کابوس های زندگی روزمره در رام الله | داستان «غرق‌شدگان در خنده»
به گزارش همشهری آنلاین، فلسطین بر خلاف بسیاری از کشورهای عربی که دستاورد چندانی در بخش ادبیات مدرن و به‌روز جهانی ندارند، نویسندگان و آثار قابل توجهی در این بخش دارد و امروزه ادبیات فلسطین در داخل سرزمین‌های اشغالی و حتی عرصه‌های جهانی حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. مدارس نویسندگی خلاق در اکثر شهرها و شهرک‌های فلسطینی دایر است و هر سال نویسندگان جوان و مستعد بسیاری از این مدارس ویژه به دنیای نویسندگی و محافل ادبی فلسطین و جهان معرفی می‌شوند.
اغلب مدارس نویسندگی خلاق در فلسطین، از مهارت و تجربه نویسندگان خلاق و نام‌آشنای فلسطین بهره می‌برند که یکی از این نویسندگان، زیاد مصطفی خلیل خداش است که در ادبیات عرب و جهان نام شناخته‌شده است. او متولد ۱۹۶۴، نویسنده و معلم فلسطینی است. لیسانس ادبیات عرب و ارتباطات از دانشگاه ملی یافا، یکی از معتبرترین دانشگاه‌های فلسطین، دارد و، علاوه بر نوشتن آثار داستانی و غیرداستانی، در مدارس رام‌الله نویسندگی خلاق درس می‌دهد. خداش در سال ۲۰۱۵ جایزه ادبیات فلسطین را دریافت کرده است. از آثار زیاد خداش می‌توان به کتاب‌های «دلایل بزرگ برای گریستن»، «اشتباه پیشخدمت»، «زخم‌ها به ما اشاره می‌کنند»، «انگار نفر سومی بین ما بود» و «یک زمستان سنگین و یک زن سبک» اشاره کرد.
یکی از کتاب‌های زیاد مصطفی خلیل خداش، مجموعه داستان «غرق‌شدگان در خنده» است که در آن با طنزی تلخ، زیست روزمره فلسطینی‌های مقیم اردوگاه و مصائب و دغدغه‌های آن‌ها روایت شده است. نویسنده در داستان‌های این کتاب، مخاطب را با خود به متن سرزمینی اشغال‌شده میبرد و گوشه‌هایی از زندگی مردمی را روایت می‌کند که همواره تحت نظارتند و کابوس و واقعیت و وهم برایشان یکی شده است. داستان‌های «غرق‌شدگان در خنده» روایتگر کابوس‌هایی جمعی‌اند. در این داستان‌ها وهم و واقعیت به‌هم می‌آمیزند و ماحصل این آمیزش طنزی سیاه و گروتسک‌وار است که چهره هولناک واقعیت را عیان می‌کند. مضامینی مانند زندگی در اردوگاه و تحت نظارت پلیسی، بی‌وطنی، هراس، جنون، فقر، رنج، درماندگی و بی‌پناهی، خشونت، جنگ، بدن‌های مثله‌شده، مرگ، جان‌مایه داستان‌های کتاب حاضر است.
نویسنده در این اثر، زندگی روزمره فلسطینیانِ ساکن اردوگاه جلزون و شهر رام‌الله را به تصویر می‌کشد؛ زندگی روزمره‌ای که معمولاً از واقعیت عینی شروع می‌شود و یکباره سر از عرصه وهم و کابوس درمی‌آورد و خواننده را دچار وحشت می‌کند. در داستان‌های این کتاب معمولاً همه‌چیز به‌حالت عادی پیش می‌رود اما یکباره عنصری غریب وارد قصه می‌شود و واقعیت را به قلمرو وهم و وحشت یا واقعه‌ای نامنتظر و غریب و غیرعادی میبرد.
راوی داستان‌های کتاب «غرق‌شدگان در خنده» داستان‌هایش از اردوگاه و حوالی آن را معمولاً با شرح واقعه‌ای آغاز می‌کند که در آغاز چندان غریب به‌نظر نمی‌رسد و فقط کمی زندگی را از نُرمِ عادی‌اش خارج می‌کند اما چیزی نمی‌گذرد که همین انحرافِ جزئی از نُرمِ عادی زندگی به وضعیتی غریب و نامنتظر و طنزآمیز و در مواردی هولناک و گروتسک ختم می‌شود که خواننده را در پایان داستان شوکه می‌کند.
سادگی و ایجاز یکی از ویژگی‌های سبکی داستان‌های زیاد خداش در کتاب «غرق‌شدگان در خنده» است. داستان‌ها اغلب از سه‌چهار صفحه تجاوز نمی‌کنند و همین ایجاز و نیز سادگی روایت است که شوک پایانی داستان‌ها را تأثیرگذارتر و طنز سیاه و گروتسک‌وار آن‌ها را بُرنده‌تر می‌کند.
کتاب«غرق شدگان در خنده» به قلم زیاد خداش با ترجمه انتظار شعبانی از سوی انتشارات آده منتشر شده است.
