مردمسالاری دینی در برابر انتخابات فرمایشی
به گزارش همشهری آنلاین، سعید فخرزاده – تاریخ پژوه: یکی از مهم‌ترین انگیزه‌های ملت ایران در حرکت به سوی انقلاب و سرنگونی حکومت پهلوی، نادیده گرفته‌شدن جایگاه و نقش مردم در عرصه سیاست و حکمرانی بود. در رژیم پهلوی، مردم هیچ‌گونه امکان و اختیاری برای تأثیرگذاری در مدیریت کشور نداشتند و آرای آنان در تصمیم‌گیری‌های کلان کاملاً به حاشیه رانده شده بود. هرچند که گاه و بیگاه انتخاباتی نمایشی برگزار می‌شد، اما نتیجه این انتخابات از پیش تعیین‌شده بود و همواره افرادی به قدرت می‌رسیدند که از حامیان بی‌چون‌وچرای رژیم پهلوی بودند. این گونه انتخابات نه‌تنها به معنای واقعی خود دموکراتیک نبود، بلکه بیشتر به مراسمی فرمایشی شباهت داشت تا تجلی اراده مردم. همچنین، تعداد این انتخابات اندک بود و از شکل و ماهیت مشروطه‌خواهی نیز بهره‌ای نمی‌برد. در نتیجه، مردم به تدریج به ساختگی و صوری بودن این روند پی بردند و به وضوح دریافتند که این ساختار سیاسی هیچ راهی برای اعمال نظر آنان باقی نگذاشته است.
در نقطه مقابل، رهبران انقلاب اسلامی به‌ویژه حضرت امام خمینی (ره) همواره بر این باور بودند که مردم باید اختیار سرنوشت خود را در دست داشته باشند و در اداره جامعه نقشی اساسی ایفا کنند. این اصل در رفتار و سیره عملی امام خمینی به‌خوبی مشهود است. برای مثال، با اینکه ایشان از صمیم قلب با تصدی مهندس بازرگان بر دولت موقت و نیز انتخاب ابوالحسن بنی‌صدر به عنوان رئیس‌جمهور مخالف بودند، اما به دلیل گرایش مردم به این افراد، حمایت خود را از آنان اعلام کردند. این پشتیبانی تا آنجا پیش رفت که برخی تصور کردند امام از طرفداران جدی آنان است. بررسی خاطرات امام و یاران نزدیک ایشان نشان می‌دهد که این حمایت‌ها صرفاً به‌منظور حفظ و صیانت از رأی و اراده مردم صورت گرفته بود؛ چرا که امام خمینی همواره به نقش مردم در تصمیم‌گیری‌ها اعتقاد داشتند و به آن پایبند بودند.
در ادامه، سیستم انتخاباتی ایران نشان داده است که امکان تقلب و دست‌کاری در نتایج آن وجود ندارد. بررسی‌ها و گزارش‌های متعدد در این زمینه حاکی از سلامت و شفافیت ساختار انتخاباتی کشور است. به‌علاوه، گاهی دیده شده است که افرادی از دل انتخابات برآمده‌اند که شاید چندان مورد پسند یا تأیید قدرت حاکمه نبوده‌اند. این امر گواه آن است که از آرای مردم صیانت شده و مبنای نظام انتخاباتی ایران بر حفاظت از خواست و اراده ملت استوار است.
پایگاه و اتکای اصلی نظام جمهوری اسلامی ایران، مردمسالاری و اراده مردم است. این نظام با تکیه بر حضور فعال مردم در عرصه سیاست و تصمیم‌گیری، توانسته است ماهیت و رسالت خود را در سپهر حکمرانی تثبیت کند. رمز بقای جمهوری اسلامی، احترام به رأی و نظر ملت و مشارکت مستمر آنان در تمامی مراحل اداره کشور است. این پشتوانه مردمی، نه تنها ضامن پایداری نظام است، بلکه آن را در مسیر تحقق اهداف والای انقلاب اسلامی یاری می‌دهد.
