متهمان کلاف سردرگم ترافیک تهران

به گزارش ایسنا، قصه پر غصه ترافیک تهران این روزها، پرتکرارتر شده است، بگونه‌ای که شهروندان تهرانی فارغ از اینکه از خودروی شخصی استفاده می‌کنند یا حمل و نقل عمومی، خسته تر و کلافه تر به مقصد خود می‌رسند، این روزها به نظر می‌رسد که کلاف پیچیده ترافیک تهران از همیشه سر در گم‌تر شده و دیگر ترافیک مخصوص صبح و شب نیست؛ بلکه در هر ساعتی از شبانه روز  و در هر معبری اعم از درجه یک و دو و… می‌توان ترافیک را دید و این گره‌های کور ترافیکی بر کیفیت زندگی‌ افراد تأثیر می‌گذارد.

ترافیک این روزهای پایتخت بمانند ترافیک روزهای پایانی سال است، از جنس ترافیک‌هایی که در هر معبر و حتی کوچه‌ای می‌توان آن را تجربه کرد و دلیل خاصی هم  نمی‌توان برای این راهبندان تعیین کرد و پیک‌های ترافیکی صبحگاهی و شبانگاهی، تقریبا به کل ساعات روز و شب شهر کشیده شده است.

کارشناسان امر تاکنون برای بروز ترافیک گسترده تهران علل مختلفی همچون کمبود حمل و نقل عمومی، تردد گسترده خودروهای شخصی، عدم ظرفیت معابر برای تردد چند میلیونی وسایل نقلیه، جولان خودروهای پلاک شهرستان، کمبود دوربین‌های نظارتی و شائبه خرابی آنها،‌ استفاده از مسیریاب‌ها و… بیان کرده‌اند؛ اما قطعا کمبود حمل و نقل عمومی میل استفاده خودروی شخصی و مسافربرهای شخصی اینترنتی را افزایش داده است.

روزانه ۸۵۰۰ ساعت از وقت مردم تهران در ترافیک هدر می‌شود

ترافیک طاقت فرسای تهران بر اساس اعلام سردار تیمور حسینی رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی کشور در مورد تلف شدن عمر مردم در ترافیک که می‌گوید؛ ۲۰ میلیون نفر در روز جا به جا می‌شوند و در خوشبینانه‌ترین حالت یک ساعت وقت تلف شده در ترافیک است؛ البته ناگفته نماند ممکن است تا ۲ برابر هم وقت ما گرفته شود، نشان دهنده سختی و وقتی است که شهروندان در ترافیک سپری می‌کنند.

سردار حسینی ادامه می دهد: معنا و مفهوم این موضوع آن است که ۲۰ میلیون نفر ساعت در ترافیک تهران تردد می‌کنند که وقتشان تلف می‌شود. این عدد اگر بر ۲۴ ساعت تقسیم شود نفر روز به دست می‌آید و اگر جواب آن بر ۳۶۵ روز تقسیم شود نفر روز به دست خواهد آمد که عدد نهایی به دست آمده بیش از ۸۵۰۰ ساعت است. یعنی روزانه ۸۵۰۰ نفر ساعت وقتی که ادعا می‌کنیم وقت طلاست؛ آن را از دست می‌دهیم.

تلف شدن ۸۵۰۰ نفر ساعت از عمر تهرانی ها، عدد بزرگی است و این در حالی است که ترافیک فقط معضل دیر رسیدن به مقصد نیست؛ بلکه آلایندگی تولید شده در این ترافیک کیفیت هوای پایتخت را هم تحت تاثیر منفی خود قرار می‌دهد و تأثیر مستقیمی نیز بر سلامت جسم و روان شهروندان دارد؛ اما با اینکه همه از تأثیرات منفی ترافیک و آلایندگی هوا و لزوم رفع این موارد سخن می‌گویند و نسخه‌های مختلفی برای رفع آن تاکنون پیچیده‌اند؛ اما هنوز اژدهای هفت سر ترافیک جولان می‌دهد و طرح های مختلف ترافیک هم نتوانسته آن را مهار کند.

تولید روزافزون خودروها و ورود خودروهای جدید به معابر پایتخت در حالی صورت می‌گیرد که بزرگراه‌ها و معابر تهران ظرفیت تردد این حجم از خودرو و موتورسیکلت را ندارد و این نیز در حالیست که نیمی از این وسایل نقلیه فرسوده هستند و بجای آنکه در پروسه اسقاط خودروهای فرسوده قرار بگیرند در تهران تردد می‌کنند و حتی مسافرکشی هم انجام می‌دهند.

در مرور عوامل موثر در ترافیک تهران از جولان خودروهای پلاک شهرستان نمی‌توان چشم پوشی کرد و به گفته یک عضو شورای شهر تهران، از ۱۰ پلاک خودرو، تنها دو پلاک متعلق به تهران است و این درحالی است که این خودروها بدون پرداخت هزینه و عوارضی وارد معابر می‌شوند و علاوه بر تردد با خیالی آسوده مسافرکشی می‌کنند. هرچند که شورای شهر تهران مصوبه ای در مورد محدودیت تردد خودروهای پلاک شهرستان در محدوده طرح ترافیک تهران اعمال کرده؛ اما به نظر می‌رسد در پی مخالفت هیأت تطبیق فرمانداری تهران با این مصوبه، بازهم شاهد فعالیت بدون ضابطه این خودروها در تهران باشیم.

اما در این میان گرانی کرایه برخی از خطوط تاکسیرانی و کمبود وسایل نقلیه حمل و نقل عمومی در پایانه‌ها و خطوط برای سفر به موقع، شهروندان را به سمت استفاده از خودروی شخصی سوق داده و مشکل ترافیک تهران را غیرقابل مهارتر کرده است.

فرمول ساده حل ترافیک: توسعه حمل و نقل عمومی + کاهش حمل و نقل شخصی

ترافیک تهران یک معضل پیچیده و بغرنج است

جعفر تشکری هاشمی رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران معتقد است با اینکه ترافیک تهران یک معضل پیچیده و بغرنج است، اما در عین حال راهکارهایی ساده‌ای برای حل آن وجود دارد و اتفاقا بارها و بارها نیز آن را اعلام کرده‌ایم و می‌گوید: راهکارها مشخص است و تا زمانی که به درستی این فرمول ساده اجرایی نشود، مشکلات فعلی باقی می‌ماند و حتی  امیدی به بهبود وضعیت ترافیک نخواهد بود.

وی با تأکید بر اینکه یکی از اصلی‌ترین دلایل ترافیک تهران، حجم بالای خودروهای شخصی در خیابان‌هاست که البته این مشکل ناشی از کمبود و ضعف حمل و نقل عمومی است، ادامه می‌دهد: وقتی که حمل و نقل عمومی مناسب و کافی داشته باشیم، بسیاری از مردم از استفاده از خودروهای شخصی خود منصرف خواهند شد اما در واقعیت موضوع دیگری را می‌بینیم و به عنوان مثال بارها اعلام کردیم که تهران به ۹۰۰۰ دستگاه اتوبوس نیاز دارد تا با سرعت بهتری مسافران را جابه‌جا کنند یا توسعه مترو امری ضروری است که البته این اقدامات، گام‌های ابتدایی و کوتاه‌مدت برای حل مشکل ترافیک تهران هستند که در مدت زمانی کوتاه، حتی کمتر از یک سال، اجرایی می‌شوند.

به گفته عضو شورای شهر تهران، برای تحقق این اهداف، نیازمند اراده جدی از سوی مدیران شهری هستیم؛ اما می‌بینیم با وجود اختصاص بودجه‌های خوب برای توسعه حمل و نقل عمومی؛ اما مشکلات مختلفی از جمله کشمکش‌های بین سازندگان و شهرداری و…  سبب شده که تنها بخش کوچکی از این اهداف محقق شود.

برای اینکه مردم در ترافیک‌، وقت خود را هدر ندهند، باید حمل و نقل عمومی به ویژه اتوبوس‌ها و مترو در اولویت توسعه قرار بگیرد و این نکته را هم در نظر بگیرید در حالی که سرانه خودرو در تهران هر روز افزایش می‌یابد، سرانه حمل و نقل عمومی هر روز در حال کاهش است.

تشکری هاشمی با تاکید بر اینکه سرانه حمل و نقل عمومی هر روز در حال کاهش است، اظهار می‌کند: برای اینکه مردم در ترافیک‌، وقت خود را هدر ندهند، باید حمل و نقل عمومی به ویژه اتوبوس‌ها و مترو در اولویت توسعه قرار بگیرند و این نکته را هم در نظر بگیرید،  در حالیکه سرانه خودرو در تهران هر روز افزایش می‌یابد، سرانه حمل و نقل عمومی هر روز در حال کاهش است. این دو روند به طور مستقیم در خلاف جهت یکدیگر حرکت می‌کنند و مشکلات ترافیکی را تشدید می‌کنند.

وی با تأکید بر اینکه موضوع دیگری که به شدت بر وضعیت ترافیک تهران تأثیر گذاشته، استفاده گسترده از مسیریاب‌های آنلاین و نقشه‌های برخط است، ادامه می‌دهد: متأسفانه این ابزارها باعث شده‌اند که بسیاری از رانندگان مسیرهایی را انتخاب کنند که به معابر فرعی و محلات مسکونی مردم می‌انجامد و علت سرایت ازدحام خودرو به خیابان‌های اطراف، کانون‌های ترافیک این امر است که این موضوع نه تنها باعث ایجاد ترافیک بیشتر در این مناطق شده؛ بلکه آسایش و آرامش ساکنان این محله‌ها را نیز به خطر انداخته است و البته ظاهراً نیز چاره‌ای برای این موضوع نداریم.

وی با بیان اینکه باید تأکید کنم هیچ کجای دنیا برای حل ترافیک راه حل اعجاب انگیزی جز توسعه حمل و نقل عمومی و ترویج حمل و نقل پاک پیدا نکرده‌اند، تصریح می‌کند: ما نیز به دنبال راه حل های اعجاب انگیز نیستیم و باید از تجربه دنیا بهره ببریم؛ اما به دلیل عدم تأمین ناوگان حمل و نقل عمومی مردم به سمت خودروهای شخصی و تاکسی‌های اینترنتی رفته‌اند. 

تشکری هاشمی در مورد ورود خودروهای پلاک شهرستان در محدوده طرح ترافیک نیز با بیان اینکه بسیاری از ترددهای پلاک شهرستان به سبب کار و مسافرکشی در شرکت‌های تاکسی آنلاین و عمدتاً برای کسب و کار به تهران می‌آیند، می افزاید: این در حالی است که به دلیل ضعف نظارتی دوربینی، عده‌ای برای عدم پرداخت عوارض با پلاک شهرستان وارد محدوده می شوند و متأسفانه ما سیستمی نداریم که الزام به پرداخت عوارض از پلاک های شهرستان کند و به همین علت جذابیت استفاده از پلاک‌های متفرقه شهرستان بیشتر شده است چراکه پلاک های شهرستان به شهرداری تهران بابت ترددهای غیرمجاز در تهران عوارضی پرداخت نمی‌کنند و باید چاره‌ای برای این مشکل اندیشید.

بروز ترافیک در ساعت ۱۴

با این حال حمید برادران مدیرعامل شرکت کنترل ترافیک تهران در گفت وگو با ایسنا، در مورد وضعیت ترافیک تهران با تأکید بر اینکه وضعیت ترافیک تهران نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد و تغییر شهودی غیر از ساعت ۱۴ نداشته است، می‌گوید: پیک صبحگاهی و عصرگاهی همچنان موجود است و با توجه به تعطیلی ادارات در ساعت ۱۴، در این ساعت نیز ترافیک ایجاد شده است؛ اما آن چیزی که مشهود است اینکه پیک عصرگاهی نیز به دلیل تعطیلی برخی از ادارات دیگر و برگشت به منزل آنها، متناظر بر این است که به تبع تعطیلی زودتر سفرهای مبتنی بر خرید یا درمانی در پیک عصرگاهی رقم زیادی از حرکت‌ها را به خود اختصاص داده و در نتیجه یک  آزادی عملی برای شهروندان تهرانی ایجاد شده و سبب شده ترافیک عصرگاهی هم وجود داشته باشد و با اینکه عده‌ای با تعطیلی محل کار زودتر محدوده را ترک کرده و به منزل می روند؛ اما باز هم ترافیک عصرگاهی به قوت خود باقی بماند.

مسیریاب‌ها، شبکه ترافیک تهران را به کوچه‌ها و شبکه معابر فرعی برای کاهش زمان سفر برده و برای کاهش سفر این مسیریاب‌ها هر پیشنهادی را ارائه می‌دهند؛ این در حالیست که در بسیاری از کشورها، مسیریاب‌ها محدودیت های حاکمیتی دارند و برای افزایش ایمنی، ملزم هستند سفر مردم را از داخل بزرگراه‌ها و معابر اصلی هدایت کنند

وی با تأکید بر اینکه ترافیک در صبح و عصر رشد محسوسی نداشته اما ایجاد ترافیک ساعت ۱۴ موجب نمود  استمرار ترافیک شده، ادامه می‌دهد:  اما این نکته قابل توجه است که نسبت خودروهای شاسی بلند در سطح شهر به نسبت به سال‌های گذشته افزایش محسوسی داشته و در مهندسی ترافیک هر چقدر حجم خودرو و بزرگی خودروها بالاتر می رود در محاسبات  ضرایب بالاتری در مهندسی ترافیک به نسبت خودروهای سواری دریافت می کنند و یکی دیگر از  نکاتی که به نظر می رسد در جریان ترافیک دیده می‌شود، تعداد خودروهای شاسی بلند تهران زیاد شده و بر روی جریان ترافیک تأثیر می‌گذارد.

نقش مسیریاب‌ها در توسعه ترافیک در شبکه مویرگی

افزایش ۶ درصدی طول ترافیک در سال جدید

برادران در مورد چرایی نفوذ ترافیک در کوچه و پس کوچه‌های تهران با اشاره به نقش مسیریاب‌ها در توزیع ترافیک، می‌گوید: مسیریاب‌ها، شبکه ترافیک تهران را به کوچه‌ها و شبکه معابر فرعی برای کاهش زمان سفر برده و برای کاهش سفر این مسیریاب‌ها هر پیشنهادی را ارائه می‌دهند، این در حالیست که در بسیاری از کشورها، مسیریاب‌ها محدودیت‌های حاکمیتی دارند و برای افزایش ایمنی، ملزم هستند سفر مردم را از داخل بزرگراه‌ها و معابر اصلی هدایت کنند؛ نه اینکه ترافیک را به معابر ریزدانه منتقل کنند و موجب توسعه ترافیک در شبکه محلات شوند.

مدیرعامل شرکت کنترل ترافیک شهرداری تهران با تأکید بر اینکه در وضعیت ترافیک تهران رفتار غیر طبیعی یا رشد چشمگیر خودرو نسبت به مدت زمان مشابه، وجود ندارد، می‌افزاید: در این شرایط اتفاقی که رخ می‌دهد؛ تغییر رفتارهاست و سفر عمدتا از جنس خرید و درمانی است چراکه رفتار ترافیکی و سرعت حرکت و ایستشان در شهر متفاوت است و زمانی که می‌گوییم که در پیک عصرگاهی ترافیک سنگین تری داریم، از نظر حجم افزایش نیافته است، بلکه به دلیل ایست و توقف های خودروها در حاشیه معابر و همچنین تغییر شکل خودروها، این امر سرآغاز شکل گیری ترافیک و افزایش طول سفر می‌شود.

وی با بیان اینکه اگر سفر کاری باشد معمولا توقفی نداریم و سفرها مبدأ و مقصدی هستند اما وقتی سفر درمانی، تفریحی و یا خرید باشد چون هدف گذاری برای نقطه خاصی نیست معمولا توقف بیشتر است و تأثیر منفی بر جریان ترافیک شهر می گذارد، ادامه می‌دهد: توقف و کندی ترافیک موجب بروز ترافیک می‌شود؛ اما در کنار این موضوع موجب بروز بیشتر تصادف خسارتی نیز می‌شود. برخلاف اینکه از تصادفات فوتی کم می‌شود که نکته مثبت است؛ اما تصادف خسارتی بیشتر می‌شود و این تصادف‌ها موجب افزایش توقف ها می‌شود.

برادران در مورد درصد افزایش ترافیک در این روزهای تهران نیز می‌گوید: در مقایسه با مدت مشابه سال قبل؛ آمارها نشان می‌دهد که عدد ۶ درصد افزایش طول ترافیک داریم که البته این عدد به صورت میانگین احصا شده است و تغییر رفتار ترافیکی در روزهای یکشنبه و سه شنبه است، در حالی که پیش از این یکشنبه و چهارشنبه وضعیت بدتری داشتیم به همین علت می‌گویم که افزایش ترافیک چشمگیر نبوده چراکه معمولا سالانه بین ۲ تا ۷ درصد خودروها به نسبت افزایش می یابد و خروج خودروهای فرسوده و اسقاطی نیز به کندی انجام می‌شود و این رشد طبیعی زندگی شهری در تهران است و درصد تغییرات عادی بوده و عددی نبوده که ما را نگران کند.

ارتباط فردا: در نهایت باید گفت که حل مشکل ترافیک و آلودگی هوا دو مطالبه اصلی شهروندان تهرانی طی سال‌های اخیر بوده است، اما با وجود نسخه‌های متفاوتی که برای ترافیک تهران می نویسند، این کلاف نه تنها باز نمی‌شود؛ بلکه هر روز پیچیده‌تر هم می‌شود و به نظر می‌رسد که لازم است قوه قضاییه به عنوان مدعی العموم همانند ورودی که به موضوع اعلام اسامی متهمان و ترک فعل‌های مدیران در اجرای قانون هوای پاک داشته به مسئله کم کاران و اهمال کاران در حل مشکل ترافیک تهران نیز ورود کند تا حداقل متهمان کلاف سردرگم ترافیک تهران نیز مشخص شوند.

انتهای پیام