کارگران تهران در تنگنای معیشت؛از نبود مسکن تا رقابت ۹ناعادلانه بااتباع

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها -امیرماهان محمدی یکتا: در خیابان‌های یک شهرک صنعتی و کارگاه‌های پرهیاهوی جنوب تهران، کارگرانی که ستون فقرات اقتصاد استان تهران و کشور را تشکیل می‌دهند، با چالش‌هایی دست‌وپنجه نرم می‌کنند که زندگی و معیشت آن‌ها را به مخاطره انداخته است.

از نبود مسکن مناسب و امنیت شغلی تا رقابت ناعادلانه با اتباع بی‌سازمان و حوادث مرگبار در محیط‌های کاری، از مشکلات این قشر است.

در حالی که وعده‌های بهبود شرایط بارها داده شده، بسیاری از این مشکلات همچنان حل‌نشده باقی مانده‌اند، علیرضا، کارگر ۴۵ ساله‌ای که در پروژه‌های ساختمانی تهران کار می‌کند، با چهره‌ای خسته از روز کاری طولانی می‌گوید: ۶۰ تا ۷۰ درصد ما کارگرها خانه نداریم. اجاره‌ها در تهران کمرشکن است، حقوق ما کفاف نمی‌دهد، از آقای پزشکیان و دولت می‌خواهیم که مسکن کارگری را جدی بگیرند، ما فقط یک سقف بالای سرمان می‌خواهیم.

اتباع بیگانه با حقوق کمتر کار می‌کنند، بیمه هم ندارند

او با اشاره به سختی‌های زندگی در حاشیه شهر، اضافه می‌کند: هر روز باید ساعت‌ها در راه باشیم، اگر مسکن کارگری درست شود، کمی از این فشارها کم می‌شود.

مرتضی، فعال کارگری که سال‌ها در کارخانه‌های نساجی کار کرده، نیز از کندی روند رسیدگی به شکایات کارگری گلایه دارد و به خبرنگار مهر می‌گوید: در گذشته، شورای سازش در اداره کار بود که اختلافات بین کارگر و کارفرما را سریع حل می‌کرد. حالا سامانه آنلاین گذاشتند، ولی چهار ماه طول می‌کشد، تا نوبتمان بشود و در این بین کارگر بلاتکلیف می‌ماند.

او خواستار احیای این شوراها در تهران است و می‌افزاید: اگر شورای سازش برگردد، خیلی از دعواها قبل از دادگاه تمام می‌شود.

محمد، یک کارگر فصلی در مزارع اطراف تهران است، که در گفتگو با خبرنگار مهر از حضور گسترده اتباع بیگانه در بازار کار شاکی است، او می‌گوید: اتباع بیگانه با حقوق کمتر کار می‌کنند، بیمه هم ندارند، کارفرما هم آنها را رو ترجیح می‌دهد و ما ایرانی‌ها بیکار می‌مانیم.

او خواستار ساماندهی اتباع بیگانه شد و گفت: دولت باید یک فکری کند، که کار به ما کارگرهای ایرانی هم برسد.

خیلی از کارگرهای ساختمانی بیمه ندارند

حسین، که چند سال پیش در یک حادثه ساختمانی پایش آسیب دیده است، نیز به خبرنگار مهر می‌گوید: بازرسی‌ها اصلاً کافی نیست. خیلی از کارگرهای ساختمانی بیمه ندارند، حتی بیمه تکمیلی هم ندارند و اگر حادثه‌ای رخ دهد، بدبخت می‌شوند.

او از مدیران می‌خواهد بازرسان بیشتری برای نظارت بر ایمنی محیط کار تربیت کنند وی می‌گوید: اگر بازرسی درست باشد، حداقل جان کارگرها کمتر به خطر می‌افتد.

رضا، که تا پارسال در یک کارخانه نساجی کار می‌کرد، حالا بیکار است. او نیز به خبرنگار مهر می‌گوید: واردات پارچه کم شده، ولی چون مشکلات داخلی حل نشده، کارخانه‌ها در حال تعطیلی است، سال ۱۴۰۲، ۱۳۵۰ نفر تو بخش ما کار می‌کردند، ولی سال گذشته ۲۵۰ نفر یا استعفا دادند یا اخراج شدند.

او از دولت می‌خواهد که با حمایت از تولید داخلی، امنیت شغلی کارگران را تضمین کند.

محمد، کارگر دیگری است، که در یک واحد تولیدی کوچک در جنوب تهران کار می‌کند، او از مشکلات تأمین سوخت برای ژنراتورها گلایه دارد و می‌گوید: تابستان که برق شبکه کم می‌شود، ژنراتورها باید کار کنند، ولی سوخت نیست، زمستان هم برای گرمایش مشکل داریم.

دولت باید از حالا برای تأمین انرژی صنعت در تابستان برنامه‌ریزی کند

او هشدار می‌دهد که اگر مدیریت انرژی بهبود نیابد، تولید با اختلال جدی مواجه خواهد شد و می‌گوید: دولت باید از حالا برای تابستان برنامه‌ریزی کند، وگرنه کارگرها آسیب می‌بینند.

وی در خصوص اختلافات کارگری نیز معتقد است، تشکل‌های کارگری می‌توانند اختلافات را کاهش دهند و می‌گوید: اگر کارگر و کارفرما مرتب با هم بشینند و حرف بزنند، خیلی از مشکلات حل می‌شود. ۵۰۰ تا نشست برگزار کنیم، نصف شکایت‌ها به دادگاه نمی‌رسد.

معتمدیان استاندار تهران می‌گوید: استاندار تهران به وجود ۵۵ لکه صنعتی غیرمجاز در استان اشاره کرد که خارج از چارچوب‌های قانونی و بدون زیرساخت‌های مناسب شکل گرفته‌اند، این مناطق حدود ۴۰۰ هزار کارگر را در خود جای داده‌اند که نیمی از آنها در اقتصاد غیررسمی و خارج از نظارت دولت فعالیت می‌کنند. معتمدیان گفت: این لکه‌ها به فرار مالیاتی، آلودگی محیط‌زیست و بهره‌کشی از کارگران مهاجر غیرقانونی دامن می‌زنند.

فقدان داده‌های دقیق درباره این نیروی کار، رسیدگی به حقوق کارگران را دشوار کرده است، بسیاری از کارگران در این مناطق در شرایط ناپایدار کار می‌کنند و کارفرمایان اغلب مهاجران غیرقانونی را به دلیل هزینه‌های کمتر و عدم نیاز به بیمه ترجیح می‌دهند، معتمدیان وعده داد که این مناطق قانونمند شوند و اولویت به کارگران ایرانی داده شود.

مهاجرت بی‌رویه، یکی از عوامل اصلی مشکلات تهران است، معتمدیان خاطرنشان کرد: مناطق غربی تهران شاهد نرخ رشد جمعیتی ۱۲ درصدی است، که عمدتاً ناشی از مهاجرت، به‌ویژه اتباع خارجی است که ۶ درصد جمعیت استان را تشکیل می‌دهند، این مهاجرت‌ها فشار سنگینی بر خدمات عمومی وارد کرده است؛ بیمارستان‌ها، مدارس و امکانات فرهنگی تحت فشار هستند. در شهر قدس، سرانه فضای عمومی به ازای هر نفر تنها دو متر است، در حالی که میانگین کشوری ۵.۶ متر است.

معتمدیان از برنامه‌های دولت برای ساماندهی مهاجران و جلوگیری از ورود غیرقانونی خبر داد و تأکید کرد که جذب مهاجران باید هدفمند و تحت نظارت باشد.

زمین‌هایی برای ساخت مسکن کارگری تخصیص می‌یابد

او با تأکید بر نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در اقتصاد تهران، گفت: بیش از ۵۰ درصد شرکت‌های دانش‌بنیان کشور در تهران مستقر هستند و توسعه این بخش اولویت ماست.

معتمدیان از حمایت از این شرکت‌ها برای تقویت تولید ناخالص داخلی استان خبر داد.

در حوزه مسکن، استاندار تهران به قانون جهش تولید مسکن اشاره کرد و گفت: زمین‌هایی برای ساخت مسکن کارگری در قالب نهضت ملی مسکن در شهرستان‌ها تخصیص می‌یابد.

وی همچنین از ایجاد شهرک‌های صنعتی منفصل برای اسکان کارگران در نزدیکی واحدهای صنعتی سخن گفت تا هزینه‌های زندگی کارگران کاهش یابد.

معتمدیان با اشاره به مشکلات معیشتی کارگران، تأکید کرد: دولت و نظام توجه ویژه‌ای به مسائل اقتصادی و معیشتی دارند.

دولت حامی حقوق کارگران است

او از برگزاری جلسات منظم با تشکل‌های کارگری و تصمیم‌گیری‌های میدانی برای رفع موانع تولید خبر داد.

وی از تشکیل کمیسیون کارگری و دعوت از تشکل‌ها برای مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها خبر داد و تأکید کرد: دولت حامی حقوق کارگران است، چه در برابر بخش خصوصی و چه در برابر دولت.

کارگران تهران، از کارگاه‌های کوچک گرفته تا کارخانه‌های بزرگ، با مشکلات متعددی دست به گریبان‌اند که زندگی و معیشت آن‌ها را تحت فشار قرار داده است. نبود مسکن مناسب، تأخیر در رسیدگی به شکایات، رقابت ناعادلانه با اتباع بیگانه، کمبود ایمنی در محیط کار، ناامنی شغلی، مشکلات تأمین انرژی و ضعف در نمایندگی کارگری، تنها بخشی از این چالش‌ها است.

در حالی که کارگران خواستار اقدامات فوری و ملموس از سوی دولت هستند، سکوت مقامات رسمی این پرسش را پررنگ‌تر می‌کند: آیا وعده‌های بهبود شرایط کارگری به واقعیت خواهد پیوست، یا این قشر زحمتکش همچنان باید در انتظار بماند؟

آنچه روشن است، این است که بدون توجه جدی به این مسائل، نه‌تنها معیشت کارگران، بلکه چرخ‌های اقتصاد ایران نیز در معرض توقف قرار خواهد گرفت.