۳ کتاب رونمایی شد
ارتباط فردا: کتابفروشی فرهنگانِ فرشته، روز جمعه، بیست و سوم خردادماه، میزبان جشن امضا و رونمایی از سه کتاب «هالی» اثر استیون کینگ به ترجمه ساینا اقبال‌پور، «سی و دو» اثر مجتبی هوشیار محبوب و «آقاجان» از محمدرفیع جلالی (هر سه از نشر آپان) بود.
محمدرفیع جلالی در این مراسم در سخنانی با بیان اینکه رمان تاریخی «آقاجان» درباره وقایع دهه بیست و سی ایران روایتی داستانی ارائه داده است، گفت: آغــاز بالنــدگی قبــاد، قهرمــان این رمان ، مصــادف اســت با شــروع جنگ جهــانی دوم در ســال ۱۳۱۸. در آن زمــان او نوجــوانی اســت کــه در ســفری بــه همــراه خانــواده بــه خوزســتان و از آنجــا بــه عتبــات عالیــات می‌رود و در بازگشــت بــا حملــه متفقیــن بــه ایــران روبــه‌رو می‌شــود. او کــه فرزنــد یــک میــداندار به نــام در میــدان امیــن الســطان اســت، از بــزن بهادرهــا و گنده‌لات‌هــای جنــوب شــهر تهــران مثــل طیــب، حسیــن رمضــان یــخی، شــعبان بی‌مــخ، هفــت کــچالن و.. می‌گویــد. در همــان شــروع اشــغال ایــران بــه دانشــگاه می‌رود و در نهایــت دکتــرای علــوم سیــاسی می‌گیــرد. او در همــین اوان با یکی از پناهــندگان لهــستانی ازدواج می‌کــند.
او افزود: قبــاد کــه ناظــر بسیــاری از جریانــات مملکــت بــوده و بــه لحــاظ خانــوادگی و ازدواج و مشــاغلی کــه داشــت، از نزدیــک در جریــان تحــولات سیاسی کشــور قــرار گرفتــه و مطالعــات فــراوانی در خصــوص مســائل ایــران و جهان داشــته، خاطراتــش را از ســال‌های پــر آشــوب ۱۳۱۸ تــا ۱۳۳۶ بازگــو می‌کنــد و خوانــنده را با خود به آن دوران سرنوشت‌ساز میبرد.
این کتاب نیز، همچون رمان «سی و دو»، در دو جلد منتشر می‌شود، و در این رونمایی جلد نخست آن رونمایی شد.
در این نشست، همچنین آتوسا زرنگارزاده شیرازی، نویسنده و مدیر انتشارات آپان گفت: «هالی» آخرین رمان استیون کینگ که در اوج بحران کووید ۱۹ نوشته شده و در سپتامبر سال ۲۰۲۳ به چاپ رسیده بلافاصله به رمانی پرفروش در جهان تبدیل شد. در این رمان استیون کینگ در قالب یک اثر جنایی کارگاهی در مورد قاتلین سریالی سالمند به بررسی مسائل و مشکلات جامعه آمریکا در زمان کووید می پردازد.
نویسنده کتاب‌های «گراد عاشقانه» و «سربازهای پیاده به انتها نمی‌رسند» گفت: استیون کینگ که خالق کتاب‌های بسیاری در ژانر وحشت است و فیلم شاینینگ استنلی کوبریک اقتباسی معروفی از کار اوست، استاد بی چون و چرای این ژانر است. مترجم این اثر ساینا اقبال‌پور بلافاصله پس از چاپ کتاب به زبان انگلیسی شروع به ترجمه این رمان کردند و انتشارات آپان هم افتخار این را دارد که کتاب را به چاپ رساند .
نویسنده کتاب «حالم قرن چندم تو است» در بخشی از حرف‌هایش به یادداشتی از استیون کینگ درباره «هالی» اشاره کرد: مــن مجبــور شــدم ایــن کتــاب را فقــط بــرای نوشــتن یــک صحنــه بنویســم، صحنــه‌ای کــه بــه وضــوح در ذهنــم دیــدم: هــالی کــه در مراســم خاکســپاری مــادرش در زوم شــرکت می‌کنــد. داســتانی بــرای همــراهی بــا ایــن صحنــه نداشــتم، کــه بدشــانسی بــود، امــا همچنــان احساســاتم را بیــدار نگــه داشــتم، چون از همــان ابتــدا عاشــق هــالی بــودم و می‌خواســتم دوبــاره کنــار او باشــم. تــا این کــه روزی یــک گــزارش خبــری دربــاره قتــل نامــوسی خوانــدم. فکــر نمی کــردم ایــن بتوانــد داســتان مــن باشــد، امــا تیتــر آن را دوســت داشــتم کــه چیــزی شــبیه ایــن بــود: «همــه فکــر می‌کردنــد آن‌هــا یــک زوج پیــر دوست‌داشــتنی هســتند تــا این کــه اجســاد در حیــاط پشــتی پیــدا شــد.» بــا خــودم گفتــم: «آدم‌کش‌هــای پیــر؟ ایــن همــان داســتان مــن اســت.» آن را نوشــتم و حــال شــما آن را خوانده‌ایــد. امیــدوارم از آن لــذت بــرده باشیــد. و مـثل همیـشه، ممنوـنم که به مکان تاریک دیگری با من سفر کردید.
کتاب دیگری که در این نشست رونمایی شد. جلد نخست «سی و دو»، رمانی از مجتبی هوشیار محبوب، نویسنده آثاری نظیر «آقای مازنی و دلتنگی‌های پدرش»، «آنها با شاعری که خیلی دوستش داشتند بد تا کردند» و «امارت شر» بود.
بر اساس این گزارش، «سی‌ودو» رمانی است اول شخص، که در آن راوی از وقایعِ عینی و ذهنی‌ای سخن می‌گوید که بعد از ارتکاب یک جنایت به وقوع می‌پیوندد. با اینکه شخصیت‌ها، توصیف صحنه‌ها و روایت اصلی به شکل رئالیستی و پرجزئیات ارائه شده است اما گاه رویدادهای این رمان واقع‌گرایانه، به مرزهای انتزاعی و خیالی نزدیک می‌شود. رمان «سی‌ودو» داستانِ یک قتل و فرار از عواقب آن قتل است. پسری که پدرِ ثروتمندش را کشته است توسط مامورانِ گماشته پدر، دنبال می‌شود و در این تعقیب و گریز سر از خانه باغی عجیب در جنوب کشور درمی‌آورد. رمانِ «سی‌ودو» بنا به قصه تعقیب و گریز و جنایی‌اش، رمانی ژانر است، وبنا به ویژگیِ‌هایی نظیر زبان‌ورزی، روایتِ‌پردازی نو و چندلایه بودنِ داستان ذیل آثارِ ادبی قرار می‌گیرد.
علیرضا بهنام، نویسنده، منتقد و مترجم، در این نشست درباره این رمان سخن گفت. او پیش از نقد و معارفه «سی و دو»، از مجتبی هوشیار محبوب به عنوان نویسنده‌ای یاد کرد که در هر دو گونه رمان ادبی و رمان ژانر آثاری درخور نوشته است.
این شاعر و منتقد گفت: هوشیار محبوب نویسنده‌ای است که به خوبی از عهده قصه‌گویی برمی‌آید. او شخصیت‌های داستان پسامدرن را می‌شناسد؛ شخصیت‌هایی که پیچ و خم‌های تماتیک دارند، اما این پیچ و خم‌های روابط، قطعی نیست. شخصیت‌هایی که قرار است توسط خودشان و دیگران ریشخند شوند. او گفت: این شخصیت‌ها عمق دارند و در عین حال باید گفت، این لونِ عمق به گونه‌ای پارادوکسیکال در سطح جاری است. این شخصیت‌ها اگر چه دارای پیچ و خم‌های یک شخصیت کلاسیکِ داستانی هستند، اما به واسطه اسکیزوفرنی، چند شقّگی، و همین‌طور به مدد فاصله‌گذاریِ راوی/نویسنده، و نوعی وراجی، به کاراکترهایی لغزنده بدل می‌شوند.
شاعر «ماه شایعه می‌سازد» ادامه داد: هوشیار محبوب در رمان‌های قبلی چنین کاراکترهایی ساخته است، و نیز موقعیت‌هایی پرتنش که هرگز به قطعیت نمی‌رسند؛ به طوری که خواننده نمی‌تواند یقین کند چنین اتفاقی افتاده است یا خیر. او در اجرای چنین داستانی موفق و تواناست، و نیز در نقل داستانی پرکشش و جذاب.
این منتقد ادبی با این مقدمه گفت: رمان «سی و دو» یک رمان پست‌مدرن است. شخصیت اصلی، دچار اسکیزوفرنی است و این اسکیزوفرنیک بودن به زبان داستان نیز تسرّی پیدا کرده است. زبان داستان مدام به خودش می‌اندیشد و پیوسته شکلِ نگارش داستان را واسازی، و به واسطه دخالت‌های راوی، انشقاق‌های جدی‌ای در روایت ایجاد می‌کند.
بهنام، شاعر «عقربه‌ها دور گردباد» همچنین گفت: ویژگی دیگر که بسیار پر اهمیت است، این است که این رمان درباره رمزگذاری و رمزگشایی است. این رمزگذاری و رمزگشایی به صورت دو نوع متفاوت، توسط دو شخصیت آلا و راوی انجام می‌شود: یکی به واسطه اعداد و «ابجد»، و دیگری به مدد حروف و زبان.
بهنام ادامه داد: شخصیت آلا از این زاویه جهان را می‌بیند و با رمزگذاری و قبول کردنِ نافهم بودن جهان، آن را فهم می‌کند. او نسبت به جهان اطراف خودش خوی پذیرنده‌ای دارد و هر اتفاقی را ذیل این نوع تجربه درونی، یعنی شهود با اعداد، حلاجی می‌کند. شخصیتِ دیگر، راوی است. شخصیتی که تعمداً برای خود نامی برنمی‌گزیند. می‌گوید نام خود را فراموش کرده است، اما در واقع، به انتخاب اسم، تن نمی‌دهد و از آن می‌گریزد. و نکته این است که سراسر این رمان از زاویه دید این شخصیت و ذهن این شخصیت روایت می‌شود. وسواس‌های او، از جمله وسواسش نسبت به زبان، نسبت به رخدادهای اطراف و جهان پیرامونش، در روایتی مطلقاً ذهنی بازنمایی می‌شوند.
این منتقد ادبی گفت: نویسنده در همان بدو امر، تمام داستان را لو می‌دهد، و به شکلی جرأتمند، همین تکه از رمان را که کل رمان را لو داده، در پشت جلد منتشر کرده است. مابقی این رمان، زبان این شخصیت و بازنمایی ذهنیتِ شکاکی است که مدام خواننده را در دالان‌های پر پیچ و خمِ وسواس‌های ذهنش میبرد و اجازه نمی‌دهد از این لابیرنت ذهنی بیرون بیاید.
این مترجم شاعران نسل بیت آمریکا گفت: ما راوی این داستان را بنا به اسکیزوفرن بودنش می‌توانیم یک راوی غیرقابل اعتماد و ناصادق تلقی کنیم که در مرز رئالیسم و سوررئالیسم، و مرز فضاهای ذهنی و عینی در نوسانِ روایی است. بنابراین باید دانست که ما با رمانی مواجه هستیم، که در آن خبری از «شخصیت» به مفهوم آنچه در رمان‌های دیگر تجربه شده نیست؛ راوی‌ای که ذهنیتی آشفته دارد و وسواسی کتمان‌ناشدنی نسبت به زبان و کلمه. او جهان را از طریق حروف و کلمات، و رمزگذاری در این وادیِ زبانی، معنی‌دار می‌کند.
علیرضا بهنام گفت: این رمان شخصیت‌پردازی متفاوتی دارد، پلات قصه را در همان بدو امر لو می‌دهد، کشمکش‌های داستانی‌اش به رئالیته نمی‌رسد و کاملا ذهنی است. اگر همه این امکانات را از یک رمان بگیریم و با این همه محدودیت، رمان بنویسیم، چیزی نظیر «سی و دو» خلق می‌شود که به گمان من نه تنها نوشتنِ آن بسیار دشوار است، حتی فکر کردن به آن نوعی بلندپروازی است.
او در پایان با پیش کشیدن این پرسش که آیا «سی و دو» رمانی موفق است، عنوان کرد: از نظرگاهِ راویِ «سی و دو»، باید اساسِ مفهومِ موفقیت را به چالش کشید. اینکه اصلا موفقیت چیست؟ آیا موفقیت از وفاق با خواننده می‌آید؟ و آیا مخاطب می‌تواند با چنین رمانی وفاق پیدا کند؟ به نظر می‌آید پاسخ به این سوال بستگی به تلاشِ خواننده دارد. این رمان مخاطب را دعوت می کند که با دقت، و به شکلی متفاوت با سایر رمان‌ها خوانده شود، و نیاز به نوعی همدلی از جانب مخاطب دارد. به گمان من، اگر خواننده با «سی و دو» همدلی کند، می‌تواند مثل من از آن لذت ببرد.
انتهای پیام
