کودک همسری و امیدهای از دست رفته

مژده ارشادی در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه کودک همسری به معنای ازدواج رسمی یا غیررسمی کودکان قبل از سن ۱۸ سالگی است، اظهار کرد: کودک همسری حتی شامل پسران هم می‌شود اما در جوامع امروزی در بحث کودک همسری، تجاوز همسری و تبعیض جنسی ناخودآگاه ذهن اکثریت سمت دختران متمرکز می‌شود.

وی افزود: طبق ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳سالگی و پسر قبل از رسیدن به سن ۱۵سال ممنوع است مگر منوط به اذن ولی و با رعایت تشخیص از سمت دادگاه باشد.

ارشادی در رابطه با سن کودک همسری گفت: به طورکلی فردی که به سن بلوغ اجتماعی نرسیده‌ مسئولیت ازدواج برای این فرد آسیب‌رسان است و از این پدیده با نگاه و تصویرمنفی کودک همسری یاد می‌کنیم.

این روانشناس گفت: هر فردی دوران خاصی را طی می‌کند که این دوران تحت عنوان دوران رشد نامیده می‌شود، حال اگر پیش از این دوران فرد وارد یک زندگی با مسئولیت‌های بزرگتر از حد توان شود، آسیب‌های زیادی وارد و این برهم زننده چرخه رشد و طبیعت فرد است.

به گفته وی، در جوامع گذشته کودک مشخصات خاص خود را داشت و در کنار دوران کودکی به نوعی تربیت می‌شد تا توانایی پذیرش مسائل بزرگسالی را داشته باشد، یعنی در آن جوامع بعد از مرحله کودکی مرحله بزرگسالی بود، اما در جوامع امروزی با توجه به تغییر و تحول جهان و عصر تکنولوژی دوره نوجوانی خیلی پررنگ‌تر و حتی دوره کودکی نیز طولانی‌تر شده‌است و به هیچ وجه نمی‌توان یک دختر ۱۲ ساله امروزی را با جامعه گذشته به لحاظ مهارت و دانسته‌ها برابر دانست.

ارشادی بیان کرد: فقر یکی از عواملی ‌است که باعث شده کودک همسری رواج پیدا کند که در گذشته علاوه بر فقر، عدم آگاهی و اینکه دختران نیروی کارگری برای خانواده نبودند باعث افزایش کودک همسری می‌شد.

وی ادامه داد: در فضای امروزی همچنان با بحران کودک‌همسری در سطح جامعه روبه رو هستیم که یکی از دلایل آن فقری است که خانواده‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، همچنین یکی دیگر از مواردی که بر این عمل تاثیر می‌گذارد نابرابری‌.های جنسیتی و عدم تبین جایگاه درست زن در جامعه است.

وی در رابطه با فقر که یکی از دلایل کودک همسری است بیان کرد: در بعضی موارد راه خروج از خانواده فروش فرزند است، البته فروش به این منظور نیست که در قبال دادن فرزند خود پولی دریافت شود بلکه فرزند را با همه زجرهایی که ممکن است تحمل کند درگیر ازدواجی می‌کنند که تنها سایه‌ای بالای‌ سر خود داشته باشد.

این روانشناس بالینی بیان کرد: یکی از آسیب‌هایی که در بحث کودک همسری بیان می‌شود بارداری‌های زودرس است که جان مادر را به خطر می‌اندازد و طبق مشاهدات صورت گرفته افرادی که در دام کودک همسری افتاده‌اند گاهی دچار سواستفاده‌های جنسی و خشونت‌های خانگی می‌شوند.

وی در ادامه گفت: به‌طورمثال یک دختر ۱۴ ساله که تجربه مادر شدن را دارد چه بسا از لحاظ بلوغی خود در دوران رشد است و هورمون‌های دوران بلوغ در آن ترشح می‌شود و علاوه بر این موضوع،مادر شدن را تجربه و این عمل تنظیم هورمونی را مختل می‌کند

ارشادی در رابطه با بحث‌های حیثیتی و فرهنگی در جامعه که تاثیر بسزایی در کودک همسری دارد، تصریح کرد: امروزه بحث حیثیت، آبرو و ناامنی‌های جامعه در تشدید کودک‌همسری تاثیر دارد و خانواده‌ها برای جلوگیری از این موضوع با کودک همسری موافقت می‌کند، گرچه این موضوع در گذشته پررنگ‌تر بوده است و امروزه به دلیل تعامل بین دو جنس مخالف، فضاهای ارتباطی زیاد و بسیاری از تجربه‌ها خارج از فضای خانه رخ می‌دهد، لذا خانواده‌ها راهکار را در این می‌بینند که سریعا فرزندشان را متاهل کنند تا از رخداد این موضوعات جلوگیری شود.

سرپرست واحد مشاوره و مددکاری در چهارمحال و بختیاری گفت: نسل امروز سواد ارتباطی بسیار گسترده‌ و آگاهی‌های بیشتری دارند که گاهی بیش‌هایی که بیان می‌شود مشکل‌ساز است و مشاهدات نشان می‌دهد این فضای ارتباطی، نتایج وحشتناکی نیز به همراه دارد و ویژگی‌های شخصیتی اشتباه را جایگزین می‌کنند البته درست است که نسل آگاه‌تر شده است اما نه نسبت به همه چیز.

ارشادی ادامه داد: امروزه با گفتن کلمه کودک‌همسری ذهن‌ها به سمتی می‌رود که احساس می‌کنیم به اجبار یک کودک را وادار به ازدواج می‌کنند اما گاهی برعکس آن مشاهده می‌شود، چون همین کودکان هستند که اصرار به ازدواج دارند و این اتفاق امروزه به یک چالش بزرگ تبدیل می‌شود.

وی گفت: در حقیقت افراد زیر ۱۸ سال هویت، مسئولیت پذیری و تعهد در آن‌ها کامل نیست و از گسترش نقش مطلع نیستند.

ارشادی افزود: در جامعه امروزی با توجه به تحول‌های پیش‌آمده متاسفانه نوجوان‌ها به سمت ازدواج و کودک همسری گرایش پیدا کرده‌اند و نقش خانواده‌ها در این‌جا کمرنگ‌تر شده است.

این روانشناس بالینی تصریح کرد: کودکانی که کودک‌همسر می‌شوند اکثر مواقع تحصیلات و سطح آگاهی پایینی دارند که این عوامل در فرزند پروری، مهارت‌های زوجین در زندگی، تحکیم خانواده و اقتصاد کشور تاثیر می‌گذارد و این صحیح نیست که از این افراد صرفا برای فرزندآوری استفاده کنیم و دنبال افزایش جمعیت باشیم.

وی در ادامه گفت: افسردگی، خیانت، بدهکاری، خلاف و… از پیامدهای رایج کودک همسری است.

ارشادی ادامه داد: فرزندان امروزی از لحاظ اطلاعات، مسئولیت نقش‌ها و آگاهی، قابل قیاس با نسل‌های گذشته خود نیستند، چه بسا مهارت تصمیم‌گیری، حل‌مسئله، صمیمیت، حل بحران و گفت و گو در این افراد بسیار پایین است که نتیجه آن تغییر شکل خانواده و طلاق شده که امروزه در سطح جامعه بسیار مشاهده می‌شود.

ارشادی در پایان خاطرنشان کرد: کودک ‌همسری اگر در جامعه‌ رواج پیدا کرده‌است صرفا بخاطر فشار از سمت خانواده و ناآگاهی والدین نیست بخشی از آن حاصل از هم گسیختگی ساختارهای مدیریتی و اجرایی سلامت روان در جامعه‌است، همچنین ناکافی بودن و هم‌گام نبودن آموزش‌ها نسل جدید را به این سمت می‌برد و در آن فضا به هیچ عنوان آموزش‌های درستی داده نمی‌شود.

انتهای پیام