌طلبد توجه جدی به آن‌ها شود.
رضا یوسفی یکی از کارشناسان گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی در همین خصوص برگزاری رویدادهای فرهنگی، توسعه مسیرهای گردشگری، ایجاد زیرساخت‌های مناسب، حمایت از صنایع‌دستی، آموزش و توانمندسازی جامعه محلی، توجه به اکوتوریسم و توسعه گردشگری پایدار را در جذب بهتر گردشگران بسیار حائز اهمیت دانست.
وی با اشاره به اینکه با توجه به جذابیت‌های فرهنگی و طبیعی شهرستان بردسکن، گردشگری عشایری می‌تواند به جذب گردشگران داخلی و خارجی کمک کند، بیان کرد: این امر می‌تواند به معرفی شهرستان به عنوان یک مقصد گردشگری جدید و منحصر به فرد منجر شود و به توسعه زیرساخت‌های گردشگری در این منطقه کمک کند.
یوسفی گردشگری عشایری در شهرستان بردسکن را یک فرصت طلایی برای توسعه پایدار منطقه، حفظ فرهنگ غنی و ایجاد ارتباطات فرهنگی مؤثر دانست و افزود: با توجه به پتانسیل‌های موجود، نیاز است که برنامه‌ریزی‌های دقیق و مناسبی برای توسعه این نوع گردشگری انجام شود تا از این فرصت‌ها به بهترین نحو بهره‌برداری شود.
وی همچنین بر ایجاد بازارچه‌های محلی برای فروش محصولات دستی و غذایی که در رونق اقتصادی عشایر تأثیر دارد تأکید کرد و گفت: ایجاد همکاری‌های مؤثر بین دستگاه‌های دولتی، سازمان‌های غیردولتی و بخش خصوصی می‌تواند به تسهیل توسعه گردشگری در این مناطق کمک کند.
این کارشناس گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی با تأکید بر بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در تبلیغات و بازاریابی گردشگری برای جذب گردشگران بیشتر، گفت: استفاده از شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های گردشگری تأثیر بسیاری به معرفی جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی این منطقه دارد.
وی خاطرنشان کرد: مناطق عشایری شهرستان بردسکن با ظرفیت‌های گردشگری فراوان خود، می‌توانند به یکی از مقاصد جذاب برای گردشگران تبدیل شوند، بدون شک با معرفی و بهره‌برداری صحیح از این ظرفیت‌ها، می‌توان به توسعه پایدار اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی این مناطق کمک کرد.
اکنون زمان آن فرا رسیده است که این گنجینه‌های دست نخورده به درستی شناخته شوند و به یک مقصد گردشگری معتبر تبدیل شوند؛ با همت و تلاش مسئولان، جامعه محلی و گردشگران، می‌توان آینده‌ای روشن و پایدار برای این مناطق رقم زد و به توسعه گردشگری در بردسکن کمک کرد.
در نهایت، با توجه به ظرفیت‌های موجود و نیاز به برنامه‌ریزی‌های جامع، بردسکن می‌تواند به الگویی برای توسعه پایدار گردشگری در مناطق عشایری دیگر کشور تبدیل شود و به رونق اقتصادی و اجتماعی این مناطق کمک کند؛ با توجه به چالش‌های موجود، همکاری میان تمامی ذینفعان و برنامه‌ریزی دقیق، می‌تواند به تحقق این اهداف کمک کند و آینده‌ای روشن برای عشایر و منطقه رقم بزند.
انتهای پیام
