چگونه کلانشهرها می‌توانند انرژی مصرفی خود را تامین کنند؟
ارتباط فردا: در دنیای امروز، شهرها به مراکز اصلی فعالیت‌های اقتصادی تبدیل شده‌اند و سهم بزرگی در مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای دارند. با افزایش روند شهرنشینی و تمرکز جمعیت در شهرها، نیاز به انرژی به شدت رو به افزایش است. بسیاری از این شهرها، از جمله کلانشهرهای بزرگ، تأثیرات قابل توجهی بر محیط زیست دارند و در استفاده از منابع طبیعی فراتر از محدوده‌های جغرافیایی خود عمل می‌کنند. برای مقابله با این چالش‌ها، تمرکز بر انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی ضروری است. این تغییر نه تنها به کاهش آلودگی هوا و کنترل تغییرات اقلیمی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند کیفیت زندگی شهروندان را نیز بهبود بخشد.
در این میان، نیاز به تحول در نحوه مصرف انرژی و جایگزینی منابع تجدیدپذیر، یکی از چالش‌های بزرگ در برنامه‌ریزی شهری است. افزایش دما، کاهش منابع آب و تهدیدات زیست‌محیطی ناشی از تغییرات اقلیمی، شهرها را مجبور کرده است تا به دنبال راهکارهایی نوین برای مدیریت مصرف انرژی باشند. ایجاد شهرهایی که بتوانند منابع انرژی خود را بهینه مدیریت کنند و کمترین آسیب را به محیط زیست وارد کنند، به یکی از اهداف اصلی برنامه‌ریزان شهری در جهان تبدیل شده است.
سهراب موذن،پژوهشگر گروه جغرافیای انسانی و آمایش دانشگاه شهید بهشتی، تحقیقی را با هدف ارائه مدلی برای بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر در کلانشهر تهران انجام داده است. در این پژوهش که با محوریت تبدیل تهران به شهری پایدار و خودبازآفرین انجام شده است، به پتانسیل‌های انرژی خورشیدی، بادی و زیست‌توده پرداخته شده است. این تحقیق نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از این منابع تجدیدپذیر برای تامین بخشی از نیازهای انرژی شهری استفاده کرد.
برای انجام این تحقیق، از ابزارهای پیشرفته مانند نرم‌افزارهای تحلیل جغرافیایی و محیطی استفاده شد. داده‌های ماهواره‌ای برای بررسی میزان انرژی خورشیدی در مناطق مختلف تهران جمع‌آوری و تحلیل شدند. همچنین، اطلاعات مربوط به سرعت باد در ایستگاه‌های مختلف شهر، از جمله چیتگر و فیروزکوه، مورد ارزیابی قرار گرفتند.
در نهایت، حجم زباله‌های تولیدی روزانه شهر تهران نیز بررسی شد تا امکان بهره‌برداری از انرژی زیست‌توده مورد سنجش قرار گیرد. این روش‌ها به محقق کمک کرد تا مدل جامعی برای مدیریت منابع انرژی تجدیدپذیر طراحی کند.
نتایج بررسی های این مطالعه نشان می‌دهند که بخش‌های غربی و جنوبی تهران پتانسیل بالایی برای تولید برق از طریق انرژی بادی دارند. همچنین، تحلیل‌های انجام‌شده روی داده‌های خورشیدی نشان داد که مناطق مرکزی و جنوبی تهران می‌توانند از تابش خورشید بهره‌برداری کنند. در مورد زیست‌توده نیز، حجم بالای زباله‌های شهری تهران نشان‌دهنده پتانسیل قابل توجه این منبع تجدیدپذیر برای تولید انرژی است.
این تحقیق تاکید می‌کند که برای دستیابی به توسعه پایدار، باید از مدل‌هایی استفاده کرد که علاوه بر بهره‌وری بالا، کمترین تأثیر را بر محیط زیست داشته باشند.
مدل پیشنهادی این پژوهش می‌تواند به کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و بهبود کیفیت هوا در کلانشهر تهران کمک کند. نتایج این مطالعه نشان می‌دهند که تمرکز بر انرژی‌های تجدیدپذیر، علاوه بر اینکه می‌تواند نیازهای انرژی شهر را تامین کند، امکان ارتقای محیط زیست شهری را نیز فراهم می‌آورد.
این تحقیق، با ارائه یک نقشه منطقه‌بندی‌شده از پتانسیل‌های انرژی تجدیدپذیر، گامی مهم در مسیر برنامه‌ریزی انرژی شهری برداشته است. نقشه‌های تهیه‌شده نشان می‌دهند که در بیشتر مناطق تهران، انرژی زیست‌توده و خورشیدی دارای بیشترین پتانسیل هستند، در حالی که انرژی بادی در برخی مناطق خاص، نظیر غرب تهران، قابل بهره‌برداری است. این اطلاعات می‌توانند به سیاست‌گذاران و مدیران شهری در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با انرژی کمک کنند.
این یافته های علمی ارزشمند در فصلنامه «پژوهش‌های دانش زمین» وابسته به دانشگاه شهید بهشتی، منتشر شده اند. نتایج فوق همچنین می‌توانند الهام‌بخش سایر کلانشهرها باشند که به دنبال راه‌حل‌های پایدار و تجدیدپذیر برای مدیریت انرژی هستند.
انتهای پیام
