۲۰ اقدام تغذیه ای برای کودکان دچار اضافه وزن و چاقی
به گزارش خبرگزاری سلامت (طبنا) از فارس، برای پیشگیری از اضافه وزن و چاقی در کودکان ابتدا باید عادات غذایی و رفتارهای تغذیه ای در خانواده اصلاح شود. خانواده ها و مربیان مهدهای کودک باید با گروه های غذایی اصلی آشنا شوند و رعایت اصل تعادل و تنوع در برنامه غذایی روزانه کودک یعنی استفاده از پنج گروه غذایی اصلی شامل نان و غلات؛ گروه میوه ها؛ گروه سبزی ها؛ گروه گوشت حبوبات، تخم مرغ و مغز دانه ها و همچنین گروه لبنیات به مقدار کافی را بدانند.
توصیه های مناسب برای کودکان دچار اضافه وزن و چاقی
کودکی که دچار اضافه وزن و چاقی است در روز دست کم به دوواحد از گروه میوه ها و سه واحد از گروه سبزی ها نیاز دارد. سبزی ها و میوه ها به دلیل داشتن فیبر و ترکیبات آنتی اکسیدانی در کاهش چربی های خون وپیشگیری از یبوست موثر است.
نوشابه ها و آبمیوه های صنعتی و شربت ها حاوی مقدار زیادی قند هستند و کالری دریافتی کودک را افزایش می دهند و مصرف آنها موجب اضافه وزن و چاقی کودک می شود. بنابراین به جای استفاده از آن ها می توان آب میوه طبیعی و تازه را در برنامه غذایی کودک گنجاند. به طور کلی مصرف خود میوه بهتر از آب آن است چون دارای فیبر بیشتری است.
شیرکاکائو و شیرهای طعم دار دارای مقدار زیادی شکر است و مصرف آنها باید بسیار محدود شود و به جای آنها از شیرهای ساده و کم چرب استفاده شود.
کودک برای خوردن صبحانه تشویق شود. نان و پنیر، نان و تخم مرغ، شیر کم چرب (کمتر از ۲و نیم درصد چربی،) عدسی، فرنی و شیربرنج کم شیرین، برای صبحانه کودک مفید است. مصرف کره، مربا و عسل تا حد امکان محدود شود.
روزانه دست کم دو میان وعده غذایی مناسب مانند: انواع مغزها، میوه ها و ساندویچ های خانگی کوچک مانند نان و پنیر و گوجه فرنگی، نان و پنیر و خیار، نان و تخم مرغ و گوجه فرنگی در برنامه غذایی کودک گنجانده شود.
در هنگام صرف غذای کودک، سس های چرب سالاد، سوسیس، کالباس، پیتزا، سیب زمینی سرخ کرده، غذاهایی که حاوی چربی زیادی است استفاده نشود. به جای آنها می توان سالاد با ترکیباتی نظیر گوجه فرنگی، خیار، هویج و کاهو را همراه با سس تهیه شده از ماست، روغن زیتون، آبلیمو و سبزی های معطر، در کنار غذای کودک گذاشت.
از دادن غذا یا تنقلات به کودک دچار اضافه وزن و چاقی هنگام تماشای تلویزیون خودداری شود.
انواع سبزی ها مثل تکه های هویج، خیار، گوجه فرنگی، کاهو که کالری بسیار کمی دارد را می توان در برنامه غذایی کودک گنجاند. به عنوان مثال در میان وعده ها می توان در یک ظرف قطعات هویج، خیار، کاهو و گوجه فرنگی به همراه ماستو یا به صورت جداگانه برای کودک تهیه کرد.
شیر و لبنیات برنامه غذایی کودکان دچار اضافه وزن به صورت کم چرب کمتر از دو و نیم درصد چربی تهیه شود. مصرف پنیر خامه ای و ماست های پرچرب و خامه ای که دارای مقادیر زیادی چربی و کالری بالا، توصیه نمی شود.
کودک به خوردن و آشامیدن مجبور نشود.
از حبوبات مثل عدس و لوبیا که منبع خوب پروتئین، ویتامین ها و املاح و همچنین فیبر است در برنامه غذایی روزانه کودک استفاده شود. فیبر موجود در حبوبات جذب مواد قندی و چربی را در روده کاهش می دهد.
استفاده از تنقلات پرکالری و پرچرب مانند سیب زمینی سرخ شده، چیپس، پفک، شکلات، کیک های خامه ای و شکلاتی، بستنی و شیرکاکائو در برنامه غذایی کودک بسیار محدود شود.
مصرف کره، سرشیر، خامه و سس مایونز برای کودک محدود شود.
به جای نوشابه های گازدار، کودک به خوردن آب و دوغ کم نمک و بدون گاز تشویق شود.
غذاهای حاوی فیبر مانند نان سبوسدار از قبیل نان سنگک، بیسکوئیت سبوسدار، خشکبار و میوه های خشک، میوه ها و سبزی های خام مثل هویج، کاهو، کرفس و گل کلم در برنامه غذایی کودک گنجانده شود.
آجیل و مغزها هم دارای چربی و کالری زیادی است و در مصرف آنها نباید افراط شود.
برنامه غذا دادن به کودک به طور منظم و در محیطی آرام انجام شود.
غذا در ظرف کوچک تری برای کودک کشیده شود.
کودک تشویق شود که خواب منظم داشته باشد؛ به عنوان مثال ساعت ۱۰شب تا ۶صبح، به دلیل اینکه هورمون رشد در شب ترشح می شود و اگر زود از خواب بیدار شود، تمایل بیشتری به خوردن صبحانه دارد.
به کودک فرصت و پشتیبانی برای فعالیت بیشتر در روز داده شود (مثل پیاده روی، دوچرخه سواری، استفاده از پله و بازی های فعال مثل اسکیت) انتخاب فعالیت بهتر است با نظر کودک انجام شود و با سن کودک مناسب باشد که توانایی و اعتماد به نفس انجام آن را داشته باشد. در مهدهای کودک باید در صورت داشتن فضای لازم امکانات مناسب برای بازی در حیاط مهد فراهم شود تا کودکان با بازی بتوانند فعالیت لازم را داشته باشند.
«زهرا حسنی»، کارشناس واحد بهبود تغذیه جامعه شبکه بهداشت و درمان شهرستان رستم