کشتی با چوخه؛ سنتی که در اسفراین زنده است

خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها؛ هر ساله در ۱۴ فروردین، اسفراین میزبان یکی از پرشورترین رقابت‌های کشتی با چوخه در کشور است. این مسابقات، که در گود زینل‌خان برگزار می‌شود، هزاران تماشاگر را گرد هم می‌آورد؛ تماشاگرانی که با هیجان و اشتیاق، پهلوانان مورد علاقه خود را تشویق می‌کنند.

در این روز، حال و هوای اسفراین تغییر می‌کند. خیابان‌های منتهی به گود کشتی مملو از جمعیت است، مغازه‌ها بسته می‌شوند، و حتی کسانی که در مغازه‌هایشان می‌مانند، چشمانشان به صفحه تلویزیون دوخته شده تا هیچ لحظه‌ای از این مسابقه سنتی را از دست ندهند.

برخی از مسافران، شب را در چادرهایی نزدیک میدان مسابقه سپری می‌کنند، چای دم می‌کنند و با شور و اشتیاق، خود را برای شروع رقابت‌ها آماده می‌کنند.

پهلوانان چوخه‌پوش

کشتی‌گیران، پیش از ورود به میدان، کمربندی پارچه‌ای می‌بندند، چوخه را محکم می‌کنند، آستین‌ها را بالا می‌زنند و پا برهنه قدم به میدان می‌گذارند. رقابت در یک دایره خاکی با قطر ۱۰ متر انجام می‌شود؛ جایی که برنده کسی است که بتواند پشت حریفش را به زمین برساند.

در گذشته، این مسابقات بدون محدودیت زمانی برگزار می‌شد و فردی که سه بار پشت حریف خود را به خاک می‌زد، پیروز میدان بود. امروزه اما این رقابت‌ها در یک زمان ۱۰ دقیقه‌ای انجام می‌شود.

نوای دهل و سرنا، آغازی برای پهلوانی

با آغاز رقابت‌ها، نوای دهل و سرنا در فضا طنین‌انداز می‌شود. این آوا، هم ورزشکاران را به وجد می‌آورد و هم تماشاگران را به شور و هیجان وامی‌دارد. کشتی‌گیران، با حرکت به دور میدان، خود را برای رقابتی سخت آماده می‌کنند.

جوایزی که رنگ و بوی سنت دارند

کشتی با چوخه، در کنار ماهیت ورزشی خود، همچنان پیوندی عمیق با فرهنگ و سنت‌های محلی دارد. این پیوند را می‌توان در جوایز این رقابت‌ها هم دید.

در کنار وجه نقد و سکه، برندگان گوسفند، شتر، قند، و دست‌بافته‌هایی همچون گلیم و جاجیم دریافت می‌کنند. این جوایز، یادآور اصالت این ورزش و ریشه‌های آن در زندگی مردم خراسان است.

میراثی که ثبت ملی شد

کشتی با چوخه تنها یک مسابقه نیست؛ بلکه آئینی است که در دل مردم این منطقه ریشه دارد. این ورزش سنتی در سال ۱۳۸۷ به عنوان میراث ناملموس کشور ثبت ملی شد و همچنان در میان مردم خراسان شمالی جایگاه ویژه‌ای دارد.

۱۴ فروردین؛ روزی متفاوت در اسفراین

برای بسیاری از مردم، ۱۴ فروردین تنها به معنای پایان تعطیلات نوروزی است. اما در اسفراین، این روز معنایی دیگر دارد.

مردم این شهر، سال‌هاست که ۱۴ فروردین را نه به عنوان یک روز معمولی، بلکه به عنوان چهارده‌بدر می‌شناسند؛ روزی که کشتی با چوخه، رنگی تازه به شهر می‌بخشد و خاطره‌ای ماندگار در ذهن مردم بر جای می‌گذارد. هرچند برخی در تلاشی موازی برای به حاشیه راندن این روز بزرگ و تاریخی هستند، ولی کشتی باچوخه بانام اسفراین در کشور شناخته می‌شود.