عکس های دیده نشده | گشت‌وگذار در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) که مأمن دل‌های خسته تهرانی‌هاست
همشهری آنلاین، فاطمه عباسی: حالا اما محبوبیت این شهر کوچک متصل شده به تهران، و به‌خاطر حضور آرامگاه مطهر حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) است که در بین مردم به «شاه‌عبدالعظیم» شهرت یافته است. آرامگاه این امامزاده چنان نقشی در زندگی مردم از قدیم تاکنون داشته که اهالی منطقه تهران و ری در صورت تشرف به مکه، مشهد یا عتبات عالیات پس از بازگشت، زیارت این حرم را بر خود واجب می‌دانند.
حرم شاه‌عبدالعظیم از نمونه اماکن متبرکه، تاریخی و باارزش تهران و ایران و مأمنی گرم و محفلی دوست‌داشتنی برای دلباختگان و عاشقان اهل‌بیت علیه‌السلام است و سالانه بسیاری از مردم در داخل و خارج از کشور برای عبادت و دیدن این حرم مطهر به تهران سفر می‌کنند.
البته علاوه بر بارگاه ملکوتی این عالم شیعه، بزرگان دینی، علمی و هنری بسیاری در این شهرستان مدفون هستند که می‌توان به جلال آل‌احمد، آیت‌الله کاشانی، محمدرضا مهدوی‌کنی، شیخ صدوق، شیخ محمد خیابانی و… اشاره کرد.
یک مبارز سیاسی
حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) از نوادگان حضرت امام حسن مجتبی(ع) است که با ۴واسطه از نوادگان حضرت علی(ع) محسوب می‌شود. این امامزاده برجسته در ۷۹سالگی به دیار باقی شتافت. حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) یکی از عالمان، مجتهدان و شخصیت‌های بارز سیاسی و مذهبی در زمان خود بوده است. در روایات آمده که ملاقات حضرت عبدالعظیم(ع) با امام هادی(ع) به خلیفه وقت گزارش می‌شود و خلیفه دستور تعقیب و دستگیری ایشان را صادر می‌کند.
حضرت نیز برای رهایی از زندان، به‌صورت ناشناس اقدام به رفت‌وآمد در شهرها و نقاط مختلف می‌کنند تا سرانجام به شهرری می‌رسند. در آن دوران، شهر ری یکی از معتبرترین و مهم‌ترین سرزمین‌های شیعه‌نشین بود و به همین دلیل حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) آن بلاد را برای سکونت انتخاب می‌کنند. حضرت عبدالعظیم حسنی یکی از مهم‌ترین راویان شیعه است که بسیاری از احادیث معصومین را ثبت کرده و به نسل‌های بعدی انتقال داده است.
معماری حرم
حرم شاه عبدالعظیم در ابتدا تنها شامل یک صحن و بنای اصلی حرم بود؛ اما به‌مرور توسعه داده شد. بنای اصلی حرم چهارضلعی است. تمام قسمت‌های داخلی حرم به هنر آینه‌کاری مزین است. در دوره قاجار، معماران ایرانی اقدامات بسیاری برای کاشی‌کاری و آینه‌کاری حرم انجام دادند. درهای منبت و خاتم، احداث مناره‌ها و تعمیر ضریح از دیگر تغییرات معماری دوران قاجار بود. در دوران انقلاب اسلامی نیز تغییراتی در معماری حرم ایجاد شد؛ تأسیس حوزه علمیه، تأسیس ایوان شرقی و شبستان‌های غربی و جنوبی ازجمله اقدامات دوران معاصر بوده است.
گنبد و مناره‌ها
ساختار گنبد در زمان شاه‌طهماسب صفوی به شکل کنونی درآمد و به دستور ناصرالدین‌شاه قاجار پوشش طلا روی آن کشیده شد. همچنین کتیبه‌هایی از اشعار و آیات قرآن ازجمله «انا فتحنا لک فتحا مبینا» آثاری است که به دستور این پادشاه قاجار روی گنبد ثبت شده است. گلدسته‌های بلند حرم شاه‌عبدالعظیم حسنی نیز در زمان قاجار ساخته شده است.
مناره‌ها جزو شاهکارهای منحصربه‌فرد معماری بناهای مذهبی و تاریخی ایران هستند که معمولا بدنه آنها کاشی‌کاری دارد؛ کاشی‌هایی به رنگ‌های فیروزه‌ای، آبی و طلایی که روی قسمت‌های مختلف آنها نام‌های مقدس مذهبی دیده می‌شود. نمای گنبد اصلی و گنبدهای کوچک در کنار گلدسته‌های بلند از صحن‌ها یکی از آرامش‌بخش‌ترین صحنه‌هایی است که می‌توانید از صحن اصلی حرم تماشا کنید.
صحن‌ها
پادشاهان قاجار و صفویه سازندگان اصلی صحن‌ها و ایوان‌های حرم شاه‌عبدالعظیم حسنی بوده‌اند. مهم‌ترین صحن این حرم، صحن بزرگ آستانه است که در ضلع شمالی قرار دارد و به دستور ناصرالدین‌شاه ساخته شده است. برخی از صحن‌های داخل حرم نیز به دستور شاه‌طهماسب صفوی ساخته شده‌اند. کاشی‌کاری و آینه‌کاری صحن‌ها در زمان بازسازی‌ها و تزیینات حرم ساخته شده است و اکثر آنها به دوران قاجار برمی‌گردد.
بازار حضرت عبدالعظیم
قدمت این بازار به دوران صفویه برمی‌گردد و حدود ۵۰۰سال قبل ساخته شده است. این بازار در دوران قاجار نیز بازسازی شده است و اکنون یک چارسوق با سقفی گنبدی‌شکل دارد، سمت غربی آن به کاروان‌سرای دوقلو می‌رسد و از سمت شرق به یک میدان کوچک منتهی می‌شود. در گذشته تاجرانی که در جاده ابریشم تجارت می‌کردند، محصولات خود را در این بازار می‌فروختند؛ اما امروزه انواع مختلف کالاها ازجمله گیاهان دارویی، ادویه، پوشاک، زیورآلات و… در این بازار عرضه می‌شود.
