«نیروهای نخبه انسانی» و «توانمندی در توسعه نرم‌افزارها»، نقطه قوت کشور و دانش‌بنیان‌ها
ارتباط فردا: مازیار نوربخش با اشاره به چالش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان در بهره‌مندی از دانش روز دنیا، گفت: تحریم‌های علمی و اقتصادی که کشور ایران با آن مواجه است، باعث شده که دسترسی ما به پایگاه‌های داده علمی به‌روز، نرم‌افزارهای تخصصی و همچنین همکاری‌های بین‌المللی محدود شود. در کنار آن محدودیت‌های تجاری ناشی از تحریم هم ضمن کاهش تعاملات و تبادلات بین‌المللی، هزینه‌ها را افزایش داده و تحقیق و توسعه را برای این کسب و کارها سخت‌تر می‌کند.
وی با بیان اینکه از سوی دیگر بازار داخلی برای محصولات و خدمات شرکت‌های دانش‌بنیان به صورت نسبی فراهم است، اما ایده‌ال نیست، اظهار کرد: برای برخی از محصولات تولید داخل که باکیفیت بوده و با استاندارهای روز دنیا مطابقت دارد، بازارهای داخلی وجود دارد. اما فرهنگ اقتصادی سنتی که در کشور حاکم است، باعث شده که به آن وضعیت ایده‌آل نرسیم. اینجا دقیقا همان جایی است که باید حلقه اتصال صنعت و دانشگاه که باعث می‌شود بازارهای دانش‌بنیان در ایران بیشتر رشد کند و به بلوغ برسد، قوی‌تر شود.
نوربخش با انتقاد به سیاست محدود کردن واردات کالاهای خارجی، افزود: حمایت‌های بی جا و محدود کردن واردات محصولات خارجی به بهانه حمایت از تولید داخل باعث می‌شود کیفیت محصولات داخلی ارتقاء پیدا نکند و شاهد اتفاقاتی در بازار خودرو و بازارهای مشابه هستیم و در برخی از حوزه ها مانند لوازم خانگی مجددا مجبور شدیم به بازارهای خارجی روی بیاوریم؛ از این رو در توسعه صنعتی کیفیت بسیار مهم است و دانش‌بنیان‌ها باید بتوانند در فضای جهانی و بین‌المللی قدرت رقابتی داشته باشند. در این صورت می‌توان انتظار داشت که بازار داخلی هم به آنها روی خوش نشان می‌دهد.
رئیس کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق بازرگانی تهران با اشاره به نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در توسعه فناوری، خاطر نشان کرد: به نظرم در برخی حوزه‌ها مانند نانو، بایوتکنولوژی، فناوری‌های پزشکی و فناوری اطلاعات پیشرفت چشمگیری داشتیم. اما در حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی، نیمه‌هادی‌ها و سخت‌افزارها هنوز خیلی با کشورهای پیشرو در این حوزه فاصله داریم، ولی علیرغم تحریم‌ها و محدودیت‌ها این شرکت‌ها توانسته‌اند تا حد قابل توجهی با ترندهای جهانی آشنا شوند. اما در مقوله دسترسی به فناوری‌های ترند روز هنوز عقب هستیم و نتوانستیم به درستی با آنها همگام شویم و آنها را پیاده‌سازی کنیم.
وی نقطه قوت شرکت‌های دانش‌بنیان را در حوزه‌های نرم‌افزاری دانست و ادامه داد: نخبگان و نیروهای مستعد جوان و توانمندی که در کشور وجود دارند که مهاجرت نکرده‌اند و هنوز در کشور باقی مانده‌اند، همین‌ها نقطه قوت شرکت‌های ما هستند که باید برای تولیدات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری از آنها استفاده کنیم. به نظر من، تنها موضوعی که کشور ایران باید روی آن تمرکز و سرمایه‌گذاری کند، «نیروی انسانی نخبه» است.
نوربخش تاکید کرد: به دلیل فاصله زیادی که از لحاظ تکنولوژی با دنیا داریم، با تمرکز در حوزه تولیدات نرم‌افزاری و نیروهای انسانی نخبه خیلی سریع‌تر می‌توانیم فاصله‌ها را کم کنیم. با همین رویکرد در برخی از حوزه‌ها مانند نانو تکنولوژی، داروسازی و صنایع دفاعی در دنیا حرفی برای گفتن داریم، اما در حوزه‌های هوش مصنوعی و الکترونیک به نظر می‌رسد هنوز فاصله زیادی داریم و حرف زیادی برای گفتن نداریم.
سایه تحریم‌ها بر برند ایرانی
رئیس کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق بازرگانی تهران به وضعیت حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در عرصه‌های جهانی اشاره کرد و گفت: تحریم‌ها باعث شده است که شرکت‌ها نتوانند به راحتی خودشان را در صحنه‌های بین‌المللی معرفی کنند. چندین سال است که با شدت گرفتن تحریم‌ها شرکت‌های ایرانی مجبورند حتی در بازدید از نمایشگاه‌های بین‌المللی گاهی با نام‌ها و برندهای خارجی فعالیت کنند. در چنین شرایطی وقتی بازاری هم شکل بگیرد و تعاملاتی ایجاد شود باز به دلیل ایرانی بودن نمی‌توانند به راحتی با بازارهای خارجی و همتایان خارجی خود تعامل برقرار کنند.
وی با بیان اینکه این موضوع باعث بروز ضعف‌هایی در برندینگ و بازاریابی بین‌المللی می‌شود، اضافه کرد: در چنین شرایطی برخی از استارت‌آپ‌هایی که پایه ایرانی دارند و در خارج از کشور هم ساختار خارجی برای خود تدارک دیده‌اند، توانستند در رویدادهای بین‌المللی حضور یابند و موفق شوند، اما این اتفاقات بسیار محدود است و متاسفانه به دلیل مسائلی که وجود دارد، شرکت‌ها به راحتی نمی‌توانند خودشان را در عرصه‌های جهانی عرضه کنند و موانع زیادی در این خصوص وجود دارد.
آینده شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی
نوربخش با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم تنها به بازارهای داخلی توجه کنیم، رشد زیادی را شاهد نخواهیم بود، گفت: بزرگترین شرکت‌هایی که وارد بورس می‌شوند، توسط شرکت‌های بزرگ و یا خصولتی اداره می‌شوند و قیمت گذاری‌ها و اتفاقاتی که می‌افتد، اصلا با دنیا قابل مقایسه نیست.
به نقل از روابط عمومی مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران، وی به بیان وضعیت اکوسیستم نوآوری و فناوری کشور پرداخت و یادآور شد: در مقطعی اکوسیستم نوآوری کشور رشد بسیار مطلوبی داشت و افرادی از خارج از کشور وارد این اکوسیستم شدند که تجربیات خیلی خوبی را رقم زدند و روش و راهکارهای جدیدی را برای شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد کردند. اما در هرحال، هنوز ضعف‌هایی در قوانین وجود دارد که مهمتر از آن مقوله ارتباط صنعت و دانشگاه است که هنوز به آن شکل که لازم است، اتفاق نمی‌افتد و بسیار محدود است و این امر پیشرفت را بسیار کند کرده است.
رئیس کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق بازرگانی تهران با اشاره به ایجاد زیرساخت‌هایی مانند دیتاسنتر و آزمایشگاه‌ها در کشور، اظهار کرد: حتی این زیر ساخت‌ها به خاطر تحریم‌ها، به اندازه کافی رشد نکرده است و به‌روز نیستند؛ چرا که تحریم‌ها باعث شده که ما نتوانیم به اندازه کافی روی این بخش سرمایه‌گذاری کنیم و دسترسی به این زیرساخت‌ها را با سرعت بیشتری محقق کنیم.
انتهای پیام
