علم رباتیک در دستان مسافران مترو و اتوبوس

همشهری آنلاین -رابعه تیموری: شاید در روزهایی نه چندان دور وقتی در شلوغی اتوبوس بی آرتی و مترو به دنبال دستگیره ای می گردید که با هر نیش ترمز راننده اتوبوس و توقف های پی در پی راهبر قطار به اطراف کشیده نشوید، دستگیره ای بالای سر خود ببینید که به یک صفحه ال سی دی مجهز است و با هر تماس دست شما نام ایستگاه ها را به صورت اختصاصی برای تان نمایش می دهد. روی این دستگیره محل های خاصی برای شارژ تلفن های همراه شما تعبیه می شود و تبلیغات رنگارنگی که حالا بر روی تابلوهای کاغذی در گوشه کنار ایستگاه ها می بینید، به صورت دیجیتال و بدون مصرف کاغذ بر روی نمایشگر این دستگیره نمایش داده می شود. طراح این دستگیره هوشمند خاص آراد فدایی است که این طرح مبتکرانه او مدال طلای مسابقات جهانی رباتیک، هوش مصنوعی و اختراعات روسیه را برای تیم نوجوانان ایرانی به ارمغان آورده و باعث صعود تیم به مسابقات جهانی رباتیک کره جنوبی شده است. آراد در آستانه ۱۲ سالگی عناوین رنگارنگی مانند عضو فدراسیون جهانی رباتیک ژنو سوئیس و دانش آموز پژوهشگر برتر کشور در سال ۱۴۰۳ را در کارنامه علمی خود ثبت کرده است:

آقای مکانیک و شاگردش

اختلاط های روزمره، وسایل معمولی و اتفاقات تکراری خیلی زود حوصله آراد را سر می برد. این تنگ حوصلگی از کودکی همراهش بود. از وقتی تازه راه افتاده بود و پدر و مادرش انتظار داشتند با خرید هر اسباب بازی جذابی ذوق کند، اما آراد فقط با دیدن ابزارهای ساخت و ساز هیجان زده می شد و پشت ویترین هر فروشگاه ابزارفروشی ای چکشی سرصاف یا آچار دنده دار و انبر فلزی خاصی می دید پا نگه می داشت و مانند مکانیک ها و مهندسان خبره درباره چند و چون آنها پرس و جو می کرد. اگر هم ذوق و شوق او پدر و مادر را مجاب می کرد که این ابزار تازه را به دم و دستگاه کار پسر خردسالشان اضافه کنند، به خانه نرسیده کارآیی و کیفیت آن را بر روی وسیله ای امتحان می کرد و شاید پس از ساعتی وررفتن باسه راهی برق آن را به دوچرخه ای دنده ای تبدیل می کرد یا با موتور برق پنکه ای قدیمی، از خودرو اسباب بازی قدرتی خود ماشینی متحرک می ساخت. در همه این ساخت و سازها هم مادر نقش شاگرد و وردست آراد را داشت و حوصله به خرج می داد تاپسر خردسالش طرح های خلاقانه خود را به آسودگی اجرا کند.

نماینده ای شایسته

وقتی پاسخ دادن به کنجکاوی های آراد برای مادر دشوار شد، تصمیم گرفت او را در دوره های آموزشی مرکزی پژوهشی ثبت نام کند تا توانایی هایش را به بار بنشانند و زهرا مروتی مدیر پژوهشسرای رازی همان کسی بود که این وظیفه را بر عهده گرفت. با آن که کودک ۵ ساله خانواده فدایی هنوز به سن مدرسه نرسیده بود، وقتی مروتی او را کنار دانش آموزان عضو کارگاه رباتیک نشاند، دریافت که آراد صبر و حوصله پله پله پیشرفت کردن را ندارد و اگر در رقابت های مختلف فرصت طرح ایده هایش را پیدا کند، به عنوان نماینده نوجوانان مستعد جنوب شهر خوب آبروداری می کند. مسابقات ربوکاپ ایران _ اوپن آغاز درخشش آراد در رقابت های بین‌المللی بود که سال گذشته اتفاق افتاد و مسابقات بین المللی روسیه سومین تجربه افتخارآمیز این نوجوان ایرانی عضو فدراسیون جهانی رباتیک ژنو سوئیس است که به تازگی رقم خورده است.

از ترکیه تا روسیه

رقابت با دانش آموزان نخبه شرکت کننده در مسابقات جهانی رباتیک، هوش مصنوعی و اختراعات روسیه آسان نبود. دانش آموزانی که از چهار گوشه دنیا به مسابقات اعزام شده بودند و هر یک طرح و ایده ای خلاقانه در چنته داشتند، اما آراد در مسابقات بین المللی مختلف امتحانش را پس داده بود و طرح مزرعه هوشمند او که در مسابقات اوراسیا فیراکاپ ترکیه نام تیم ۴ نفره ایران را جایگاه سوم جهان ثبت کرد، توانایی اش در طراحی های خلاقانه را نشان داده بود. آراد برای مسابقات ترکیه نمونه ای از یک مزرعه خاص را ارائه داده بود که در آن میوه های مرغوب از محصولات نامرغوب و بی کیفیت به صورت الکترونیکی و جداگانه بسته بندی می شدند و انرژی خورشید و باد تأمین کننده برق مزرعه بود. در مسابقات جهانی روسیه، نه تنها حضور آراد در رقابت های بین المللی مختلف پشتوانه اش بود، بلکه ۴ نوجوان جنوب شهری صاحب فکر و ایده در علم رباتیک و هوش مصنوعی، در قالب یک تیم همراهی اش کردند و محمدجواد حقی هم که عضو فدراسیون مخترعین IFIAبود، به عنوان سرپرست تیم در کنارشان قرار گرفت تا به مدد تجربیات او مسیرشان هموارتر شود. هزینه سنگین ارائه و آماده سازی طرح دستگیره هوشمند باروی هم گذاشتن وسع مالی اندک خانواده های اعضای تیم تأمین شد، اما آراد امیدوار است با حمایت نهادهای متولی بتواند آن را به مرحله تجاری سازی و تولید انبوه برساند تا در آینده ای نزدیک مردم تهران از اتوبوس ها و قطارهای درون شهری مجهزتری استفاده کنند.

دمت گرم شهید اصانلو

آراد در جنوبی ترین و کوچکترین قطعه پایتخت زندگی می کند. جایی که فراوانی شهدایش آن را سزاوار عنوان «دارالشهدای تهران» کرده و شهدای دانش آموز بیشترین شمار شهدای این منطقه را تشکیل می دهند. تابلوی سر در مدرسه آراد به نام یکی از همین دانش آموزان مزین شده و آراد در هر مسابقه علمی که شرکت می کند، با این شهید عهد می بندد برای ادامه مسیرش پرچم ایران را بالا ببرد. بعد از هر برد و موفقیتی هم از همراهی او با یک جمله قدردانی می کند: دمت گرم شهید اصانلو …و.

بیشتر بخوانید:نخستین اجلاس سازمان ملل درباره ربات‌های قاتل | ۵ روز در ژنو